Effectiviteit van muziekinterventies (MIDDEL-studie)

Wat is het effect van muziekinterventies op verpleeghuisbewoners met dementie die symptomen van depressie vertonen? Dat onderzoekt het UNO-UMCG in samenwerking met ArtEZ Conservatorium in de MIDDEL-studie die gefinancierd wordt door ZonMw.

De afkorting MIDDEL staat voor Music Interventions for Dementia and Depression in ELderly care. De MIDDEL-studie is een groot internationaal onderzoek naar het effect van muziektherapie en koorzingen op depressie.

Wat wordt er precies onderzocht?

In het onderzoek wordt groepsmuziektherapie vergeleken met recreatief koorzingen met de combinatie van beide en met gebruikelijke zorg: wat is bij elke muziekinterventie het effect op de stemming en het gedrag van mensen met dementie?

Doel is met name om te onderzoeken wat het effect van muziekinterventies op depressieve klachten is. Met andere woorden: of depressieve klachten bij mensen met dementie afnemen door de muziektherapie, het koorzingen of de combinatie van beide muziekinterventies in vergelijking met gebruikelijke zorg zonder muziekinterventies. Dit doen de onderzoekers door op meerdere momenten bij de deelnemers de depressievragenlijst MADRS af te nemen. Ook wordt het effect van muziek op stress gemeten. Chronische of langdurige stress kunnen de onderzoekers in kaart brengen door cortisol in het hoofdhaar te meten. Directe stressreacties kan in kaart worden gebracht door stofjes (cortisol en alpha-amylase) in het speeksel te meten.

De MIDDEL-studie werkt met drie muziekgroepen en een controlegroep. De deelnemers uit de controlegroep krijgen gedurende zes maanden niet wekelijks wekelijks muziektherapie of koorzingen. Bij deze deelnemers wordt ook meerdere keren de depressievragenlijst afgenomen en de deelnemers doen mee met interviews. Als dank worden aan de deelnemers van de controlegroepen huiskamerconcerten aangeboden. 

Wat is de status van het onderzoek?

Door corona is dit onderzoek later gestart dan gepland. Tijdens de corona periode hebben de onderzoekers samen met muziektherapeuten veel voorbereidend werk verzet. Zo is er via een vragenlijstonderzoek in kaart gebracht hoe muziekinterventies ook in coronatijd ingezet worden (bekijk de uitkomsten). Daardoor hebben de onderzoekers een goed beeld gekregen van de manier waarop muziektherapie en koorzingen tijdens de corona periode in de praktijk kon worden aangeboden. Verder is er een online training ontwikkeld voor muziektherapeuten die de interventie groepsmuziektherapie gaan aanbieden. Het doel hiervan is dat ze bekend raken met de structuur van het MIDDEL-studie: het is alleen mogelijk om vergelijkingen te maken als de muziekinterventies op alle deelnemende locaties volgens dezelfde structuur worden aangeboden.

De zorgorganisaties Meander en Noorderboog hebben in 2022 het MIDDEL-studie afgerond. Zonnehuisgroep Noord en Carintreggeland zullen naar verwachting in de eerste helft van 2023 de studie afronden. Bij diverse zorgorganisaties zoals ZINN en Tangenborgh loopt het onderzoek nog. 

Resultaten

De resultaten van het internationale onderzoek laten nog even op zich wachten; Turkije heeft in 2022 het onderzoek al wel afgerond. Engeland en Noorwegen zijn bijna klaar met de dataverzameling. In Duitsland en Nederland loopt het onderzoek nog. Iedere organisatie die het onderzoek heeft afgerond ontvangt wel alvast een gepersonaliseerde poster. Op deze poster staan feiten en cijfers die een indruk geven van het MIDDEL-project bij het betreffende verpleeghuis. Eind 2023 worden de definitieve resultaten van de internationale MIDDEL-studie verwacht.

Welke zorgorganisaties van het UNO-UMCG doen mee aan de MIDDEL-studie?

CarintReggeland, Noorderboog, Zonnehuisgroep Noord, Tangenborgh en ZINN Daarnaast doen ook een aantal zorgorganisaties buiten het UNO-UMCG mee, namelijk ZorgAccent, Westerholm, Zinzia, en Zorggroep Oude en Nieuwe Land.

Meer weten over dit onderzoek?

Neem contact op met promotieonderzoeker Naomi Rasing