Naar hoofdinhoud Naar hoofdnavigatie
In opdracht van het UNO-UMCG en zorgorganisatie Patyna deden hbo-v studenten Sara Kuiper en David Boer onderzoek naar compassiemoeheid en -tevredenheid onder zorgmedewerkers. Ze vergeleken hierbij zorgmedewerkers van een reguliere psychogeriatrische (PG) afdeling met die van een gerontopsychiatrische (GP) afdeling van zorgorganisatie Patyna. Sara en David omschrijven compassiemoeheid als emotioneel uitgeput raken door de emotionele belasting van het zorgen voor anderen, bijvoorbeeld door zorgverlening aan bewoners met probleemgedrag of trauma's. Compassietevredenheid wordt omschreven als blij en tevreden zijn door het zorgen voor anderen. In een interview delen zij hun bevindingen.

Waarom dit onderzoek

David: "In verpleeghuizen wonen steeds meer ouderen met psychiatrische problemen. Gedragsproblemen zoals claimen, manipulatie of verbale en fysieke agressie komen bij deze groep relatief veel voor. Omgaan met dit gedrag kan een hele uitdaging zijn voor zorgmedewerkers en de kans op overbelasting vergroten.” Sara: “Patyna vroeg ons te onderzoeken of de mate van compassiemoeheid en -tevredenheid verschilt tussen zorgmedewerkers van de gerontopsychiatrische en reguliere psychogeriatrische afdelingen. Met deze kennis willen zij het welzijn van medewerkers en de kwaliteit van zorg verbeteren."

Welke opvallende resultaten kwamen er uit het onderzoek?

David: "Medewerkers van de gerontopsychiatrische afdeling (GP) scoorden tegen onze verwachting in gemiddeld hoger op compassietevredenheid en lager op burn-out dan hun collega's van de reguliere psychogeriatrische afdeling (PG), al zijn de verschillen gering. Deze verschillen worden mogelijk veroorzaakt doordat er op de GP-afdeling meer ondersteuning is om met het gedrag van de bewoners om te gaan. Er is meer multidisciplinair overleg met bijvoorbeeld psychologen en artsen, en er vindt ook meer moreel beraad plaats. Ook krijgen medewerkers op de GP-afdeling meer scholing." Sara: "Op de PG-afdeling is er minder overleg en moeten medewerkers meer fysieke zorg verlenen volgens een strak schema. Dat kan de mate van compassiemoeheid beïnvloeden."

Wat kunnen andere organisaties met dit onderzoek?

David: "Organisaties kunnen met de door ons gebruikte vragenlijst een goed beeld krijgen van hoe het met hun medewerkers gaat. Het kan voor hen ook waardevol zijn om de verschillen tussen gerontopsychiatrische en reguliere afdelingen te onderzoeken, en te kijken naar het effect van de aangeboden ondersteuning.” Sara: "Interessant voor hen is dat het UNO-UMCG ook onderzoek doet naar de redenen van compassiemoeheid en
-tevredenheid bij verpleeghuismedewerkers door middel van interviews met medewerkers.” David: "Het is belangrijk dat de organisaties ook echt iets doen met de uitkomsten. Patyna gaat bijvoorbeeld inloopuren organiseren waarop medewerkers kunnen overleggen met andere zorgverleners, en het scholingsaanbod zo nodig aanpassen. Koppel de onderzoekresultaten terug aan de zorgmedewerkers. Als medewerkers zien dat er iets met hun antwoorden gebeurt, voelen ze zich meer gehoord.”

Hoe hebben jullie compassiemoeheid en -tevredenheid gemeten?

David: "Hiervoor gebruikten we de ‘Professionele Kwaliteit van Leven-vragenlijst’. Die brengt in kaart hoe zorgmedewerkers zich voelen in hun werk." Sara: "Deze lijst bestaat uit stellingen zoals 'Ik voel me geïnspireerd na het werken met degenen die ik hulpverleen' of 'Ik voel me uitgeput door mijn werk als hulpverlener'. Patyna heeft aanvullende vragen toegevoegd over welke ondersteuningsvormen medewerkers al gebruiken en aan welke zij nog behoefte hebben."
 

Meer informatie over UNO-UMCG onderzoek over de impact van zorg verlenen op zorgmedewerkers?