Premature Ovariële Insufficiëntie: wat is dat

Bij een Premature Ovariële Insufficiëntie (POI) heb je een te kleine eicelvoorraad, waardoor je menstruatie voor je 40ste jaar stopt. Dit heet ook wel ‘vervroegde menopauze’ of ‘vervroegde overgang’. Vroeger heette dit premature ovarieel falen (POF).

Bij POI werken de eierstokken niet meer. De voorraad eiblaasjes met daarin de eicellen is dan te klein of helemaal op. Hierdoor groeien er geen eiblaasjes meer en is er ook geen eisprong meer. De menstruatie blijft weg of is heel onregelmatig. Een kleine eicelvoorraad kan ook komen door meerdere operaties aan de eierstokken, en door chemotherapie of bestraling in het bekken.

POI is vooral verdrietig als je graag kinderen wilt en al voor je 40ste je voorraad eicellen op is.

Vruchtbaarheid

Bij vrouwen met een te kleine eicelvoorraad, werken de eierstokken niet (goed) meer. Je bent daardoor veel minder of niet meer vruchtbaar. Het is met POI moeilijk om kinderen te krijgen.

Soms heeft een vrouw met POI toch nog een eisprong. Maar we kunnen niet voorspellen of dit zal gebeuren en wanneer. Het betekent wel dat 5 tot 10% van de vrouwen met POI toch nog spontaan zwanger wordt in de loop van haar leven.

Vrouwen met een te kleine eicelvoorraad kunnen nog wel zelf zwanger worden als ze eicellen krijgen van een eiceldonor. We noemen dit IVF met eiceldonatie.

Als je juist niet zwanger wilt worden, gebruik dan voor de zekerheid anticonceptie.

  • Ongeveer 1 op de 100 vrouwen komt voor haar veertigste jaar in de overgang, 1 op de 1000 al voor haar 30ste jaar.

  • De klachten lijken op de klachten die voorkomen bij de overgang. Typische klachten zijn opvliegers en nachtzweten, droog gevoel bij de gemeenschap en soms klachten bij het plassen.

    Er zijn ook andere klachten. Bijvoorbeeld stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, droge huid en slijmvliezen, minder zin in seks, vermoeidheid of stijve gewrichten.

    Maar ook op latere leeftijd geeft POI vaak klachten:

    • Botontkalking (osteoporose)
    • Het hormoon oestradiol speelt een belangrijke rol in de botopbouw. Als er geen eiblaasjes meer zijn maakt het lichaam dit vrouwelijk hormoon bijna niet meer aan.
    • Hart- en vaatziekten
    • Vrouwen die een kleine eicelvoorraad hebben, hebben iets meer kans op hart- en vaatziekten.
  • Bij de meeste vrouwen met POI komen we er niet achter wat de oorzaak is. We denken dat deze vrouwen bijvoorbeeld al vanaf de geboorte minder eiblaasjes met daarin eicellen hebben en dat de eicelvoorraad dus kleiner is. Een andere verklaring kan zijn dat de eicelvoorraad door een nog onbekende reden eerder uitgeput is geraakt.

    Soms weten we wel een oorzaak:

    • beschadiging of verwijdering van de eierstokken door operaties
    • beschadiging van de eierstokken door chemotherapie
    • sommige enzymafwijkingen
    • erfelijke afwijkingen, bijvoorbeeld als je moeder, tante, zus of oma ook POI heeft of een chromosoom afwijking aan de geslachtschromosomen
    • sommige auto-immuun (afweer) ziekten

Hoe vaak komt het voor?

Ongeveer 1 op de 100 vrouwen komt voor haar veertigste jaar in de overgang, 1 op de 1000 al voor haar 30ste jaar.

Klachten en symptomen

De klachten lijken op de klachten die voorkomen bij de overgang. Typische klachten zijn opvliegers en nachtzweten, droog gevoel bij de gemeenschap en soms klachten bij het plassen.

Er zijn ook andere klachten. Bijvoorbeeld stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, droge huid en slijmvliezen, minder zin in seks, vermoeidheid of stijve gewrichten.

Maar ook op latere leeftijd geeft POI vaak klachten:

  • Botontkalking (osteoporose)
  • Het hormoon oestradiol speelt een belangrijke rol in de botopbouw. Als er geen eiblaasjes meer zijn maakt het lichaam dit vrouwelijk hormoon bijna niet meer aan.
  • Hart- en vaatziekten
  • Vrouwen die een kleine eicelvoorraad hebben, hebben iets meer kans op hart- en vaatziekten.

Oorzaken

Bij de meeste vrouwen met POI komen we er niet achter wat de oorzaak is. We denken dat deze vrouwen bijvoorbeeld al vanaf de geboorte minder eiblaasjes met daarin eicellen hebben en dat de eicelvoorraad dus kleiner is. Een andere verklaring kan zijn dat de eicelvoorraad door een nog onbekende reden eerder uitgeput is geraakt.

Soms weten we wel een oorzaak:

  • beschadiging of verwijdering van de eierstokken door operaties
  • beschadiging van de eierstokken door chemotherapie
  • sommige enzymafwijkingen
  • erfelijke afwijkingen, bijvoorbeeld als je moeder, tante, zus of oma ook POI heeft of een chromosoom afwijking aan de geslachtschromosomen
  • sommige auto-immuun (afweer) ziekten

Heb je nog vragen?

Je kunt naar polikliniek Gynaecologie bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.