Naast algemene spreekuren houdt de afdeling ook specifieke spreekuren. Zo is er een speciaal spreekuur voor immunodermatologie en een multidisciplinair spreekuur voor blaarziekten, waarbij meerdere specialisten nauw met elkaar samenwerken.
We werken intensief samen met onder andere de afdelingen Gynaecologie, Urologie, Allergologie en Kindergeneeskunde. In samenwerking met de GGD Groningen is er een spreekuur voor patiënten met seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA).
Onder de algemene dermatologie valt het herkennen en behandelen van huidafwijkingen als:
Als u bent getransplanteerd, gebruikt u medicijnen om afstoting van het nieuwe orgaan te voorkomen. Door deze medicijnen vermindert de natuurlijke afweer van het lichaam. U bent daardoor kwetsbaarder voor infecties en kwaadaardige afwijkingen van de huid. Deze ontstaan gemakkelijker en ze kunnen ook langer blijven bestaan. Huidafwijkingen die zich kunnen voordoen kunnen veroorzaakt worden door:
Zelfcontrole van de huid en het consulteren van een arts bij huidafwijkingen is daarom voor u van extra groot belang.
Als u vragen heeft kunt u contact opnemen met de polikliniek en vragen naar een verpleegkundige of doktersassistent. Het telefoonnummer is (050) 361 80 25.
Dermatochirurgie is de chirurgische (snijdende) behandeling van huidafwijkingen. Er zijn vele chirurgische technieken, zowel kleine als grote, voor het verwijderen van goedaardige en kwaadaardige huidafwijkingen. Indien nodig wordt er bij deze genoemde behandelingen lokale verdoving toegepast. De keuze van behandeling hangt af van de diagnose die gesteld is. Uw dermatoloog zal deze met u bespreken. Hieronder vindt u een korte beschrijving van de mogelijke chirurgische behandelingen.
De huidafwijking wordt, met een snede rondom (ellips), weggesneden en daarna gehecht. Meer informatie over excisie.
Met een curette, een soort scherpe lepel, kan de dermatoloog een oppervlakkige huidafwijking afschrapen. Voordeel is dat bij deze methode in principe geen litteken ontstaat.
Door vloeibare stikstof op de huid te spuiten bevriest de huidaandoening. Dit heet ook wel cryotherapie of cryochirurgie. Daardoor ontstaat er een blaar en een oppervlakkig wondje die vanzelf binnen ongeveer 2 weken geneest. De huidafwijking valt er vanzelf af.
Met een elektrische stroom wordt de huid verhit, waardoor het te behandelen huidgedeelte wordt weggeschroeid. Er kan bijvoorbeeld een naald, lus of bolelektrode gehanteerd worden. Een belangrijk effect van wegbranden (coaguleren) is dat eventueel bloeden onmiddellijk wordt gestelpt. Er ontstaat een oppervlakkig brandwondje wat vanzelf weer geneest.
Oppervlakkige huidafwijkingen zowel in het gelaat als op het lichaam kunnen verwijderd worden middels de ablatieve laser. De polikliniek Dermatologie beschikt over een (gefractioneerde) Erbium YAG laser.
PDT is een behandeling, die toegepast wordt bij bepaalde vormen van huidkanker (oppervlakkig basaalcelcarcinoom) en voorstadia van huidkanker (actinische keratose en m.Bowen. Hierbij wordt een crème op het te behandelen plekje aangebracht die enkele uren moet intrekken. Vervolgens wordt de huid belicht met een lamp die speciaal licht uitstraalt waardoor de kwaadaardige cellen afsterven. Het voordeel van deze behandeling is, dat over het algemeen het cosmetisch fraaie resultaten geeft. De behandeling wordt in dagbehandeling uitgevoerd.
Voor sommige kwaadaardige tumoren in het gelaat met een agressievere groei of op een cosmetische moeilijk te opereren locatie kunnen wij Mohs-chirurgie toepassen. Met deze behandeling wordt de tumor met grote zekerheid verwijderd. Tijdens deze behandeling, die vaak meerdere uren in beslag neemt en onder plaatselijke verdoving wordt uitgevoerd, wordt de tumor in laagjes verwijderd. Het weefsel wordt direct gecontroleerd op het laboratorium totdat de tumor geheel verdwenen is.
