Schildklierkanker

Schildklierkanker is een kwaadaardige tumor in de schildklier. Het ontstaat in follikelcellen of in C-cellen van de schildklier.

Wat is schildklierkanker?

De schildklier is een vlindervorming orgaan in de hals dat tegen de luchtpijp aan ligt. Deze klier maakt hormonen aan die belangrijk zijn voor bijvoorbeeld de groei, het opnemen van voedingsstoffen en de hoeveelheid energie in het lichaam. Als cellen in de schildklier ongecontroleerd gaan delen, kan er een kwaadaardige tumor ontstaan. Zo’n tumor heet schildklierkanker of schildkliercarcinoom.

Goedaardige schildkliertumoren

In meer dan 95% van de gevallen is een tumor of knobbel in de schildklier goedaardig. Dit betekent dat de tumor niet doorgroeit in de weefsels om de schildklier heen en niet uitzaait naar andere delen van het lichaam. Goedaardige schildkliertumoren kunnen wel problemen geven als de schildklier hierdoor trager of sneller gaat werken.

Schildklierkanker

Heel soms is een schildkliertumor kwaadaardig en dus schildklierkanker. Een kwaadaardige tumor heeft meestal geen invloed op de werking van de schildklier.

Soorten schildklierkanker

Er zijn verschillende soorten schildklierkanker. Schildklierweefsel bestaat uit follikels. Dit zijn een soort blaasjes die bestaan uit cellen: follikelcellen. Tussen de follikels liggen C-cellen. Schildklierkanker kan ontstaan in follikelcellen of in C-cellen. Er zijn 4 soorten: 

  • Papillaire schildklierkanker: deze vorm ontstaat uit de follikelcellen, groeit langzaam en zaait niet snel uit. Het is meestal goed te genezen.
  • Folliculaire schildklierkanker ontstaat uit follikelcellen, groeit langzaam en zaait niet snel uit. Ook deze vorm van schildklierkanker is vaak goed te genezen.
  • Medullaire schildklierkanker ontstaat uit C-cellen. Deze vorm kan sneller groeien en zaait vaker uit dan papillaire en folliculaire schildklierkanker. De ziekte kan uitzaaien naar de lymfeklieren, de longen en de lever.
  • Anaplastische schildklierkanker ontstaat uit follikelcellen, groeit erg snel en zaait snel uit.
  • Schildklierkanker is zeldzaam, maar komt de laatste jaren wel vaker voor. Elk jaar krijgen ongeveer 700 mensen in Nederland te horen dat ze de ziekte hebben. Ongeveer 75% van hen heeft papillaire schildklierkanker en 15% folliculaire schildklierkanker. Medullaire en anaplastische schildklierkanker komen heel weinig voor. De meeste patiënten zijn 25-50 jaar. Maar de ziekte kan op elke leeftijd voorkomen. Vrouwen krijgen vaker schildklierkanker dan mannen.

  • Schildklierkanker geeft vaak dezelfde klachten als goedaardige knobbels in de schildklier. Mogelijke klachten zijn:

    • groei van een knobbel in de hals
    • hees zijn zonder duidelijke oorzaak
    • moeilijk kunnen ademen door een vernauwing van de luchtweg
    • zwellingen in de lymfeklieren van de hals

    Ga bij deze klachten altijd voor de zekerheid naar uw (huis)arts. Die kan u naar ons verwijzen als dat nodig is.

  • De oorzaak van schildklierkanker is onbekend. Wel is bekend dat bepaalde zaken de kans erop kunnen vergroten:

    • in aanraking zijn geweest met een hoge dosis radioactieve straling
    • op jonge leeftijd bestraald zijn op het hoofd, de hals of de borst
    • erfelijkheid, dus familie met schildklierkanker

    Erfelijkheid

    Ongeveer 5% van de patiënten heeft erfelijke schildklierkanker. Medullaire schildklierkanker is bij ongeveer 25% van de patiënten erfelijk. Ongeveer een kwart van hen heeft het MEN-2-syndroom.

Hoe vaak komt het voor?

Schildklierkanker is zeldzaam, maar komt de laatste jaren wel vaker voor. Elk jaar krijgen ongeveer 700 mensen in Nederland te horen dat ze de ziekte hebben. Ongeveer 75% van hen heeft papillaire schildklierkanker en 15% folliculaire schildklierkanker. Medullaire en anaplastische schildklierkanker komen heel weinig voor. De meeste patiënten zijn 25-50 jaar. Maar de ziekte kan op elke leeftijd voorkomen. Vrouwen krijgen vaker schildklierkanker dan mannen.

Klachten en symptomen schildklierkanker

Schildklierkanker geeft vaak dezelfde klachten als goedaardige knobbels in de schildklier. Mogelijke klachten zijn:

  • groei van een knobbel in de hals
  • hees zijn zonder duidelijke oorzaak
  • moeilijk kunnen ademen door een vernauwing van de luchtweg
  • zwellingen in de lymfeklieren van de hals

Ga bij deze klachten altijd voor de zekerheid naar uw (huis)arts. Die kan u naar ons verwijzen als dat nodig is.

Oorzaak schildklierkanker

De oorzaak van schildklierkanker is onbekend. Wel is bekend dat bepaalde zaken de kans erop kunnen vergroten:

  • in aanraking zijn geweest met een hoge dosis radioactieve straling
  • op jonge leeftijd bestraald zijn op het hoofd, de hals of de borst
  • erfelijkheid, dus familie met schildklierkanker

Erfelijkheid

Ongeveer 5% van de patiënten heeft erfelijke schildklierkanker. Medullaire schildklierkanker is bij ongeveer 25% van de patiënten erfelijk. Ongeveer een kwart van hen heeft het MEN-2-syndroom.

Levensverwachting

Het is moeilijk om iets algemeens te zeggen over of iemand met kanker beter kan worden. Of hoelang iemand nog leeft als beter worden niet meer kan. Dat hangt namelijk heel erg af van bijvoorbeeld welke soort kanker iemand heeft en of er uitzaaiingen zijn. Een arts kan hier wel meer over vertellen.

UMCG Expertisecentrum voor Schildkliercarcinoom

Het UMCG is een expertisecentrum op het gebied van de zeldzame aandoening (bij)schildklierkanker. Een zeldzame aandoening is een ziekte die minder dan 1 op de 2.000 heeft.

Het ministerie van VWS heeft het UMCG aangewezen als expert in deze zorg.

Heeft u nog vragen?

U kunt de polikliniek Dermatologie en Interne Geneeskunde bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.