Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Als een bevruchte eicel buiten de baarmoederholte innestelt, ontstaat een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Dit noemen we ook wel een extra-uteriene graviditeit (EUG). Meestal zit deze zwangerschap in 1 van de eileiders. Maar het kan ook in de eierstokken, in de hoek van de baarmoeder naar de eierstokken of in de buikholte zitten.

Een zwangerschap buiten de baarmoeder kan nooit doorgroeien tot een baby. Het is niet mogelijk om de vrucht in de baarmoeder te plaatsen.

Hoe vaak komt een buitenbaarmoederlijke zwangerschap voor?

Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap gebeurt bij minder dan 1 op de 100 zwangerschappen.

Klachten bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap

In het begin van een zwangerschap, zijn er meestal geen klachten. Later, tussen de 5-12 weken zwangerschap kunnen er klachten komen. Bijvoorbeeld vaginaal bloedverlies en pijn in de onderbuik, die voelt als erge menstruatiepijn.

Als de eileider scheurt kan ineens erge buikpijn ontstaan. Vaak heb je ook schouderpijn en het gevoel dat je moet poepen, terwijl er niets komt. Dit komt door bloed in de buikholte. Ook misselijkheid, braken, snelle pols, zweten en flauwvallen komen voor.

Oorzaak buitenbaarmoederlijke zwangerschap

De belangrijkste oorzaak van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is beschadiging van de eileider(s) door:

• een infectie
• een eerdere buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• een eerdere operatie aan de eileider

De kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is groter:

• bij onvruchtbaarheid die al lange tijd duurt
• na een IVF-behandeling
• na een eerder buikoperatie, zoals bij endometriose en een blindedarmontsteking. Hierdoor kunnen verklevingen in de buikholte zijn gekomen 
• als je een DES-dochter bent
• als je zwanger wordt nadat je gesteriliseerd bent of als je een spiraal hebt

Onderzoek en diagnose

Met een inwendige echografie bekijken we of de zwangerschap in de baarmoeder zit. Dit onderzoek is meestal 6 weken na de eerste dag van de laatste menstruatie. Soms zien we geen duidelijke zwangerschap of alleen vocht in de buikholte. Dan bepalen we de waarde van het zwangerschapshormoon (hCG) in het bloed. De hCG-waarde is dan hoger, maar vaak lager dan bij een gezonde zwangerschap.

Mogelijke behandelingen buitenbaarmoederlijke zwangerschap

De behandeling bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap hangt af van de klachten, de uitslag van de echografie en de waarde van het zwangerschapshormoon in het bloed. Mogelijke behandelingen zijn:

• Afwachten: is de hCG waarde laag en heb je weinig klachten dan wachten we tot het lichaam het zwangerschapsweefsel zelf afbreekt. De hCG waarde in je bloed daalt dan. Daarom controleren we je bloed elke week.
• Een behandeling met methotrexaat (MTX): als het zwangerschapshormoon in het bloed laag is en je weinig klachten hebt, kunnen we ook kiezen voor injecties met methotrexaat als behandeling. MTX breekt het snelgroeiende zwangerschapsweefsel af. Het lichaam kan dit dan zelf opruimen. Een behandeling met MTX is minder ingrijpend dan een operatie.
• Een operatie. Hierbij halen we het zwangerschapsweefsel weg. Als een eileider is gescheurd is, moeten we deze ook weghalen. Dit kan vaak met een kijkoperatie (laparoscopie).

Omgaan met emoties

Bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap krijg je lichamelijk en emotioneel veel te verwerken. Je bent niet niet zwanger, en er is een kans dat je moeilijker opnieuw zwanger wordt. Angst, onzekerheid, woede en verdriet zijn emoties die daarbij kunnen horen. Praten met een maatschappelijk werker, psycholoog of geestelijk verzorger kan je helpen om daar mee om te gaan.

Als je dat wilt kunnen we je verwijzen naar 1 van onze psychosociale medewerkers. Je kunt ook terecht bij Stichting Freya. Dit is de patiëntenvereniging voor vruchtbaarheidsproblematiek. Je kunt dan praten met lotgenoten.

Samen beslissen

Samenwerken voor de beste zorg

Als je ziek bent, wil je de best mogelijke zorg krijgen. En het liefst bij je in de buurt. Ook als de zorg die je nodig hebt, ingewikkeld is. Daarom werken we als UMCG zoveel mogelijk samen met andere ziekenhuizen en zorgverleners zoals huisartsen, fysiotherapeuten en psychologen. Door steeds meer samen te doen, gaan we slimmer om met de zorg in de regio en krijg jij de zorg die je nodig hebt.

Opnieuw zwanger worden

Na een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kun je weer normaal zwanger worden. Wacht daarmee wel tot je in elk geval 1 keer weer ongesteld bent geweest. Na behandeling met methotrexaat is het beter om de eerste 3 maanden niet zwanger te raken. MTX is een soort chemo en kan nog in de eicellen zitten. Dat kan tijdens een nieuwe zwangerschap de vrucht beschadigen.

Als je bij een nieuwe zwangerschap ongeveer 2 weken over tijd bent, kunnen we een vroege vaginale echo maken. Zo kunnen we zien waar de bevruchte eicel is ingenesteld. Er is namelijk een kans van 15 tot 20% dat de bevruchte eicel zich weer buiten de baarmoeder innestelt.

Is er bij jou een eileider verwijderd en is de andere eileider beschadigd? Dan is de kans op een spontane zwangerschap klein. Soms is IVF dan een mogelijke behandeling. Hou er rekening mee je dat ook bij IVF een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kunt krijgen.