De afdeling Dermatologie van het UMCG heeft een speciaal behandeltraject voor kinderen (en hun ouders) met eczeem. Naast de behandeling besteden we veel tijd het geven van informatie over en het aanleren van vaardigheden die nodig zijn voor een goede thuisbehandeling.
Het traject bestaat uit 3 poliklinische consulten verspreid over 3 à 4 maanden bij een dermatoloog of verpleegkundig specialist, een voorlichting in een kleine groep en eventueel tussentijdse telefonische of e-mailcontacten. De eerste 2 consulten worden van te voren ingepland door het planbureau. De volgende consulten worden per keer afgesproken door patiënt en arts.
In het eerste consult staan diagnose en behandeling centraal. De behandelaar stelt de diagnose op basis van de informatie die u geeft over het eczeem van uw kind. Daarna doet de behandelaar u een behandelvoorstel.
Twee weken bespreken we tijdens een afspraak hoe de behandeling gaat. Voor of na dat gesprek krijgt u een groepsvoorlichting met uitleg en instructie over de zalfbehandeling, over (voedsel)allergie bij eczeem en adviezen voor jeuk en krabben. Na deze intensieve middag heeft u enige weken tijd om het geleerde in praktijk te brengen. De voorlichting is van 13:20-14:20 op de polikliniek.
In het laatste consult worden het eczeem en de behandeling geëvalueerd. Uw behandelaar zal uw observaties ten aanzien van een eventuele (voedsel)allergie met u doornemen. Uw eigen arts wordt op de hoogte gesteld van de behandeling hier. En hiermee is het behandeltraject afgerond. Bij onvoldoende resultaat is een vervolgafspraak mogelijk. Indien nodig wordt uw kind verwezen naar allergoloog en / of diëtist van de kinderkliniek. Verwijzing naar het multidisciplinaire spreekuur voor kinderen met meervoudige allergische problematiek is ook een mogelijkheid.
U kunt uw vragen of problemen natuurlijk ook tussendoor bespreken. Dit kan tijdens een afspraak op de polikliniek, telefonisch of via e-mail.
Dit spreekuur is speciaal voor kinderen met meer dan twee van de volgende aandoeningen: eczeem, astma, hooikoorts en (voedsel)allergieën. De kinder(long)arts, kinderallergoloog, dermatoloog en verpleegkundig specialist in het UMCG die uw kind behandelen kunnen uw kind in overleg met u naar dit specifieke spreekuur verwijzen.
Afhankelijk van de problematiek, wordt uw kind tijdens het spreekuur onderzocht door een dermatoloog, verpleegkundig specialist, kinderlongarts, kinderallergoloog en een diëtist. Het doel van dit multidisciplinaire spreekuur is verder onderzoek en afstemming in de behandeling.
Het spreekuur wordt eenmaal per zes weken gehouden op dinsdagmiddag, bij Dermatologie, Fonteinstraat 17. Er wordt tijdens het spreekuur geen onderzoek gedaan dat belastend voor uw kind kan zijn, zoals bloed prikken.
De kinderallergoloog stelt vragen over mogelijke allergieën en voedselallergie in het bijzonder. Op basis van uw informatie kan de kinderallergoloog besluiten tot verder onderzoek, zoals een voedsel provocatietest of tot een uitgebreide voedselanamnese bij de diëtist.
De diëtist bekijkt en beoordeelt de voeding van uw kind in relatie met de klachten. Zij kijkt naar de volwaardigheid van de voeding en geeft voedingsadviezen.
De kinderlongarts zal specifieke informatie vragen over de klachten van bovenste en onderste luchtwegen; het keel-, neus en oorgebied en de longen. De arts zal ook naar de longen luisteren. Soms zal er in een latere fase extra onderzoek van de longen nodig zijn, bijvoorbeeld een longfunctieonderzoek.
De dermatoloog informeert naar de huid, het eczeem en jeuk. De arts zal de huid bekijken en een voorstel doen voor een zalfbehandeling of de huidige behandeling voortzetten.
De verpleegkundig specialist geeft uitleg en instructie over de voorgeschreven zalven en zoekt samen met u naar geschikte basiszalven.
De doktersassistent op de polikliniek meet en weegt uw kind. Zij geeft uitleg en instructie over de medicatie voor astma en allergie. Als u deze medicatie al gebruikt zal ze de techniek controleren en vragen beantwoorden.
