Ziekenhuizen doen hun uiterste best om patiënten zo goed mogelijk te helpen. Toch overlijden er patiënten, zonder dat er sprake hoeft te zijn van een verminderde kwaliteit van zorg. Eén van de manieren om die kwaliteit van zorg zichtbaar te maken, is het publiceren van het jaarlijkse sterftecijfer van een ziekenhuis in relatie tot het verwachte sterftecijfer van dat ziekenhuis.
De HSMR (Hospital Standardized Mortality Ratio) wordt voor alle Nederlandse ziekenhuizen jaarlijks berekend. Hierbij worden verschillen in omvang en patiëntenpopulatie van ziekenhuizen meegenomen. Factoren zoals leeftijd, diagnose, bijkomende aandoeningen, sociaaleconomische status, urgentie van opname en herkomst van de patiënt worden gecorrigeerd. Dit leidt tot een berekening van de 'verwachte sterfte' per aandoening per ziekenhuis, die vervolgens wordt vergeleken met de daadwerkelijke sterfte. De analyse en rapportage over deze cijfers wordt door de onafhankelijke instantie Dutch Hospital Data gedaan, in samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Een HSMR van 100 betekent dat de werkelijke sterfte gelijk is aan de verwachte sterfte in een bepaalde periode.
HSMR 2023 (UMCG): 92, met een 95% betrouwbaarheidsinterval van 89-99. Dit betekent dat de sterfte in het UMCG statistisch significant lager is dan het landelijke gemiddelde. HSMR 2021-2023 (UMCG): 92, met een 95% betrouwbaarheidsinterval van 89-96. Ook over deze periode is de sterfte in het UMCG statistisch significant lager dan het landelijke gemiddelde.
Voor meer informatie over de berekening, zie de uitleg over HSMR en SMR hieronder.
| Periode | Aantal opnamen | Aantal sterfgevallen | Verwacht aantal sterfgevallen | HSMR | 95% betrouwbaarheidsinterval |
|---|---|---|---|---|---|
| 2021 | 27.248 | 601 | 672 | 89 | (82-97) |
| 2022 | 27.083 | 746 | 783 | 95 | (89-102) |
| 2023 | 27.880 | 708 | 766 | 92 | (89-99) |
| 2021-2023 | 82.211 | 2.055 | 2.227 | 92 | (88-96) |
Het UMCG gebruikt de sterftecijfers als één van de vele kwaliteitsindicatoren om de zorg voortdurend te verbeteren. Lees het volledige rapport ‘HSMR-rapport 2021-2023.
Als de HSMR-uitkomst 100 is, dan is de werkelijke sterfte gelijk aan de verwachte sterfte. Bij een score boven de 100, dan is de werkelijke sterfte hoger dan de verwachtte sterfte. Bij een HSMR onder de 100, dan is de werkelijke sterfte lager dan de verwachtte sterfte.
Omdat ziekenhuizen fors van elkaar verschillen in omvang en patiëntenpopulatie wordt bij het berekenen van het te verwachten aantal overleden patiënten rekening gehouden met relevante kenmerken van de patiënten en opnamegegevens. Factoren zoals onder andere leeftijd, ernst van de aandoening, extra aandoeningen en urgentie van opname worden meegewogen, omdat ze een rol spelen bij de kans op overleving. Op basis van al deze factoren wordt een ‘verwachte sterfte’ per diagnosegroep berekend.
Het sterftecijfer van ziekenhuizen wordt berekend in de Hospital Standardized Mortality Ratio (HSMR).
Dit getal geeft aan of in een ziekenhuis meer of minder patiënten overlijden dan men zou verwachten op basis van het patiëntenprofiel. Bij een uitkomst van 100 is het percentage overleden patiënten precies zoals verwacht. De analyse en rapportage over deze cijfers wordt door de onafhankelijke instantie Dutch Hospital Data gedaan, in samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek.
De SMR’s zijn berekend voor bepaalde diagnosegroepen waaruit de HSMR is opgebouwd en voor een aantal kenmerken van de patiënt en de opname. Bij dit laatste gaat het om leeftijd, geslacht en de urgentie van de opname (wel/niet acuut).