MINDCOG: onderzoek naar het effect therapeutische technieken op negatieve gedachten

De MINDCOG-studie onderzoekt wat het effect is van therapeutische technieken zoals mindfulness en positief fantaseren op negatieve gedachten. Deze gedachten spelen een belangrijke rol in de gevoeligheid voor depressieve terugval.

Wat onderzoeken we?

Mensen met een gevoeligheid voor depressie hebben vaak last van aanhoudende negatieve gedachten, ook wanneer de depressieve periode voorbij is. Het kan als piekeren ervaren worden. Zij denken herhaaldelijk en bijna automatisch negatief over zichzelf, over hun toekomst, over de wereld. Met deze studie onderzoeken we hoe gedachten positief beïnvloed kunnen worden zodat de kans op terugval minder wordt.

2 therapievormen: mindfulness en fantaseren

Daarvoor gebruiken we 2 therapievormen: mindfulness en fantaseren. Mindfulness richt zich op het accepteren en loslaten van (negatieve) gedachten. Fantaseren richt zich meer op het stimuleren van positief denken. Eerder onderzoek heeft laten zien dat therapieën waar deze technieken onderdeel van zijn, terugval van depressie kunnen verminderen. Hoe deze technieken precies werken en welke techniek voor wie het meest geschikt is, is nog niet uitgebreid onderzocht. Dat proberen we in kaart te brengen met verschillende meetinstrumenten.

Wie kan meedoen?

U kunt meedoen met de fysieke variant of de online variant van het Mindcog onderzoek. Als u in de provincies Groningen, Friesland, Drenthe en Flevoland woont, vragen we om mee te doen met de fysieke variant. Woont u buiten deze provincies, dan kunt u meedoen aan de online variant.

In beide gevallen zoeken we mannen en vrouwen tussen de 18-60 jaar, die:

  • of 2 of meer depressieve episodes hebben gehad in de afgelopen 10 jaar en die op dit moment niet elke dag antidepressieve medicijnen gebruiken
  • of nog nooit depressief zijn geweest

Hoe verloopt het onderzoek?

Het Mindcog onderzoek bestaat uit 4 onderdelen. De fysieke variant bestaat uit alle 4 onderdelen. De online variant uit 3, onderdeel 3 slaat u dan over.

Onderdeel 1: geschiktheidsonderzoek

U krijgt eerst een online geschiktheidsonderzoek via Teams. Dit onderzoek duurt ongeveer 2 uur. Als u daarna mee kunt doen aan het fysieke onderzoek, doorloopt u de rest van de onderdelen waarbij u 5 keer voor een afspraak naar het UMCG komt. Als u mee kunt doen aan het online onderzoek doorloopt u vervolgens onderdeel 2 en 4.

Onderdeel 2: interventies

Voor het onderzoek beoefend u 2 therapieën: mindfulness en positief fantaseren. Hiervoor krijgt u 2 keer een professionele training van een expert. De trainingen zijn ook weer online via Teams en duren ongeveer 2 uur. Na de training doet u 6 dagen lang, elke dag één interventie-oefening via uw mobiele telefoon. Een oefening duurt maximaal 10 minuten.

Onderdeel 3: onderzoeksmetingen in het UMCG

Voor het fysieke onderzoek komt u 1 keer voor het ophalen van de materialen voor de metingen op het UMCG en daarna nog 4 keer op het lab (Bernoulliborg, Zernikecomplex) voor onderzoeksmetingen.

Tijdens de onderzoeksmetingen doen we een aantal dingen:

  • we meten uw hersenactiviteit met een ECG terwijl u verschillende taken doet die te maken hebben met aandacht en emotie
  • we meten uw hartslag
  • u vult een paar vragenlijsten in

U voert naast de onderzoeksmetingen in het lab ook thuis een aantal metingen uit:

  • u draagt 2 hele weken een activiteits-tracker. Dit is een soort horloge dat uw bewegingsactiviteit registreert
  • draagt u twee keer gedurende 2 weken een eenvoudig meetinstrument dat uw hartslag meet. Deze draagt u 1 keer per week 24 uur lang

Deze bezoeken duren ongeveer 2 uur.

Onderdeel 4: onderzoeksmetingen thuis

Vóór het onderzoek vult u thuis 1 keer een online vragenlijsten in. De vragen gaan over uw gevoelens, persoonlijkheid en verwachtingen met betrekking tot het onderzoek. Het invullen duurt in totaal ongeveer 65 minuten.

Daarna doet u 2 weken lang verschillende metingen. Voor die metingen:

  • houdt u via een mobiele app een dagboek bij over uw gedachten. U beantwoordt elke dag 10 keer een paar vragen over uw gevoelens en gedachten. Deze ontvangt u via een SMS. Het invullen duurt ongeveer 5 minuten
  • doet u elke dag een kort spelletje van 5 minuten op uw mobiel. Zo meten we uw aandacht

U doet in totaal 2 meetperiodes mee aan het onderzoek. Eén periode waarin u Mindfulness oefent en één periode waarin u Positief fantaseren oefent. Eén meetperiode duurt 2 weken en tussen deze periodes moet een maand rust zitten. In totaal duurt het meedoen aan het onderzoek ongeveer 2 maanden.

Voor deelname aan het fysieke MINDCOG onderzoek krijgt u 20 euro per meting in het lab, in totaal 80 euro. Voor uw deelname aan het online MINDCOG onderzoek krijgt u 20 euro per meetperiode, in totaal 40 euro. Aan het eind van het onderzoek sturen we u een rapport van uw persoonlijke resultaten.

Meer weten of meedoen?

Wilt u meer weten over dit onderzoek, of wilt u meedoen? Bel of stuur een e-mail aan de coördinatoren van dit onderzoek, Marlijn Besten of Marie-José van Tol.