Afhankelijk van de problematiek kan het behandelteam uitgebreid worden met een algemene kinderarts, een kindergastro-enteroloog, een keel-neus-oorarts, een psycholoog en een maatschappelijk werker.
Na afloop van het spreekuur wordt het beleid door de verschillende behandelaars doorgesproken en vastgesteld. De verpleegkundig specialist zal u de volgende dag bellen om het voorgestelde beleid met u door te spreken. U krijgt dan ook de gelegenheid om vragen te stellen of opmerkingen te plaatsen.
De verwijzend arts en uw huisarts ontvangen na het spreekuur een brief met de bevindingen en adviezen.
Een arbeidsdermatologische expertise bestaat uit een basispakket, met 2 aanvullende modules. Het basispakket bestaat uit:
Voor de uitvoering van het basisonderzoek kan het nodig zijn dat de patiënt een aantal weken aangepast werk doet, dus zonder relevante expositie. Als dit geïndiceerd is zal hierover contact worden opgenomen met de bedrijfsarts. Op indicatie kan dit basispakket aangevuld worden met de volgende modules:
Het onderzoek wordt gedaan door een gespecialiseerd verpleegkundig specialist, een dermatoloog en/of allergoloog en een klinisch arbeidsgeneeskundige, c.q. bedrijfsarts. Schriftelijke rapportage van de expertise vindt plaats naar bedrijfsarts, huisarts en betrokken werknemer.
De kosten worden niet door de reguliere ziektekostenverzekeraar vergoed en worden bij de verwijzer of werkgever gedeclareerd. De kosten die wel worden vergoed door de zorgverzekeraar, zoals regulier allergieonderzoek, worden niet bij verwijzer of werkgever in rekening gebracht. Deze komen ten laste van de zorgverzekering van de patiënt. Dit kan van invloed zijn op het eigen risico. Dit traject wordt meestal aangevraagd door een bedrijfs- over verzekeringsarts.
Een begeleidingstraject bestaat uit een uitgebreide arbeidsanamnese en individueel advies met betrekking tot persoonlijke beschermingsmiddelen en preventie, en gerichte advisering en voorlichting. Tevens wordt een werkplekbezoek verricht om zicht te krijgen op de mogelijkheden voor preventie en werkaanpassing. Daarnaast wordt tijdens het begeleidingstraject aandacht besteed aan het leren omgaan met eczeem, de behandeling met (hormoon)zalven en leefregels.
De kosten voor dit begeleidingstraject worden niet door de reguliere ziektekostenverzekeraar vergoed en worden bij de verwijzer of werkgever gedeclareerd. Dit traject wordt in het algemeen aangevraagd door een bedrijfs- over verzekeringsarts.
Erfelijke huidaandoeningen zijn aandoeningen die vaak al bij de geboorte aanwezig zijn en het hele leven blijven bestaan. Erfelijke huidaandoeningen zijn zeldzaam. Toch bestaan er heel veel verschillende erfelijke huidaandoeningen. Die kunnen ingedeeld worden in verschillende groepen.
Erfelijke huidaandoeningen kunnen op zichzelf staan. Dan is er alleen een huidaandoening, soms samen met een aandoening van huid, haren, nagels, tanden, zweten en slijmvliezen. Ander keren is een erfelijke aandoening een onderdeel van een uitgebreidere erfelijke aandoening, een syndroom.
Voorbeelden van op zichzelf staande erfelijke huidaandoeningen (deze zien we het meest in het UMCG) zijn de:
Voorbeelden van erfelijke syndromen waarbij aangeboren huidafwijkingen op de voorgrond (kunnen) staan zijn bijvoorbeeld:
Het Centrum voor Blaarziekten van de afdeling Dermatologie van het UMCG is een Europees erkend Expertise Centrum voor de diagnostiek van Epidermolysis Bullosa (EB).
Het multidisciplinaire spreekuur (MDS) voor Genodermatosen is speciaal voor patiënten bij wie gedacht wordt aan één van de overige erfelijke huidaandoeningen. Daarbij maakt het niet uit of de huidaandoening op zichzelf staat of voorkomt in het kader van een (mogelijk) syndroom. Het is een samenwerking tussen de afdelingen Dermatologie en Klinische Genetica.
