Wat is een delier?

Een delier is verwardheid die plotseling optreedt. Tijdens een delier verliest iemand het contact met wat er om hem heen gebeurt. Een angstige ervaring, zowel voor de patiënt als zijn omgeving.

Als iemand een delier krijgt, dan kan het een paar uur of een paar dagen, en soms zelfs langer duren voordat het over is.

Hoe vaak komt het voor

Een delier komt vaak voor. 10 tot 40% van de patiënten die in het ziekenhuis worden opgenomen krijgen tijdens hun opname een delier. Door verandering in de hersenen krijgen ouderen sneller een delier.

Klachten en symptomen

De patiënt kan de volgende symptomen hebben:

  • onrustig of juist erg slaperig zijn. Dat kan elkaar afwisselen
  • onrustig bewegen. Bijvoorbeeld ‘plukken’ met de handen of uit bed willen stappen
  • iets zien, horen of ruiken wat er in het echt niet is, bijvoorbeeld vreemde beestjes of geluiden. Dit noemen we hallucinaties
  • iets denken wat niet waar is en overtuigd zijn dat het wel waar is. Dit noemen we wanen.
  • sneller boos of erg angstig zijn.
  • de aandacht er niet kunnen bijhouden. Bij een gesprek lijkt niet alles binnen te komen.
  • vergeetachtig zijn. Iets wat net verteld is, is iemand snel weer vergeten.
  • omdraaien van het dag- nachtritme.

Een delier herkennen is niet altijd gemakkelijk. De symptomen zijn niet de hele tijd duidelijk aanwezig. Vooral 's avonds en 's nachts neemt de verwardheid toe. 

Oorzaken

Een delier wordt veroorzaakt door een verstoring in het lichaam. Bijvoorbeeld door:

  • een grote operatie, ernstige ontsteking, hart- of longziekte of een stoornis in de stofwisseling
  • een beroerte of hersenschudding
  • gebruik van bepaalde medicijnen of veranderingen in het gebruik
  • te veel alcohol of drugs gebruiken of daar juist mee stoppen
  • combinatie van deze oorzaken

Mensen hebben een hoger risico op een delier als zij:

  • eerder een delier hebben gehad
  • geheugenproblemen of dementie hebben
  • een beroerte hebben gehad
  • nu of in het verleden te veel alcohol of drugs hebben gebruikt
  • langer dan 48 uur op de intensive care zijn opgenomen

Of er een delier ontstaat tijdens bijvoorbeeld een ziekenhuisopname, is vooraf niet te voorspellen. Wel geldt dat hoe kwetsbaarder de hersenen zijn, hoe groter de kans is op een delier.