In een academisch ziekenhuis is naast patiëntenzorg onderzoek en onderwijs erg belangrijk. De afdeling Nefrologie is onderdeel van het Groningen Kidney Center (GKC).
Het onderzoek dat we binnen de afdeling Nefrologie doen, richt zich op 4 onderdelen, namelijk:
Preventie van het ontstaan van chronisch nierschade en voorkomen van achteruitgang van de nierfunctie. Eén van de onderzoeken waarmee de nierafdeling uit Groningen internationaal bekend is geworden, is het onderzoek naar albuminurie. Het blijkt zo te zijn dat het verlies van een kleine hoeveelheden eiwit, met name albumine, een goede voorspeller is voor het ontstaan van nierschade en achteruitgang van nierfunctie.
Belang van het verlies van kleine hoeveelheden albumine met urine is vast komen staan dankzij het Groningse PREVEND onderzoek. Een ander peiler van onderzoek binnen het UMCG om de nier zo goed mogelijk te beschermen, is het onderzoek naar het belang van het verminderen van de zoutinname en andere “lifestyle” maatregelen. Deze levensstijlmaatregelen hebben te maken met voeding, maar bijvoorbeeld ook met beweging en slaap.
In sommige gevallen heeft de patiënt al een nierziekte en is het voorkomen ervan niet meer mogelijk. De artsen en onderzoekers van het UMCG proberen het beloop van de ziekte in dit geval gunstig te beïnvloeden. Bijvoorbeeld in het geval van cystenieren, een erfelijke nierziekte die gepaard gaat met het ontstaan van grotere en kleinere vocht gevulde blaasje in de nier. Er is de laatste jaren steeds meer bekend geworden over het ontstaan van dergelijke cysten en op dit moment doen de onderzoekers binnen het UMCG onderzoek naar medicijnen die de groei van dergelijke cysten kunnen remmen.
Jaarlijks worden in Groningen 130-150 mensen getransplanteerd. En hoewel het tegenwoordig beter mogelijk is om afstoting tegen te gaan, is nog veel onderzoek nodig naar de optimale procedure om organen te transplanteren. Het Groningen Transplantatie Centrum neemt deel aan international onderzoek naar nieuwe medicijnen, doet onderzoek naar de optimale behandeling van de organen na het uitnemen en opnieuw implanteren van de organen en naar de verschillende systemen die betrokken zijn bij een afstoting. In dit kader is het complementsysteem van belang.
De cardiorenale interactie en cardiale complicaties van nierfunctie vervangende behandeling. Hoeveel dialysebehandeling levensreddend is voor patiënten bij wie de nierfunctie faalt, gaat dialysebehandeling gepaard met veel verwikkelingen en bijwerkingen. Bij patiënten met een nierziekte en met name ook bij dialysepatiënten, treden zeer vaak complicaties op het gebied van het hart op. De interactie tussen het hart en de nier speelt bij deze patiënten dus een belangrijke rol. De dialyseafdeling doet onderzoek naar deze mechanismen, waarbij ook ijzergebrek en bloedarmoede een belangrijke rol spelen.
Vasculitis (ontsteking van bloedvaten) leidt in veel gevallen tot problemen met de nieren en de nierfunctie. Daarnaast zijn vaak andere organen en systemen bij deze “systeemziekten” betrokken. De diagnostiek en behandeling van deze aandoeningen is moeizaam en uitdagend, en vaak individueel maatwerk. Onderzoek op dit gebied door de afdeling nefrologie in samenwerking met andere afdelingen en centra binnen en buiten het UMCG strekt zich uit van de diagnostiek en behandeling tot onderzoek naar de mechanismen die tot het ontstaan of weer actief worden van deze ziekten leiden. Daarnaast wordt ook onderzoek gedaan naar de gevolgen en consequenties van deze ziekten voor patiënten op de langere termijn en naar strategiën om het beloop gunstig te beïnvloeden.
Het Laboratorium Experimentele Nefrologie is een laboratorium waar onderzoek wordt verricht naar het ontstaan van nierziekten en nieuwe behandelingen daarvan. Het laboratorium heeft geen taak in diagnostiek en patiëntenzorg.
Chronische nierschade in de eigen of getransplanteerde nieren wordt met name gekarakteriseerd door uitgebreide verbindweefseling van het nierweefsel. Door middel van nieuwe en veelbelovende interventies op het gebied van medicatie en lifestyle, ontstekingsprocessen in de nier en cellulaire activatieroutes, proberen we deze verbindweefseling af te remmen of zelfs terug te dringen, waardoor de nierfunctie langer behouden kan blijven.
Steeds meer mensen ontwikkelen nierfalen en ondervinden dagelijks de last daarvan. Binnen het laboratorium Experimentele Nefrologie proberen we aan de hand van urine en bloedmonsters deze nierziekten eerder op het spoor te komen. Daarnaast richt het onderzoek zich op meer inzicht in de totstandkoming van deze nierziekten, en testen we nieuwe behandelingen uit. Het doel hierbij is dat minder mensen nierziekten ontwikkelen en we eerder in staat zijn deze nierziekten op te sporen en beter te behandelen.
Het onderzoek in de afgelopen jaren heeft duidelijk gemaakt dat veel nierziekten gepaard gaan met een ontstekingsreactie in de nieren en dat vermindering van de nierontsteking gunstig is voor het behoud van nierfunctie. Daarnaast heeft het laboratorium bijgedragen aan vernieuwde diagnostiek van nierfalen in bloed en urine. Ook heeft onderzoek binnen het laboratorium duidelijk gemaakt hoe virusinfecties bij transplantatiepatiënten zo effectief mogelijk kunnen worden behandeld
Binnen de afdeling Nefrologie doen we veel wetenschappelijk onderzoek. Het kan zijn dat we u vragen om mee te doen aan een onderzoek. Het is heel begrijpelijk dat u meer informatie wilt over zo'n onderzoek voor u besluit mee te doen.
Wilt u meedoen aan een onderzoek of wilt u meer informatie over de lopende onderzoeken? Vraag dan u behandelend nefroloog om meer informatie.