Na transplantatie zijn een aantal zaken anders dan voor transplantatie. Denk hierbij aan de bescherming van uw huid, op vakantie gaan en huisdieren.
Na transplantatie werken alledaagse zaken voor een transplantatiepatiënt net even anders. En soms is het nodig om extra aandacht te hebben voor uw eigen gezondheid vanwege uw lagere weerstand als gevolg van de medicijnen. Lees meer over hoe met die zaken omgeaat en waar u rekening mee moet houden.
Bekijk uw huid altijd zorgvuldig. Let op veranderingen zoals (moeder)vlekken die groter worden, jeuken of gaan bloeden. Als u last krijgt van wratten, veranderende (moeder)vlekken of sproeten kunt u een afspraak maken bij een dermatoloog (huidarts). U heeft dan wel een verwijzing nodig van dehuisarts of transplantatiedokter
Huidproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben zoals een virus, bacterie, schimmel of kanker. Mogelijke oorzaken en problemen zijn:
Iedereen kan een bacteriële infectie oplopen, maar bij transplantatiepatiënten kan een bacteriële infectie heftiger verlopen. Het kan koorts en zwelling veroorzaken. Behandeling met antibiotica kan nodig zijn.
Gebruik medicijnen tegen infecties altijd in overleg met uw transplantatiedokter! Sommige medicijnen beïnvloeden de opname van de medicijnen tegen afstoting. Het is mogelijk dat de medicijnspiegel in uw bloed vaker gecontroleerd moet worden.
Door zonlicht of veroudering kunnen kwaadaardige huidafwijkingen ontstaan. Bij gezonde mensen remt het afweersysteem van het lichaam de groei van huidkanker. De medicatie die gebruikt wordt na transplantatie vermindert deze afweerreactie. De kans op ontstaan van huidkanker neemt daardoor toe.
Veranderingen van de huid kunnen zich voordoen als:
Transplantatiepatiënten zijn extra gevoelig voor huidkanker. Om het ontstaan van huidkanker te voorkomen en tijdig te signaleren adviseren we het volgende:
Bekijk uw huid altijd zorgvuldig. Let op veranderingen zoals (moeder)vlekken die groter worden, jeuken of gaan bloeden. Als u last krijgt van wratten, veranderende (moeder)vlekken of sproeten kunt u een afspraak maken bij een dermatoloog (huidarts). Uw huisarts of transplantatiedokter kan voor een verwijzing zorgen. De dermatoloog zal de huid van het gehele lichaam inspecteren.
Het is verstandig om jaarlijks naar een dermatoloog te gaan voor controle als de transplantatie langer dan vijf jaar geleden is of als u eerder huidkanker heeft gehad.
Het is verstandig om elk jaar naar een dermatoloog te gaan voor controle. Zeker als de transplantatie langer dan 5jaar geleden is of als u eerder huidkanker heeft gehad. De kans op huidkanker is groter door het jarenlange gebruik van transplantatie medicijnen. Wilt u de dermatoloog vragen om een brief naar het UMCG te sturen met de resultaten van het onderzoek?
Het laten zetten van een tatoeage of een piercing in de huid wordt afgeraden vanwege infectiegevaar.
Websites met meer informatie:
Vanwege de hogere kans op huidkanker is het beter om niet in de zon, een solarium of zonnebank te gaan. De huid is door de medicijnen ook gevoeliger voor verbranding. Gaat u toch in de zon? Gebruik dan een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor en smeer vaak. Gebruik in Nederland minstens factor 15 in de winter en factor 30 in de zomer. Er zijn ook handige apps:
U kunt gerust in zee zwemmen. Zwem wel alleen in zwemwater dat door officiële instanties wordt gecontroleerd en goed bevonden is. Draag in een zwembad badslippers om schimmelinfecties en wratten aan de voeten te vorokomen.
Ga niet naar de saunavanwege de kans op bacteriën die groeien in de warme, vochtige lucht.
Een jaar na een transplantatie kunt u weer naar het buitenland reizen. Zoek voor het boeken van een reis uit of het reisdoel voor u geschikt is en welke voorzorgsmaatregelen nodig zijn. Informatie kunt u krijgen bij de GGD in uw woonplaats.
