Hypofysetumor

Een aandoening aan de hypofyse wordt vaak pas laat ontdekt. Dit komt doordat het zo weinig voorkomt en de klachten meestal heel geleidelijk ontstaan en moeilijk te herkennen zijn.

Als cellen in de hypofyse zich ongecontroleerd gaan delen, kan er een tumor ontstaan. Een tumor in de hypofyse is bijna altijd goedaardig. Zo’n goedaardige hypofysetumor heet een adenoom. Als een hypofysetumor groeit en op de weefsels er omheen drukt of de aanmaak van hormonen verstoort, kan dit zorgen voor klachten en ziektes.

Werking hypofyse

De hypofyse is een klier onderaan de hersenen, ongeveer zo groot als een bruine boon. Dit kleine orgaan heeft een belangrijke rol bij de groei en ontwikkeling, de stofwisseling en de voortplanting. De hypofyse maakt verschillende hormonen:

  • thyroidstimulerend hormoon (TSH)
  • adrenocorticotroop hormoon (ACTH)
  • groeihormoon (GH)
  • luteïniserend hormoon (LH)
  • follikelstimulerend hormoon (FSH)
  • prolactine (PRL)
  • antidiuretisch hormoon (ADH)
  • oxytocine

Deze hormonen gaan via het bloed door het hele lichaam. Ze zorgen ervoor dat organen zoals de schildklier, de bijnieren en de geslachtsklieren goed werken. Zo regelt de hypofyse allerlei belangrijke processen in ons lichaam.

Soorten hypofysetumoren

Er zijn 2 soorten hypofysetumoren: tumoren die wél hormonen maken en tumoren die géén hormonen maken. Ongeveer een derde van de hypofysetumoren maakt geen hormonen. Zo’n tumor heet een niet-functionerende hypofysetumor.

Ongeveer twee derde van de hypofysetumoren, dus het grootste deel, maakt wel hormonen. Zo’n tumor heet een functionerende hypofysetumor. Functionerende hypofysetumoren kunnen verschillende hormonen maken:

  • een hypofysetumor die te veel groeihormoon maakt, kan de ziekte acromegalie veroorzaken
  • een hypofysetumor die te veel van het hormoon ATCH maakt, kan leiden tot de ziekte van Cushing
  • een hypofysetumor die te veel van het hormoon prolactine maakt, noemen we een prolactinoom

Erfelijkheid en hypofysetumoren

Een hypofysetumor kan erfelijk zijn, maar dit komt heel weinig voor. Als we vermoeden dat erfelijkheid een rol kan spelen, kunnen we bloedonderzoek doen.

  • Welke klachten of symptomen iemand heeft, hangt af van het soort hypofysetumor iemand heeft.

    Ga bij klachten altijd voor de zekerheid naar de (huis)arts. Die kan je naar onze onze polikliniek Interne Geneeskunde en Dermatologie of naar de afdeling Endocrinologie en Diabetes verwijzen als dat nodig is.

  • Hoe een hypofysetumor ontstaat is niet duidelijk. De oorzaak van de klachten die iemand ervan kan krijgen heeft meestal te maken met een teveel of een tekort van een bepaald hormoon.

  • Het UMCG is een expertisecentrum voor zeldzame aandoeningen aan de hypofyse bij volwassenen en kinderen. Een zeldzame aandoening is een ziekte die minder dan 1 op de 2.000 mensen heeft.

    Het ministerie van VWS heeft het UMCG aangewezen als expert in deze zorg.

Klachten en symptomen

Welke klachten of symptomen iemand heeft, hangt af van het soort hypofysetumor iemand heeft.

Ga bij klachten altijd voor de zekerheid naar de (huis)arts. Die kan je naar onze onze polikliniek Interne Geneeskunde en Dermatologie of naar de afdeling Endocrinologie en Diabetes verwijzen als dat nodig is.

Oorzaken

Hoe een hypofysetumor ontstaat is niet duidelijk. De oorzaak van de klachten die iemand ervan kan krijgen heeft meestal te maken met een teveel of een tekort van een bepaald hormoon.

UMCG Expertisecentrum voor Hypofyseaandoeningen

Het UMCG is een expertisecentrum voor zeldzame aandoeningen aan de hypofyse bij volwassenen en kinderen. Een zeldzame aandoening is een ziekte die minder dan 1 op de 2.000 mensen heeft.

Het ministerie van VWS heeft het UMCG aangewezen als expert in deze zorg.

Heeft u nog vragen?

U kunt de polikliniek Endocrinologie bellen van maandag tot en met donderdag, tussen 8.30 en 11.30 uur en tussen 13.00 en 15.00 uur.

Heeft deze informatie je geholpen?