Geluid (MoSART+)

Leidt geluidshinder bij mensen met dementie tot irritatie, apathie, depressie of ander ‘probleemgedrag’? En vermindert dit gedrag als de geluidsomgeving verbetert?

Aanleiding onderzoek

Geluid kan enorm storend zijn. Een deur die dichtslaat, piepend gekras van bestek op een bord, een keffende hond. Mensen in goede gezondheid zorgen dat het geluid ophoudt of lopen er van weg. Verpleeghuisbewoners met dementie zijn voor een prettige leefomgeving afhankelijk van verzorgenden.

Leidt geluidshinder bij mensen met dementie tot irritatie, apathie, depressie of ander ‘probleemgedrag’? En vermindert dit gedrag als de geluidsomgeving verbetert? Dat gaan onderzoekers van het UNO-UMCG uitzoeken in verpleeghuizen die bij het netwerk zijn aangesloten. Het UNO-UMCG heeft € 594.000 subsidie verworven om aan de slag te gaan met het verbeteren van de geluidsomgeving in verpleeghuizen voor ouderen met dementie.

Doel

Dit onderzoek maakt zorgverleners bewust van de impact van geluid. De verzorgenden in de verpleeghuizen vormen de spil in het onderzoek. Als zij zich meer realiseren wat geluid met bewoners doet, kunnen ze het vaak ook wegnemen. En ze kunnen plezierig geluid toevoegen. 

Methode 

Tijdens het onderzoek worden ‘geluidsambassadeurs’ opgeleid.Ook wordt er een speciale app ingezet: MOSART. De app vraagt verzorgenden op meerdere tijdstippen om een geluidsopname te maken van 30 tot 120 seconden. Tijdens die opname moeten ze een korte vragenlijst invullen. Daarop staan vragen als: ‘Hoe heb je de geluidsomgeving ervaren?’ en ‘Welke geluiden hoorde je?’. Daarnaast gaan verzorgenden met elkaar op zoek naar mogelijkheden om de geluidsomgeving te verbeteren. De onderzoekers meten of de acties bij bewoners leiden tot minder probleemgedrag en een beter welbevinden, en bij verzorgenden tot minder werkstress.

Methode

Gedurende vijftien maanden werd in vier zorgorganisaties het geluidsbewustzijnsonderzoek MoSART+ (Mobile Soundscape Appraisal and Recording Technology) uitgevoerd. De interventie bestond uit de volgende onderdelen:

  • een aantal verzorgenden en verpleegkundigen volgen de training tot geluidsambassadeur
  • verzorgenden en verpleegkundigen meten op diverse momenten met behulp van een geluidsapp het omgevingsgeluid, en worden zich op deze manier bewust van leefomgevingsgeluiden
  • metingen van omgevingsgeluiden worden met verzorgenden en verpleegkundigen besproken
  • kleine, eenvoudig uit te voeren aanpassingen, bedacht door de zorgmedewerkers, worden in de leefomgeving aangebracht.

In totaal vonden 1882 geluidsmetingen plaats. Geluiden die zowel voor als na het implementeren van kleine aanpassingen in de leefomgeving het meest door verpleegkundigen en verzorgenden werden waargenomen waren: ‘mensen’, ‘muziek, tv en radio’ en machines en apparaten’. De resultaten van het geluidsbewustzijnsonderzoek laten o.a. zien dat na het onderzoek en de implementatie van kleine aanpassingen in de geluidsomgeving, deze vaker als kalm, aangenaam en minder chaotisch wordt beoordeeld. Ook beoordeelden de zorgmedewerkers de omgeving positiever dan voor uitvoering van de interventie. 

Fase

Dit onderzoek is afgerond. In het najaar van 2024 wordt gestart met de implementatie van de bewezen effectieve geluidsinterventie MoSART+.

Deelnemers gezocht: Implementatie interventie MoSART+

De MoSart+-interventie kan nu verder verspreid worden dankzij een subsidie van ruim veertigduizend euro van ZonMw. Wil jij met jouw verpleeghuis meedoen?

Kijk hier voor meer informatie en hoe je mee kunt doen. Of neem contact op met senior onderzoeker Dika Luijendijk: [email protected] of implementatieadviseur Ivonne Lesman: [email protected]

Deelnemers UNO-UMCG

Icare 
Interzorg 
Lentis-Dignis 
Zorggroep Groningen

Contact

Dika Luijendijk