Paratonie bij dementie

Bij dementie denk je al snel aan achteruitgang in denkprocessen, bijvoorbeeld vergeetachtigheid. Maar ook beweegproblemen komen veel voor bij mensen met dementie. Paratonie - verhoogde spierspanning bij passieve bewegingen, zoals bij het helpen met wassen en aankleden - is een bewegingsstoornis die veel voorkomt bij mensen met dementie.

Een objectief meetinstrument voor paratonie is op dit moment niet beschikbaar. Daarom willen onderzoekers van hogeschool Hanze Groningen, afdeling Bewegingswetenschappen UMCG en het UNO-UMCG een instrument ontwikkelen voor het objectief meten van paratonie. Ook willen zij de oorzaken van paratonie bij dementie in kaart brengen.

Aanleiding

Beweegproblemen, bijvoorbeeld paratonie, zijn momenteel nog moeilijk objectief vast te stellen. Paratonie wordt momenteel gemeten aan de hand van een test waarbij een persoon, meestal een fysiotherapeut, de spierspanning bij een cliënt tijdens een passieve beweging voelt. Dit is een subjectieve manier van meten, die sterk afhangt van hoe de fysiotherapie de spierspanning aanvoelt en beoordeelt. Om paratonie goed te kunnen meten is er behoefte aan een objectief meetinstrument. Om dit instrument te ontwikkelen is onder andere meer data over spierspanning en kennis over de oorzaken van paratonie nodig.

Bekijk de video van het Paratonie onderzoek

Video bekijken Scannen

Doel

Het onderzoek Paratonie bij dementie heeft twee doelen voor ogen:

  • Een objectief meetinstrument voor het meten van paratonie bij mensen met dementie ontwikkelen, op basis van het meten van spieractiviteit
  • De oorzaken van paratonie in kaart brengen

Methode

Het streven is om bij een groep van in totaal tweehonderdtachtig deelnemers de spieractiviteit en de hersenfuncties te meten. De spieractiviteit wordt gemeten via Elektromyografie (EMG), sensoren die op de huid worden geplakt. De hersenfuncties worden via Elektro-encefalografie (EEG) - sensoren op het hoofd die de hersenactiviteit meten - in kaart gebracht. De EMG- en EEG metingen worden gedaan terwijl de arm van de deelnemer gebogen en gestrekt wordt op verschillende snelheden. Dit gebeurt passief, waarbij de onderzoeker de arm van de deelnemer buigt en strekt, of actief, waarbij de deelnemer deze bewegingen zelf uitvoert.

Om een goede vergelijking te kunnen maken tussen gezonde hersen- en spieractiviteit en hersen- en spieractiviteit bij afnemende gezondheid, bestaat de deelnemersgroep uit:

  • gezonde jongeren tussen 18 en 30 jaar
  • gezonde mensen tussen de 40 en 45 jaar
  • gezonde ouderen vanaf 65 jaar
  • ouderen met milde, matige en ernstige cognitieve problemen

Planning

Het onderzoek is in maart 2023 gestart en wordt naar verwachting eind 2025 afgerond. De metingen bij ouderen met matige en ernstige cognitieve problemen vinden in 2024 in verpleeghuizen plaats.

Onderzoekers

  • dr. Menno Veldman (Bewegingswetenschappen UMCG)
  • dr. Hans Hobbelen (hogeschool Hanze Groningen)
  • dr. Hans Drenth (hogeschool Hanze Groningen)
  • prof. dr. Ivan Bautmans (Vrije Universiteit Brussel)
  • dr. Marlies Feenstra (hogeschool Hanze Groningen)
  • prof. dr. Sytse Zuidema

Meer informatie?

Kijk op de website https://www.paratonia.org/ voor meer en actuele informatie over dit onderzoek.

Contact

Neem bij vragen over het onderzoek Paratonie bij dementie contact op met Marlies Feenstra