Het MDS Genodermatosen is op de Polikliniek Dermatologie en Interme Geneeskunde, Fonteinstraat 16 in het UMCG.
Het MDS Genodermatosen vindt éénmaal per maand plaats op een donderdagochtend, tussen 8.45 en 11.15 uur.
Patiënten bij wie gedacht wordt aan een erfelijke huidaandoening kunnen door hun huisarts of specialist verwezen worden naar het MDS Genodermatosen via de afdelingen Dermatologie of Klinische Genetica.
U meldt zich aan bij de aanmeldzuil of balie van de Polikliniek Dermatologie in Interne Geneeskunde. Zorgt u er alstublieft voor dat u ongeveer 15 minuten van tevoren aanwezig bent voor het geval er nog administratie verricht moet worden. U wordt vervolgens door de dermatoloog en klinisch geneticus in opleiding binnengeroepen.
Het consult duurt 30-45 minuten. Daarbij wordt ingegaan op uw medische problemen en wordt de familie in kaart gebracht. Daarna volgt een lichamelijk onderzoek, waarbij met name gelet wordt op de huid, haren, tanden, nagels en op eventuele uiterlijke kenmerken die bij een syndroom zouden kunnen passen.
Hierna volgt overleg met de supervisoren, dr. M.C. Bolling (dermatoloog) en dr. P.C. van den Akker (klinisch geneticus). Zij willen meestal ook nog een kort lichamelijk onderzoek doen. Er zijn uiteindelijk dus veel mensen bij het consult aanwezig. Gezamenlijk komen zij tot een conclusie en stellen ze het verdere plan op.
Bijna altijd zullen de huidafwijkingen en eventuele bijzondere uiterlijke kenmerken vastgelegd worden op foto bij de medisch fotograaf van de afdeling Dermatologie. Dat kan meestal aansluitend aan het consult.
Soms is het voor het stellen van een diagnose nodig een huidbiopsie te doen. Daarbij wordt onder lokale verdoving met een soort ‘appelboortje’ een stukje huidweefsel afgenomen voor onderzoek onder de microscoop. Ook ander aanvullend onderzoek is mogelijk, zoals onderzoek van haren. Dan worden enkele haren afgeknipt.
Vaak zal er DNA-onderzoek nodig zijn om een diagnose te bevestigen. Daarvoor is afname van een buisje bloed nodig. Dit kan meestal direct aansluitend aan het consult. Volwassenen kunnen bloed laten afnemen op het priklaboratorium, Fonteinstraat 17. Voor kinderen is er een speciaal priklaboratorium op de Polikliniek Kindergeneeskunde, Poortweg 14.
Als er besloten wordt een behandeling te starten voor de huidaandoening, dan zal dat door de dermatoloog met u besproken worden.
Aansluitend aan het spreekuur is er een patiëntenbespreking en patiëntendemonstratie op de afdeling Dermatologie. Erfelijke huidaandoeningen zijn zeldzaam. Het kan zijn dat u daarom gevraagd wordt te blijven voor de patiëntendemonstratie, zodat meer collega’s kunnen leren over uw huidaandoening.
Als u vragen heeft over dit spreekuur, dan kunt u contact opnemen met de afdeling Dermatologie (050) 361 80 25, [email protected] of Klinische Genetica (050) 361 72 29, [email protected].
Een van de taken van de huid is het beschermen van ons lichaam tegen vijandige invloeden van buitenaf zoals bacteriën en schimmels. Normaliter is het immuunsysteem van de huid in balans maar in sommige gevallen kan het overmatig reageren en ontstaan allergische reacties of chronische ontstekingen van de huid.
In het geval van auto-immuunziekten valt het afweersysteem het eigen lichaam aan. In sommige gevallen worden antistoffen gemaakt die gericht zijn tegen bepaalde onderdelen van de huid waardoor er bijvoorbeeld (grote) blaren kunnen ontstaan.
Op het spreekuur immunodermatologie worden patiënten gezien met auto-immuunziekten van de huid en slijmvliezen zoals:
Patiënten met auto-immuun blaarziekten komen uit het hele land naar Groningen voor het Centrum voor Blaarziekten. Dit zijn patiënten met blaren op huid en slijmvliezen, die ontstaan bij:
Het Centrum voor Blaarziekten heeft een eigen dermatologisch laboratorium waar de bepalingen worden verricht die uniek zijn voor blaarziekten.