Reizen naar een exotische bestemming kan risicovol zijn omdat u een groter risico op infecties heeft, zelfs als u alle voorzorgsmaatregelen treft. Denk aan tuberculose, luchtweginfecties, darminfecties, malaria en andere ziekten. Hieronder vindt u informatie die u kan helpen om een leuke en verantwoorde reisbestemming te kiezen.
Het is verstandig om in het eerste jaar na uw transplantatie op vakantie te gaan in Nederland. U bent dan gevoeliger voor infecties en u wordt nog regelmatig gecontroleerd in het UMCG. Bovendien veranderen uw medicijnen regelmatig in het eerste jaar.
Of het na het eerste jaar verstandig is om naar het buitenland te gaan hangt af van uw gezondheid en van de werking van uw nieuwe orgaan. Als er problemen met het nieuwe orgaan zijn kan een ziekenhuis opname nodig zijn. U moet zelf afwegen of het verstandig is om naar het buitenland te gaan.
Laat u informeren over de kwaliteit van de gezondheidszorg, de hygiëne, het infectierisico, de zon sterkte en de benodigde vaccinaties voor u een reis boekt. Deze informatie kunt u krijgen bij de GGD in uw woonplaats of bij een 'Travel Clinic'. De GGD-arts kan in geval van twijfel altijd overleggen met de transplantatiedokter in het UMCG.
Zorg voor een reis- en annuleringsverzekering. Neem de polis en het telefoonnummer van de hulpdienst mee.
U moet verschillende documenten meenemen. Neem een brief met medische informatie en de laatste laboratoriumgegevens (in het Engels) mee. De transplantatiedokter kan deze voor u maken. Bij problemen kunt u deze brief aan de arts in het buitenland geven. Neem ook een Europees Medisch Paspoort mee. Dit heet ook wel geneesmiddelenpaspoort of Europees Medisch Paspoort. U kunt dit krijgen van uw huisarts, apotheek of transplantatiedokter.
Vanwege de hogere kans op huidkanker is het beter om niet in de zon, een solarium of zonnebank te gaan. De huid is door de medicijnen ook gevoeliger voor verbranding. Gaat u toch in de zon? Gebruik dan een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor en smeer vaak. Gebruik in Nederland minstens factor 15 in de winter en factor 30 in de zomer. Er zijn ook handige apps:
Alleen 'niet-levende vaccins' zijn toegestaan. Vaccins met levende of verzwakte virussen, zoals tegen gele koorts, mogen dus niet. Vaccinaties beschermen slechts beperkt. Het doel van een vaccinatie is het aanmaken van antistoffen die ziekteverwekkers herkennen. Medicijnen tegen afstoting verminderen de aanmaak van deze antistoffen. Herhaling van vaccinaties bij transplantatiepatiënten is goed en zinvol. Adviezen over vaccinatie hangen af van:
Het vaccin tegen gele koorts is het enige vaccin waar landen vaccinatie voor kunnen eisen. Zelfs als u vanuit een land komt waar dit niet heerst en u naar een land gaat waar het ook niet heerst. Hier zijn internationale richtlijnen voor. Het gele koorts vaccin is een levend vaccin. Na vaccinatie is er kans op ontsteking van de hersenen (encefalitis) en gele koortsziekte. Transplantatie patiënten mogen deze vaccinatie daarom niet krijgen. Als er gele koorts is op uw reisbestemming adviseren we
Let op: sommige landen waar gele koorts wel heerst eisen geen gele koorts-vaccinatie, bijv. Gambia.
Vraag een medicijnoverzicht aan bij uw apotheek. Dit gebruikt u voor de douane en, in geval van ziekte, voor de arts in het buitenland.
Neem condooms mee uit Nederland. Condooms kunnen in het buitenland minder makkelijk verkrijgbaar zijn en de kwaliteit kan slechter zijn. Doe condooms in de handbagage tijdens een vliegreis; de lage temperatuur in de laadruimte van een vliegtuig kan de condooms beschadigen.
