Soms kan door een ziekte of behandeling de kwaliteit van zaad slecht worden. Om toch later met eigen zaad een kind te krijgen, kunnen jongens hun zaad in laten vriezen. Dit kan na een eerste zaadlozing en als hij zelf een zaadlozing kan opwekken.
Er zijn verschillende redenen om zaad in te vriezen, bijvoorbeeld omdat:
We bekijken samen met jou hoeveel zaad we in totaal invriezen. Als je in het UMCG wordt behandeld, dan vriezen we het zaad meteen in en bewaren het bij het Centrum voor Voorplantingsgeneeskunde. Je kunt het zaad later altijd naar een ander centrum laten brengen.
Als we zaad invriezen, testen we je op infectieziekten zoals HIV, hepatitis B en hepatitis C. Als je uit het Caribisch gebied, Azië of Afrika (behalve Marokko) komt of daar vaak naartoe gaat, dan testen we je ook op HTLV1/2. Dat doen we met bloedonderzoek.
Het zaad wordt namelijk in een diepvriesvat bewaard, samen met het zaad van anderen. Om te voorkomen dat infectieziekten zich verspreiden, verplicht de wet ons om te testen. Als je besmet bent met een van deze ziekten, verwijzen we je naar de afdeling Infectieziekten en bewaren we het zaad in een apart vat.
Als er geen infectieziekten zijn, verdelen we het zaad over 2 verschillende vaten. Zo is de kans dat er iets mee gebeurt zo klein mogelijk.
Meestal kun je je zaad gebruiken, zodra je dat wilt. Je beslist zelf of, wanneer en voor wie het ingevroren zaad wordt gebruikt. En ook hoe lang we het moeten bewaren. Dat leggen we vast in een verklaring. Daar staat ook in wat er met het ingevroren zaad moet gebeuren, mocht je overlijden.
In de verklaring staat dan wie jouw zaad mag gebruiken voor een zwangerschap.
Je kunt ons altijd schriftelijk opdracht geven om het zaad te vernietigen. Wij vernietigen het zaad als je bent overleden en geen toestemming hebt gegeven voor het gebruiken ervan. We doen dat ook als je wel toestemming hebt gegeven, maar niet in de verklaring staat welke vrouw het mag gebruiken. We vernietigen het zaad ook als je een paar keer de rekening voor de opslag niet betaalt. We proberen dan natuurlijk wel eerst je op een andere manier te bereiken. Vergeet daarom niet je adreswijziging door te geven het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde als je verhuist.
Er is geen maximale bewaartermijn. Als je jonger bent dan 16, loopt het eerste contract tot 16 jaar. Daarna kun je de bewaarperiode verlengen met een nieuw contract. Na het invriezen krijg je een rekening voor het invriezen. Elk jaar krijg je een rekening voor de opslagkosten. Wordt het zaad ingevroren omdat je een kankerbehandeling krijgt, dan gaat die rekening meteen naar je zorgverzekeraar.
Je arts vertelt je daar meer over.
Je hebt een verwijzing nodig van een huisarts of medisch specialist. Daarna krijg je een afspraakbrief en informatie van ons. Hierin staat hoe je je op het onderzoek voorbereidt.
Je gaat voor deze afspraak naar het Centrum voor Voorplantingsgeneeskunde.
Je hebt een gesprek met een arts van Voortplantingsgeneeskunde. De arts legt uit hoe je je zaad het best kan opvangen en wat er daarna gebeurt. Ook bespreek je het contract en of er bijzonderheden zijn, zoals medicijnen die je gebruikt.
Het is het best als je tussen de 2 en 4 dagen daarvoor geen zaadlozing hebt gehad. Dat is niet altijd mogelijk, als een behandeling snel moet starten.
Geef het aan ons door als je ziek bent of kort geleden ziek bent geweest of koorts hebt gehad. De kwaliteit van het zaad kan daardoor slechter zijn. Dan maken we een nieuwe afspraak.
Een analist van het laboratorium mengt het zaad met een cryoprotectant. Dit is een vloeistof die er voor zorgt dat het zaad niet beschadigt door het invriezen en ontdooien. Daarna komt het zaad in een paar rietjes, daarop staat jouw UMCG-nummer. Per potje zaad kunnen we 3 tot 20 rietjes vullen. De gevulde rietjes komen in een vat met vloeibare stikstof, zodat het zaad snel en goed invriest.
Een dag daarna ontdooien we 1 van de rietjes om de kwaliteit te bekijken. We sturen je een brief, waarin staat hoeveel rietjes zijn ingevroren.
Het is mogelijk we geen zaadcellen in het sperma vinden. De uroloog kan dan het zaad uit een bijbal of teelbal halen tijdens een operatie. We overleggen dit eerst met je.
Tot nu toe zijn er geen aanwijzingen voor verhoogde risico's op problemen en/of afwijkingen bij zwangerschappen en kinderen die uit ingevroren bewaard zaad ontstaan.
Je kunt het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.