Ook patiënten met blaren door andere oorzaken kunnen hier terecht. Of patiënten met blaarvorming in de ogen. Patiënten met blaren door brandwonden worden in een brandwondencentrum behandeld.
Op dit spreekuur worden patiënten onderzocht die een huidreactie hebben als gevolg van (zon)licht. Er worden extra afspraken gemaakt voor huidtesten met ultraviolet (UV) licht. Ook patiënten met eczeem en psoriasis worden behandeld met ultraviolet-B (UV-B) of ultraviolet-A, in combinatie met medicatie (PUVA). Daarnaast is er nog een aantal zeldzame aandoeningen die ook met UV-B of PUVA kunnen worden behandeld.
Dit spreekuur vindt plaats in combinatie met het spreekuur voor patiënten met eczemateuze aandoeningen.
Voor de behandeling van verschillende vormen van huidkanker zoals cutane lymfomen, cutane carcinomen, cutane melanomen, waaronder de erfelijke melanomen, kunt u bij Dermatologie terecht bij verschillende spreekuren.
Op het cutane lymfomen spreekuur komen patiënten met lymfomen (lymfeklierkanker/leukemie) in de huid. Dat worden cutane lymfomen genoemd. Van cutane lymfomen bestaan vele vormen, van laag-gradig/indolent (niet/nauwelijks levensbedreigend) tot meer agressieve vormen, die zich soms kunnen uitbreiden in de huid en daarbuiten.
In het UMCG is een Werkgroep Cutane Lymfomen, waarin specialisten zitting hebben van de afdelingen Dermatologie, Pathologie, Hematologie en Radiotherapie, die allen expertise hebben op dit gebied. De specialisten van de afdeling Dermatologie en Pathologie zijn ook lid van de Landelijke Werkgroep Cutane Lymfomen.
Op het verdachte plekken spreekuur (VPS) is voor patiënten met huidafwijkingen die misschien wijzen op huidkanker (carcinomen en melanomen en voorstadia). Na onderzoek wordt samen met de patiënt een behandelingstraject afgesproken. Als er sprake blijkt te zijn van verdacht plekje, dan kan al tijdens het eerste bezoek de verdachte plek worden verwijderd.
Het spreekuur is multidisciplinair en wordt gedaan door de afdeling Dermatologie in samenwerking met de afdeling Plastische Chirurgie. Ook is er samenwerking met de afdeling Oncologische Chirurgie en het Hoofd-Hals-team van het UMCG.
Op het sella-spreekuur worden patiënten (mannen, vrouwen, kinderen) onderzocht en behandeld met huidafwijkingen in 'onderbroek-gebied'. Sella is latijn voor zadel en de aandoeningen betreffen hier afwijkingen in het gebied rondom de anus en geslachtsdelen. Het gaat om huidafwijkingen als gevolg van bijvoorbeeld eczeem en psoriasis, infecties, huidkanker en bepaalde auto-immuunziekten.
Patiënten met seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) komen alleen naar het Sella-spreekuur als er (mogelijk) sprake is van venerische wratten (condylomen). In andere gevallen is hiervoor het SOA-spreekuur.
Voor mannen en jongens is er een spreekuur waar wordt samengewerkt met de polikliniek Urologie. Voor vrouwen en meisjes is er een samenwerkingsverband met de polikliniek Gynaecologie.
Op het toxicodermie-spreekuur kunnen patiënten terecht met huidafwijkingen die (mogelijk) veroorzaakt zijn door bijwerkingen van geneesmiddelen. Er is een samenwerkingsverband met Allergologie.
Venereologie is de behandeling van seksueel overdraagbare aandoeningen, zoals de geslachtsziekten syfilis, gonorroe, herpes, chlamydia en genitale wratten.
Op het multidisciplinaire vulva-spreekuur worden vrouwen en meisjes onderzocht en behandeld met problemen in het gebied rondom de geslachtsdelen en anus. Het betreft vooral lichen sclerosus, lichen ruber, eczeem en vulvodynie. Het spreekuur wordt uitgevoerd door de afdeling Dermatologie samen met de afdeling Gynaecologie. Daarnaast is er een vulva-spreekuur op de polikliniek Gynaecologie, dat uitsluitend door de afdeling Gynaecologie gedaan wordt.