COPD: chronische longziekte

Bij COPD zijn de longen en luchtwegen beschadigd, waardoor iemand moeilijker ademt. Het is een longziekte die niet meer overgaat en die veel invloed kan hebben op het dagelijks leven. COPD is helaas nog niet te genezen, maar er zijn wel verschillende behandelingen mogelijk. COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease.

De lucht die je inademt gaat via de neus of mond en de luchtpijp naar de longen. In de longen zitten luchtwegen die lucht vervoeren en longblaasjes die zuurstof uit de lucht halen en afgeven aan het bloed. Als luchtwegen beschadigd raken of longblaasjes kapot gaan, kan COPD ontstaan.

Vormen van en klachten bij COPD

Er zijn verschillende vormen van COPD. Daarom heeft niet iedereen dezelfde klachten en verschillen de behandelmogelijkheden. Vaak heeft iemand een combinatie van deze verschillende vormen en klachten.

Vernauwing van de kleine luchtwegen

Vernauwing van de kleine luchtwegen komt voor bij elke COPD-patiënt. Deze vernauwing zorgt ervoor dat het veel moeite kost om lucht uit te ademen. Dit geeft een kortademig gevoel.

Chronische bronchitis

Bij een chronische bronchitis zijn de luchtwegen altijd ontstoken. Daardoor ontstaat er meer slijm in de luchtwegen en hoesten patiënten vaak veel slijm op. Ook kan chronische bronchitis de luchtwegen nog verder vernauwen.

Longemfyseem

Bij longemfyseen verdwijnen de longblaasjes. Longblaasjes zorgen voor gaswisseling: het opnemen van zuurstof in het bloed en het uitscheiden van koolstofdioxide. Doordat er minder longblaasjes zijn, gaat de gaswisseling moeilijker. Dit geeft klachten van kortademigheid en soms ook zuurstoftekort.

Het longweefsel wordt door verlies van longblaasjes ook minder stevig. De longen rekken makkelijker uit, maar veren niet goed meer terug. Zo ontstaan grotere longen waarin ook na uitademing nog steeds veel lucht achterblijft. Dit heet hyperinflatie. Hyperinflatie zorgt voor kortademigheid.

Pulmonale hypertensie

Er kan vooral bij ernstige COPD een hoge bloeddruk in de longen ontstaan. Dit heet pulmonale hypertensie. Pulmonale hypertensie zorgt voor kortademigheid en een laag zuurstofgehalte.

Hypoventilatie

Er kan vooral bij ernstige COPD ook een te hoog koolstofdioxidegehalte ontstaan. Dit heet hypoventilatie. Hypoventilatie zorgt voor vermoeidheid, weinig energie en hoofdpijn, vooral in de ochtend.

Veel mensen met COPD zijn snel moe. Bij ernstige COPD komt vaak ondergewicht voor. Ook hebben mensen met COPD een grotere kans op hart- en vaatziekten en osteoporose.

COPD is een chronische ziekte

COPD is een chronische ziekte. Dat betekent dat de beschadigingen aan de luchtwegen en longblaasjes niet overgaan, maar steeds erger kunnen worden. COPD-klachten kunnen ook tijdelijk erger worden. Dit heet ook wel een longaanval. We kunnen COPD behandelen om de klachten en achteruitgang van de longen en longaanvallen tegen te gaan.

  • In Nederland hebben ongeveer 600.000 mensen COPD. De meeste mensen zijn ouder dan 40 jaar als ze de ziekte krijgen.

  • Iemand kan jarenlang COPD hebben, zonder het te weten. De eerste klachten zijn meestal hoesten en kortademigheid. De kortademigheid neemt vaak geleidelijk toe, waardoor inspanning steeds moeilijker gaat. Bij COPD kunnen mist, temperatuurwisselingen en sterke geuren het hoesten en de kortademigheid opwekken.

    Het is verstandig te letten op de volgende klachten:

    • moeilijk ademen
    • lange tijd slijm ophoesten
    • weinig lucht krijgen, kortademig zijn
    • vaak moe zijn
    • weinig spierkracht hebben
    • afvallen zonder duidelijke oorzaak

    Overleg bij deze klachten voor de zekerheid met uw (huis)arts. Die kan u naar polikliniek Long- en systeemziekten verwijzen als dat nodig is.

  • Roken is de belangrijkste oorzaak van COPD. Ongeveer 4 van de 5 mensen met de ziekte rookt of heeft gerookt. De volgende zaken kunnen de kans op COPD vergroten:

    • roken, gerookt hebben of vaak rook van anderen inademen
    • astma, longontsteking of andere longziekten hebben
    • de erfelijke ziekte Alfa 1 antitrypsine deficiëntie: als je deze ziekte hebt, maak je het eiwit alfa 1 dat de longen beschermt niet aan
    • schadelijke stoffen inademen zoals houtstof, lijm- of verfdampen
    • vervuilde lucht inademen, bijvoorbeeld door fijnstof

Hoe vaak komt COPD voor?

In Nederland hebben ongeveer 600.000 mensen COPD. De meeste mensen zijn ouder dan 40 jaar als ze de ziekte krijgen.

Klachten en symptomen COPD

Iemand kan jarenlang COPD hebben, zonder het te weten. De eerste klachten zijn meestal hoesten en kortademigheid. De kortademigheid neemt vaak geleidelijk toe, waardoor inspanning steeds moeilijker gaat. Bij COPD kunnen mist, temperatuurwisselingen en sterke geuren het hoesten en de kortademigheid opwekken.

Het is verstandig te letten op de volgende klachten:

  • moeilijk ademen
  • lange tijd slijm ophoesten
  • weinig lucht krijgen, kortademig zijn
  • vaak moe zijn
  • weinig spierkracht hebben
  • afvallen zonder duidelijke oorzaak

Overleg bij deze klachten voor de zekerheid met uw (huis)arts. Die kan u naar polikliniek Long- en systeemziekten verwijzen als dat nodig is.

Oorzaak COPD

Roken is de belangrijkste oorzaak van COPD. Ongeveer 4 van de 5 mensen met de ziekte rookt of heeft gerookt. De volgende zaken kunnen de kans op COPD vergroten:

  • roken, gerookt hebben of vaak rook van anderen inademen
  • astma, longontsteking of andere longziekten hebben
  • de erfelijke ziekte Alfa 1 antitrypsine deficiëntie: als je deze ziekte hebt, maak je het eiwit alfa 1 dat de longen beschermt niet aan
  • schadelijke stoffen inademen zoals houtstof, lijm- of verfdampen
  • vervuilde lucht inademen, bijvoorbeeld door fijnstof

Wat is de levensverwachting van iemand met COPD?

Iemand met COPD kan niet beter worden. Hoelang iemand nog leeft, hangt heel erg af van hoe de ziekte zicht ontwikkelt, welke behandeling mogelijk is en iemands leefstijl. Een arts kan hier meer over vertellen.