Ruim honderddertig mensen logden via Teams in op de Thematafel van het UNO-UMCG. Het onderwerp familieparticipatie lééft, dat ondervond ook Nina. Ze deed onderzoek naar de spanningen die familie kan ervaren in de samenwerking met zorgmedewerkers. Zo blijven wederzijdse verwachtingen volgens familie vaak onbesproken. En dat brengt soms onzekerheid met zich mee. Ook geeft familie aan dat het vaak best lastig is om tijdens hun bezoek even in gesprek te gaan met een zorgmedewerker. Ze voelen zich bezwaard om dan tijd van zorgmedewerkers te vragen, omdat ze ook zien dat zorgmedewerkers vaak druk zijn. Ook ervaren ze dat ze zelf vaak het initiatief voor een gesprek moeten nemen.
“Aan zorgmedewerkers die aan het onderzoek meededen hebben we vervolgens gevraagd of zij de spanningen die familie ervaart herkenbaar vinden en wat dat vervolgens betekent voor de praktijk. Of welke verbetermogelijkheden zij zien: “Nu jullie weten welke spanningen familie ervaart, welke verbeter-ideeën roept dat bij jullie op? ”Het onderzoeksteam maakte een inventarisatie van de ideeën en vervolgens zijn daar vijf van uitgekozen door de deelnemende verpleeghuizen zelf. Die vijf zijn gedurende 4 maanden uitgeprobeerd in de praktijk en door de onderzoekers gevolgd. Eén van die interventies is ‘vaker op familie afstappen’. Oftewel: bij binnenkomst van een partner of kind van een bewoner een ongedwongen praatje aangaan en soms ook iets over jezelf vertellen. Zo toon je interesse in de ander en bouw je persoonlijk contact met familie op. Alle interventies die in de praktijk zijn uitgeprobeerd hebben het doel om de vertrouwensband met familie te versterken.
Mariska Bakker, medewerker Zorg en Welzijn bij Tangenborgh, probeerde met collega’s de interventie ‘positief rapporteren’ uit. “Met collega’s en familie zijn we in gesprek gegaan over punten waar ze tegenaan lopen. Daar kwam bijvoorbeeld uit dat de stap om een gesprekje aan te gaan soms best wel groot is en dat wilden we laagdrempeliger maken. Familie geeft ook aan dat er soms pas contact is als er iets niet goed is gegaan, bijvoorbeeld bij kwijtgeraakte was. En dat er weinig positieve dingen naar voren komen om een luchtiger gesprek te voeren met zorgmedewerkers. Vandaar dat we met positief rapporteren zijn begonnen.” Deze interventie komt erop neer dat je ook leuke momenten – denk aan de Sinterklaasviering, samen koffiedrinken of ontroerende interactie tussen bewoners – deelt met familie. Bijvoorbeeld in de vorm van foto’s, verhalen, uitspraken of tekeningen.
Naar aanleiding van het onderzoek verscheen in het najaar van 2022 de Verhalenbundel Familieparticipatie. De Verhalenbundel Familieparticipatie bevat ervaringsverhalen over interventies die zorgmedewerkers hebben uitgeprobeerd om de vertrouwensband met familie te versterken en om de samenwerking met familie te verbeteren. “Familieparticipatie is een heel belangrijk onderwerp, ook omdat er steeds meer verwacht wordt van naasten”, zegt Geraldine Doeleman, lid van het Cliëntenpanel UNO-UMCG. “Cruciaal is dat familie en mantelzorgers zich welkom voelen in het verpleeghuis. Dat is lang niet altijd geval, weet ik uit eigen ervaring. Goed dat de verhalenbundel er is, als hulpmiddel voor zorgmedewerkers om het onderwerp bespreekbaar te maken in hun team en er iets aan te veranderen.”
Annemaaike Muurling, sociaalpedagogisch hulpverlener bij Patyna, is enthousiast over de verhalenbundel en deelde hem uit aan collega’s. “Je zou het hele boekje wel willen implementeren, maar dat is veel te groot in één keer. Een team heeft er voor gekozen om familie als agendapunt op het teamoverleg te zetten, met het idee om het vast terug te laten komen en niet alleen wanneer er iets speelt. Op deze manier kunnen ze elkaar informeren over wat werkt en wat niet. En eigenlijk merk je dat, door er alleen al regelmatig met elkaar over te praten, je elkaar al inspireert.”
Bekijk de opname van de Thematafel Familieparticipatie óf ga zelf aan de slag met de Toolbox Familieparticipatie!