Cirrose: littekenweefsel in de lever

Cirrose is uitgebreid littekenweefsel in de lever. Het gezonde weefsel van de lever raakt beschadigd door bijvoorbeeld een leverziekte. Hierdoor sterven levercellen af en ontstaat er littekenweefsel. Dit is een langzaam proces dat vaak jaren duurt.

De lever ligt rechtsboven in de buik, vlak achter de ribben en heeft veel belangrijke functies in het lichaam. De lever maakt belangrijke stoffen zoals eiwitten, vetten en gal die nodig zijn bij het verteren van voedsel. De lever ruimt ook stoffen in het lichaam op.

Bij cirrose is het leverweefsel zo erg beschadigd dat de lever minder goed kan gaan werken.

Kan cirrose herstellen?

Als we weten wat de oorzaak van de cirrose is, kunnen we het proces soms vertragen, stoppen of soms zelfs voor een deel omkeren. Als we de oorzaak niet of te laat vinden, of als we de oorzaak niet kunnen behandelen, breidt de cirrose zich steeds verder uit waardoor de lever steeds minder goed kan gaan werken. Dit kan uiteindelijk leiden tot leverfalen.

  • In Europa overlijden elk jaar ongeveer 170.000 mensen aan cirrose. Het is daarmee de 4e oorzaak voor overlijden in Europa.

  • Cirrose ontstaat langzaam. Vaak krijgen mensen pas klachten als de lever zo beschadigd is dat deze niet goed meer werkt. Als de lever stoffen niet goed meer kan aanmaken of afbreken, krijgt iemand klachten zoals:

    • misselijkheid
    • minder zin in eten
    • afvallen zonder dat daar een reden voor is
    • minder spiermassa
    • moeheid
    • buikpijn
    • geelzucht (icterus); het geel zien van het oogwit en de huid
    • jeuk

    Uiteindelijk kunnen er ook ernstige problemen ontstaan bij cirrose. Dit noemen we complicaties. Soms kunnen deze levensbedreigend zijn. Mogelijke complicaties bij cirrose:

    • functieverlies van de lever
    • vochtophoping in de buik (ascites)
    • spataderen in de slokdarm die kunnen gaan bloeden (varices bloeding)
    • verward raken door een ophoping van afvalstoffen zoals ammoniak (hepatische encefalopathie)
  • Cirrose kan ontstaan door alcoholgebruik, obesitas, virusinfecties of een leverziekte. De meest voorkomende ziektes die cirrose kunnen veroorzaken, zijn:

    • virale hepatitis B en C
    • vervetting van de lever (MAFLD)
    • leverbeschadiging door alcoholgebruik
    • auto-immuun hepatitis (AIH)
    • galwegaandoeningen zoals Primaire Biliaire Cholangitis (PBC) of Primaire Scleroserende Cholangitis (PSC)
    • stapelingsziektes zoals Hemochromatose (ijzerstapelingsziekte), Alfa1-antitrypsine deficiëntie (A1AT) of de ziekte van Wilson (koperstapelingsziekte)

Hoe vaak komt het voor?

In Europa overlijden elk jaar ongeveer 170.000 mensen aan cirrose. Het is daarmee de 4e oorzaak voor overlijden in Europa.

Klachten en symptomen

Cirrose ontstaat langzaam. Vaak krijgen mensen pas klachten als de lever zo beschadigd is dat deze niet goed meer werkt. Als de lever stoffen niet goed meer kan aanmaken of afbreken, krijgt iemand klachten zoals:

  • misselijkheid
  • minder zin in eten
  • afvallen zonder dat daar een reden voor is
  • minder spiermassa
  • moeheid
  • buikpijn
  • geelzucht (icterus); het geel zien van het oogwit en de huid
  • jeuk

Uiteindelijk kunnen er ook ernstige problemen ontstaan bij cirrose. Dit noemen we complicaties. Soms kunnen deze levensbedreigend zijn. Mogelijke complicaties bij cirrose:

  • functieverlies van de lever
  • vochtophoping in de buik (ascites)
  • spataderen in de slokdarm die kunnen gaan bloeden (varices bloeding)
  • verward raken door een ophoping van afvalstoffen zoals ammoniak (hepatische encefalopathie)

Oorzaken

Cirrose kan ontstaan door alcoholgebruik, obesitas, virusinfecties of een leverziekte. De meest voorkomende ziektes die cirrose kunnen veroorzaken, zijn:

  • virale hepatitis B en C
  • vervetting van de lever (MAFLD)
  • leverbeschadiging door alcoholgebruik
  • auto-immuun hepatitis (AIH)
  • galwegaandoeningen zoals Primaire Biliaire Cholangitis (PBC) of Primaire Scleroserende Cholangitis (PSC)
  • stapelingsziektes zoals Hemochromatose (ijzerstapelingsziekte), Alfa1-antitrypsine deficiëntie (A1AT) of de ziekte van Wilson (koperstapelingsziekte)

Levensverwachting

Het is moeilijk om iets algemeens te zeggen over of iemand met cirrose beter kan worden. Of hoelang iemand nog leeft als beter worden niet meer kan. Dit hangt namelijk af van de oorzaak van de leverziekte en of die te behandelen is. Sommige mensen zijn jarenlang stabiel zonder klachten, anderen ervaren veel klachten van de complicaties van cirrose. Soms is een levertransplantatie dan een mogelijke behandeling. Een arts of verpleegkundig specialist kan hier meer over vertellen.

UMCG Expertisecentrum voor Primair Scleroserende Cholangitis

Het UMCG is een expertisecentrum op het gebied van de zeldzame ziekte primaire scleroserende cholangitis (PSC). Een zeldzame aandoening is een ziekte die minder dan 1 op de 2000 mensen heeft.

Het ministerie van VWS heeft het UMCG aangewezen als expert in deze zorg.

Contact

U kunt polikliniek Buik bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.