De ‘epidermis’ is de opperhuid of de bovenste laag van de huid. ‘Bullosa’ betekent blaarvorming en ‘lysis’ loslaten. Epidermolysis bullosa betekent het loslaten van de opperhuid van de lederhuid, waardoor iemand blaren krijgt. Daarom heet de ziekte ook wel blaarziekte.
EB is niet 1 ziekte maar de naam van een groep huidziekten die erfelijk zijn. Bij alle EB-ziekten komen blaren voor, maar de verdere uiting van de ziekte kan verschillen. De erfelijke oorzaak ook.
Er zijn 4 hoofdvormen met meer dan 30 subtypen. Bij alle typen ontstaan blaren en wonden, en hebben mensen ook vaak een kwetsbare huid en/of slijmvliezen. Mensen met EB worden daarom soms “vlinders” of “vlinderkinderen” genoemd omdat hun huid zo kwetsbaar is als de vleugels van een vlinder.
Blaren en wonden kunnen ontstaan door druk, wrijving of warmte op de huid en de slijmvliezen. De symptomen zijn meestal meteen of een paar dagen na de geboorte al te zien. Of als de baby meer gaat bewegen. De symptomen verschillen per persoon en per type. Soms heeft iemand bijna geen symptomen, terwijl de symptomen bij anderen heel ernstig zijn.
Gewone huid heeft verschillende hechteiwitten. Die houden als een soort lijm de cellen in de opperhuid en de huidlagen bij elkaar. Die eiwitten maken de huid ook sterk. Bij EB werken deze hechteiwitten niet goed, of iemand heeft ze niet. Daardoor laten de huidlagen of huidcellen gemakkelijk los. Dit heet ook wel splijting. Hierdoor ontstaan blaren en wonden. Dit kan gebeuren door wrijving, stoten, letsel, hitte of zelfs spontaan.
Er zijn 4 hoofdvormen van EB, die elk zijn onderverdeeld zijn in zo'n 30 verschillende subvormen. Binnen elke hoofdvorm zijn er erge en minder erge vormen. Sommige vormen zijn zo erg, dat een baby een korte levensverwachting heeft.
De 4 hoofdvormen zijn:
Hier zit de fout in de eiwitten die zorgen voor de stevigheid van de onderste cellen in de opperhuid. De splijting zit dan in de onderste cellaag van de opperhuid. Ook kunnen de huidcellen die hoger in de huid zitten, loslaten.
De meest voorkomende vormen van EBS zijn:
Er ontstaan blaren vooral op handen en voeten (gelokaliseerd) of op het hele lichaam. Vaak krijgt iemand meer eeltvorming op handpalmen en voetzolen. Mensen met EBS hebben vaak in de warmere maanden meer blaren. En zijn er onschuldige huidvlekjes en kleurverandering te zien. Nagels kunnen dikker worden en veranderen van vorm en kleur.
Ernstige EBS kan in het eerste levensjaar levensbedreigend zijn. Maar in de puberteit wordt de blaarvorming vaak minder erg. De klachten door EBS worden minder erg bij het ouder worden.
EB simplex (EBS) is het meest voorkomende type EB. 70% van de mensen met EB heeft EBS. De splijting bevindt zich in de onderste cellaag van de opperhuid. Ook kunnen de huidcellen laag loslaten.
Bij gelokaliseerde EBS kunnen de blaren en/of wonden aan vooral de handen en voeten voorkomen. Mensen hebben verder geen klachten in het lichaam.
Bij intermediate EBS kunnen de blaren en/of wonden over het hele lichaam voorkomen. Mensen hebben verder geen klachten in het lichaam.
Bij ernstige EBS kunnen de blaren en/of wonden over het hele lichaam voorkomen. Mensen hebben ook klachten in het mond- en keelgebied.
De fout zit in de eiwitten die ervoor zorgen dat de onderste cellen van de opperhuid goed vastzitten aan de lederhuid. Door de splijting laat de opperhuid los van de lederhuid.
JEB wordt verdeeld in:
Bij beide vormen ontstaan er blaren over het gehele lichaam. Bij JEB intermediate is dat alleen minder erg. Klachten die veel voorkomen zijn:
Bij ernstige JEB zijn de klachten iets anders:
De meest ernstige vorm van JEB is zeldzaam. Al in de eerste weken na de geboorte krijgt een baby grote wonden over het hele lichaam. De baby groeit niet goed en is erg vatbaar voor infecties. Meestal overlijdt een baby met deze vorm al binnen het 1e jaar.
Bij Junctionele EB (JEB) laat de opperhuid laat los van de lederhuid. Dit komt minder vaak voor dan EBS of DEB. 5% van de mensen met EB heeft JEB.
Bij intermediate JEB kunnen de blaren en/of wonden over het hele lichaam voorkomen. Mensen hebben ook klachten in het mond- en keelgebied.
Bij ernstige JEB kunnen de blaren en/of wonden over het hele lichaam voorkomen. Mensen hebben ook klachten in het mond- en keelgebied en het maag-darmstelsel.
De fout zit dan in de lederhuid, in het eiwit in de cellen die ervoor zorgen dat de opperhuid aan de lederhuid vast blijft zitten. De splijting zit net onder de basaalmembraam. Bij DEB genezen blaren en wonden met verlittekening. Bij de dominante vormen zijn de klachten minder erg dan bij de recessieve vormen.
