Iemand met een angststoornis is extreem bang voor sommige situaties. De angst kan zo groot worden dat het kan zorgen voor een paniekaanval. Er zijn verschillende soorten angststoornissen.
Iedereen is wel eens bang. Dat is een hele gezonde reactie. Angst waarschuwt je bijvoorbeeld voor gevaar. Als je een brandlucht ruikt, dan zorgt angst ervoor dat je actief wordt. Je wil blussen of vluchten.
Mensen met een angststoornis zijn heel angstig en bezorgd voor situaties waar niet meteen gevaar is. Bijvoorbeeld voor een gesprek op het werk, in de rij voor de kassa, voor het reizen met de trein, of voor spinnen. De angst is zo groot dat iemand lichamelijke klachten krijgt zoals hartkloppingen, zweten of hyperventilatie. Iemand probeert de situaties te voorkomen waar dit kan gebeuren. Soms is de angst zo groot dat iemand niet meer het huis uit durft.
Er zijn verschillende soorten angststoornissen:
Agorafobie wordt ook wel straatvrees of pleinvrees genoemd. Iemand met agorafobie durft vaak niet (alleen) naar buiten. Wanneer dit wél gebeurt dan kan de angst zo groot worden dat er een paniekaanval ontstaat.
De erge angst ontstaat vooral op plekken waar iemand moeilijk weg kan komen. Omdat er bijvoorbeeld veel mensen zijn. Of omdat de ruimtes open of juist afgesloten zijn. Mensen met agorafobie krijgen vaak klachten wanneer ze:
Iemand met een paniekstoornis heeft last van plotselinge paniekaanvallen. Een aanval van erge angst kan iemand het gevoel geven de controle te verliezen. Een paniekstoornis zorgt voor grote problemen in het dagelijks leven. In werk, studie en bij sociale contacten. Als iemand een paniekaanval heeft gehad, dan is de angst groot om het weer te krijgen. Dit zorgt ervoor dat iemand bepaalde situaties niet meer doet. Bijvoorbeeld het bezoeken van plekken waar veel andere mensen zijn of het reizen met het openbaar vervoer.
Iemand met een piekerstoornis maakt zich grote zorgen over dagelijkse dingen. Zoals gezondheid, geld en werk. Veel piekeren zorgt vaak voor psychische problemen en problemen met het geheugen en slaap. Iedereen is wel eens angstig of maakt zich zorgen. Bij iemand met een piekerstoornis zijn deze angsten en zorgen groot en zijn ze er vaak. Ze zorgen voor grote problemen in het dagelijks leven.
De angsten en zorgen gaan over van alles. Bijvoorbeeld over het (kunnen) krijgen van een ongeluk, de trein missen, ziek worden, een afspraak op het werk, of een meningsverschil met een vriend. Ook wordt er vaak gepiekerd óver het piekeren.
Iemand met een piekerstoornis vindt het moeilijk deze angsten en zorgen onder controle te houden. Vaak weet iemand wel dat deze angsten en zorgen niet kloppen met de werkelijkheid, maar het lukt vaak niet om te stoppen met piekeren. Ontspannen is moeilijk en iemand voelt zich rusteloos en opgejaagd.
Een piekerstoornis heet ook wel een gegeneraliseerde angststoornis.
Iemand met een sociale fobie is bang om raar of vreemd gevonden te worden door anderen. Deze angst is soms zo groot dat er een paniekaanval kan ontstaan. Een sociale fobie zorgt voor grote problemen in het dagelijks leven.
Iemand is bijvoorbeeld bang zich belachelijk te maken als degene gaat trillen, blozen of zweten. Alleen al de gedachte dat iemand naar een etentje of feestje zou moeten, geeft degene grote angst. Sommige mensen raken in paniek als ze een presentatie voor een groep mensen moeten geven. We noemen dat podiumvrees.
Door de angst gaat iemand misschien niet naar feestjes, en geeft die presentatie niet. Als degene wel doorzet, kan vreselijke angst worden ervaren.
Bij sommige mensen is de angst er alleen in bepaalde situaties. Iemand heeft bijvoorbeeld podiumvrees, maar vindt uit eten gaan met veel mensen geen probleem. Anderen zijn bang in allerlei verschillende sociale situaties, zoals:
Iemand met een sociale fobie weet vaak zelf dat de angst overdreven of onredelijk is. Toch helpt dit niet om de klachten te verminderen.
Iemand met een specifieke fobie is heel bang voor een bepaald ding, dier of situatie. Het is een angststoornis, waarbij iemand zo angstig kan worden dat er een paniekaanval ontstaat. De angst of paniek ontstaat door bepaalde dingen of situaties, zoals:
Iemand met een specifieke fobie weet vaak wel dat de angst overdreven is, maar die gedachte helpt niet. De paniek blijft. Iemand zal er waarschijnlijk alles aan doen om situaties te vermijden waardoor de paniek ontstaat.
Ongeveer 1 op de 100 mensen in Nederland heeft agorafobie. Vrouwen hebben vaker last van agorafobie dan mannen.
Iemand met een angststoornis is vaak angstig.
Symptomen zijn:
Naast de angst heeft iemand vaak ook lichamelijke klachten. Bijvoorbeeld:
Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor het ontstaan van een angststoornis:
Voor de behandeling van een angststoornis kunt u terecht bij het Universitair Centrum Psychiatrie. Uw huisarts of medisch specialist kan u doorverwijzen.
U kunt de polikliniek Angst- en Dwangstoornissen bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.