Schaamlipkanker: over de ziekte

Schaamlipkanker is een vorm van gynaecologische kanker. Als de ziekte vroeg wordt ontdekt, is het goed te behandelen. Daarom is het belangrijk om bij klachten of veranderingen aan de schaamlippen naar de huisarts te gaan.

De schaamlippen liggen rond de ingang van de vagina. Een vrouw heeft 2 buitenste en 2 binnenste schaamlippen. Als cellen in de schaamlippen ongecontroleerd gaan delen, kan er een kwaadaardige tumor ontstaan. Zo’n tumor heet schaamlipkanker of vulvakanker of -carcinoom.

Voorstadium

In de huid van de schaamlippen kunnen afwijkende cellen ontstaan. Dit is nog geen kanker, maar het kan wel kanker worden. We kunnen dit voorstadium met crème, laserlicht of een kleine operatie behandelen. Er zijn 2 soorten voorstadia van schaamlipkanker: hooggradige squameuze intra-epitheliale lesie (HSIL) en gedifferentieerde vulvaire intra-epitheliale neoplasie (dVIN).

Soorten schaamlipkanker

Meestal ontstaat schaamlipkanker in de huidcellen van de schaamlippen. Deze vorm heet plaveiselcelcarcinoom. Zeldzamere vormen van schaamlipkanker zijn: adenocarcinoom, basaalcelcarcinoom en melanoom.

Ook in andere delen van de uitwendige geslachtsorganen, de vulva, kan kanker ontstaan. Bijvoorbeeld in de clitoris of in de overgang van de schaamlippen naar de vagina of naar de anus.

  • Schaamlipkanker is zeldzaam. Jaarlijks krijgen ongeveer 400 vrouwen in Nederland te horen dat ze de ziekte hebben. Dit zijn vooral vrouwen van 60 jaar en ouder. Maar jongere vrouwen kunnen deze vorm van kanker ook krijgen. Ongeveer 80% van de vrouwen met schaamlipkanker heeft plaveiselcelcarcinoom.

  • Mogelijke klachten bij schaamlipkanker of het voorstadium ervan zijn:

    • jeuk of pijn aan de schaamlippen die niet overgaat
    • een branderig gevoel of pijn bij het plassen
    • 1 of meer bultjes of wondjes die niet weggaan
    • bloedverlies of afscheiding
    • verkleuring van de huid
    • een voelbare zwelling of oppervlakkige verdikking

    Ga bij 1 of meer van deze klachten altijd voor de zekerheid naar uw (huis)arts.

  • Er zijn 2 huidafwijkingen die de kans op schaamlipkanker kunnen vergroten: lichen sclerosus van de vulva (LSV) en hooggradige squameuze intra-epitheliale lesie (HSIL).

    De oorzaak van LSV is onbekend. Het ontstaat meestal bij vrouwen van 60 jaar en ouder. Je kunt de ziekte herkennen aan dunner of juist dikker wordende schaamlippen en een lichter wordende huid. dVIN is een voorstadium van schaamlipkanker en komt voor bij vrouwen met LSV. Ongeveer 5-10% van de vrouwen die worden behandeld voor LSV krijgen schaamlipkanker.

    HSIL is een infectie met het Humaan Papilloma Virus (HPV). Dit virus komt veel voor, ongeveer 80% van de vrouwen krijgt in haar leven een HPV-infectie. Je kunt het krijgen door seksueel contact. Meestal ruimt het afweersysteem zo'n HPV-infectie binnen 1-2 jaar vanzelf weer op. Als dit niet gebeurt kan schaamlipkanker ontstaan. Roken vergroot de kans dat het afweersysteem het virus niet opruimt.

    HSIL komt vooral voor bij vrouwen van 30-40 jaar. Je kunt het herkennen aan dikker wordende schaamlippen, een donker wordende huid en wratjes. Bij 20-30% van de vrouwen met schaamlipkanker heeft het ontstaat van de ziekte te maken met HSIL (HPV).

Hoe vaak komt het voor?

Schaamlipkanker is zeldzaam. Jaarlijks krijgen ongeveer 400 vrouwen in Nederland te horen dat ze de ziekte hebben. Dit zijn vooral vrouwen van 60 jaar en ouder. Maar jongere vrouwen kunnen deze vorm van kanker ook krijgen. Ongeveer 80% van de vrouwen met schaamlipkanker heeft plaveiselcelcarcinoom.

Klachten en symptomen

Mogelijke klachten bij schaamlipkanker of het voorstadium ervan zijn:

  • jeuk of pijn aan de schaamlippen die niet overgaat
  • een branderig gevoel of pijn bij het plassen
  • 1 of meer bultjes of wondjes die niet weggaan
  • bloedverlies of afscheiding
  • verkleuring van de huid
  • een voelbare zwelling of oppervlakkige verdikking

Ga bij 1 of meer van deze klachten altijd voor de zekerheid naar uw (huis)arts.

Oorzaken

Er zijn 2 huidafwijkingen die de kans op schaamlipkanker kunnen vergroten: lichen sclerosus van de vulva (LSV) en hooggradige squameuze intra-epitheliale lesie (HSIL).

De oorzaak van LSV is onbekend. Het ontstaat meestal bij vrouwen van 60 jaar en ouder. Je kunt de ziekte herkennen aan dunner of juist dikker wordende schaamlippen en een lichter wordende huid. dVIN is een voorstadium van schaamlipkanker en komt voor bij vrouwen met LSV. Ongeveer 5-10% van de vrouwen die worden behandeld voor LSV krijgen schaamlipkanker.

HSIL is een infectie met het Humaan Papilloma Virus (HPV). Dit virus komt veel voor, ongeveer 80% van de vrouwen krijgt in haar leven een HPV-infectie. Je kunt het krijgen door seksueel contact. Meestal ruimt het afweersysteem zo'n HPV-infectie binnen 1-2 jaar vanzelf weer op. Als dit niet gebeurt kan schaamlipkanker ontstaan. Roken vergroot de kans dat het afweersysteem het virus niet opruimt.

HSIL komt vooral voor bij vrouwen van 30-40 jaar. Je kunt het herkennen aan dikker wordende schaamlippen, een donker wordende huid en wratjes. Bij 20-30% van de vrouwen met schaamlipkanker heeft het ontstaat van de ziekte te maken met HSIL (HPV).

Levensverwachting

Het is moeilijk om iets algemeens te zeggen over of iemand met kanker beter kan worden. Of hoelang iemand nog leeft als beter worden niet meer kan. Dat hangt namelijk heel erg af van bijvoorbeeld welke soort kanker iemand heeft en of er uitzaaiingen zijn. Een arts kan hier wel meer over vertellen.

Heeft u nog vragen?

U kunt de polikliniek Oncologie 2 bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.