Verstopping komt bij alle vormen van DEB voor. Vingers en tenen kunnen een beetje samengroeien. Het is lastig om gewrichten te strekken door de strakke huid. Ook in de ogen kunnen blaren komen
Er zijn 4 vormen DEB, de mogelijke klachten zijn:
Bij de ernstige RDEB heeft iemand blaren over het hele lichaam. Nagels vallen in het eerste levensjaar uit, de grote gewrichten kunnen niet goed strekken en de handen vergroeien tot een cocon. Ook wordt de mond kleiner en vergroeit de tong. Die kan daardoor minder goed bewegen. Andere problemen zijn vaak huidinfecties, haarverlies, bloedarmoede, zwakke botten, vertraagde groei en verlate puberteit en te weinig ruimte voor tanden en kiezen in de mond. Agressieve huidkanker is vaak oorzaak van overlijden.
DEB komt minder vaak voor dan EBS. 25% van de mensen met EB heeft DEB.
Bij gelokaliseerde DDEB kunnen de blaren en/of wonden vooral aan de nagels en scheenbenen voorkomen. Mensen hebben verder geen klachten in het lichaam.
Bij intermediate DDEB kunnen de blaren en/of wonden over het hele lichaam voorkomen. Mensen hebben ook klachten in het mond- en keelgebied en het maag-darmstelsel.
Bij intermediate RDEB kunnen de blaren en/of wonden over het hele lichaam voorkomen. Mensen hebben ook klachten in het mond- en keelgebied en het maag-darmstelsel.
Bij ernstige RDEB kunnen de blaren en/of wonden over het hele lichaam voorkomen. Mensen hebben ook klachten in het mond- en keelgebied en het maag-darmstelsel.
De splijting kan in verschillende lagen van huid zitten: in de opperhuid, ter hoogte van de basaalmembraan, of net eronder.
Bij KEB hebben kinderen vaak blaren over het hele lichaam en vooral op armen en benen. Volwassenen hebben vaak minder blaren. Andere klachten zijn:
Jongvolwassen kunnen huidkanker op armen, benen, lippen en in de mondholte krijgen.
KEB staat ook bekend als Kindler syndroom. Het betrokken gen is FERMT1. Het overervingspatroon is recessief.
Bij KEB komen blaren voor op meerdere en verschillende huidlagen. Deze vorm van EB is erg zeldzaam.
Bij Kindler EB kunnen de blaren en/of wonden over het hele lichaam voorkomen. Mensen hebben ook klachten in het mond- en keelgebied en het maag-darmstelsel.
EB komt niet veel voor, het is een zeldzame ziekte. In Nederland worden elk jaar ongeveer 9 baby’s met een vorm van EB geboren. Daarnaast worden per jaar bij 7 mensen op latere leeftijd de diagnose EB gesteld. In totaal zijn er ongeveer 750 mensen met EB in Nederland. De verdeling per subtype is EBS 47%, JEB 18% DEB 34% en Kindler 1%.
EB is een erfelijke aandoening, iedereen in een familie kan de ziekte dus krijgen. Of iemand het krijgt, hangt af van de manier waarop een bepaalde vorm van EB overerft.
Iedereen heeft genen met erfelijke informatie, dat heet ook wel DNA. Die genen regelen de aanmaak van eiwitten in het lichaam. Die genen krijg je van je vader en je moeder. Maar soms gaat er iets mis. Er zit dan een foutje in de genen, waardoor iemand ziek wordt. Dit heet een mutatie.
Bij EB zorgt die mutatie ervoor dat iemand geen, niet normaal, niet genoeg of soms geen hechteiwit in de huid aanmaakt. Het gen met de mutatie bepaalt de vorm van EB die iemand krijgt. De soort mutatie in het gen en of de mutatie op één of beide kopieën van het gen zit, bepalen hoe ernstig de EB wordt.
EB komt niet veel voor, het is een zeldzame ziekte. In Nederland worden elk jaar ongeveer 9 baby’s met een vorm van EB geboren. Daarnaast worden per jaar bij 7 mensen op latere leeftijd de diagnose EB gesteld. In totaal zijn er ongeveer 750 mensen met EB in Nederland. De verdeling per subtype is EBS 47%, JEB 18% DEB 34% en Kindler 1%.
EB is een erfelijke aandoening, iedereen in een familie kan de ziekte dus krijgen. Of iemand het krijgt, hangt af van de manier waarop een bepaalde vorm van EB overerft.
Iedereen heeft genen met erfelijke informatie, dat heet ook wel DNA. Die genen regelen de aanmaak van eiwitten in het lichaam. Die genen krijg je van je vader en je moeder. Maar soms gaat er iets mis. Er zit dan een foutje in de genen, waardoor iemand ziek wordt. Dit heet een mutatie.
Bij EB zorgt die mutatie ervoor dat iemand geen, niet normaal, niet genoeg of soms geen hechteiwit in de huid aanmaakt. Het gen met de mutatie bepaalt de vorm van EB die iemand krijgt. De soort mutatie in het gen en of de mutatie op één of beide kopieën van het gen zit, bepalen hoe ernstig de EB wordt.
Het UMCG is een expertisecentrum voor de zeldzame aandoening blaarziekten zoals epidermolysis bullosa (EB), auto-immune blaarziekten (AIBD) en Stevens-Johnsons syndroom/toxische epidermale necrolyse (SJS/TEN). Een zeldzame aandoening is een ziekte die minder dan 1 op de 2.000 mensen heeft.
Het ministerie van VWS heeft het UMCG aangewezen als expert in deze zorg.
U kunt bellen naar polikliniek Dermatologie van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.30 en 17.00 uur.