Als uw zorgverzekeraar uw reiskosten vergoedt is het handig om de afsprakenbrieven van de polikliniek bezoeken te bewaren. Het is een bewijs voor uw zorgverzekeraar waarmee u gemaakte reiskosten kunt aantonen. Als u de afsprakenbrief niet ontvangen heeft, kunt u deze aan de balie van de polikliniek vragen of via het secretariaat van uw transplantatie afdeling.
Een overzicht van uw UMCG-bezoeken kunt u aanvragen via het secretariaat van uw transplantatie afdeling.
Betrouwbare websites
Dieren kunnen gemakkelijk ziektes overdragen. Omdat u gevoeliger bent voor infecties wordt het houden van huisdieren afgeraden.
Als u al een huisdier heeft laat dan een huisgenoot het dierenverblijf schoonmaken. Gebruik een mondmasker en handschoenen als u het zelf moet doen. Probeer contact met dierenpoep te vermijden. Pas ook op als u in de tuin gaat werken.
Neem contact op met uw huisarts als u bent gekrabd, gebeten of gestoken door een dier. U moet dan antibiotica gebruiken om een infectie te voorkomen.
Autorijden is geen probleem. U kunt het advies krijgen om de eerste 2 weken na de transplantatie geen auto te rijden vanwege de narcose. Het is verantwoord om weer te gaan rijden als u zeker weet dat u verkeerssituaties goed kunt beoordelen en kracht genoeg heeft om de pedalen te bedienen. Houd rekening met de invloed van medicijnen op uw reactievermogen. Bij gebruik van bepaalde medicijnen mag u niet autorijden.
Tip: Oefen eerst op een rustige plek zoals een parkeerplek of industrieterrein
Na een transplantatie moet u medisch gekeurd worden als u een rijbewijs aanvraagt of verlengt. De eisen voor 'gewone' chauffeurs en beroepschauffeurs verschillen.
Als u voor transplantatie gebruik maakte van vervoer en/of vergoeding daarvoor vervalt dit mogelijk na transplantatie. U bent dan zelf verantwoordelijk voor het regelen van vervoer en de kosten daarvan.
Betrouwbare websites
Alleen 'niet-levende vaccins' zijn toegestaan. Vaccins met levende of verzwakte virussen, zoals tegen gele koorts, mogen dus niet.
Vaccinaties beschermen u voor een deel. Het doel van een vaccinatie is het aanmaken van antistoffen die ziekteverwekkers herkennen. Gebruik van medicijnen tegen afstoting vermindert de aanmaak van deze antistoffen. Herhaling van vaccinaties bij transplantatiepatiënten is goed en zinvol.
Wij raden u aan om jaarlijks een griep vaccinatie te halen. U kunt deze krijgen via uw huisarts.
Kijk voor informatie over een reisvaccinatie bij Reisadviezen.
Het is belangrijk dat u minimaal twee keer per dag uw tanden poetst. Wij raden u aan om het half jaar naar de tandarts te gaan als u uw eigen gebit nog heeft.
Inspecteer regelmatig uw mondholte. Als u in de mond of op de tong een witte aanslag ziet die niet is weg te poetsen, is er vaak sprake van een schimmelinfectie. Maak dan een afspraak met uw huisarts. De behandeling bestaat meestal uit een drankje of zuigtabletten.
U mag naar de mondhygiëniste gaan en hoeft hiervoor geen antibiotica te gebruiken. Antibiotica is alleen nodig als u kunstmaterialen heeft zoals een nieuwe hartklep of heup.
Bij bloedige ingrepen (zoals een kies trekken) wordt geadviseerd antibiotica vooraf in te nemen. Het is belangrijk hierover tijdig contact op te nemen met de transplantatiedokter, verpleegkundig specialist of consulent van de transplantatie afdeling van het UMCG.
Als u prednisolon gebruikt moet u oogklachten laten controleren door een oogarts, niet door een opticien. Prednisolon geeft een verhoogde kans op staar en een hoge oogboldruk. De huisarts kan u verwijzen naar de oogarts.