Virale hepatitis: leverontsteking door een virus

Hepatitis is een ontsteking van de lever. Als een virus de oorzaak van hepatitis is, dan noemen we dit virale hepatitis. Er zijn verschillende virussen die hepatitis kunnen veroorzaken.

Een op de 200 mensen is drager van een hepatitisvirus. Er zijn meer mensen besmet met een hepatitisvirus dan bekend is, omdat de klachten bij hepatitis in de beginfase lijken op die van griep. Ook kan iemand besmet zijn zonder klachten te hebben. Vooral bij hepatitis B en C kan het lang duren voordat iemand die al langere tijd besmet is, klachten krijgt.

Vormen van virale hepatitis

In Nederland krijgt 1 op de 20 mensen te maken met een vorm van hepatitis. Er zijn verschillende vormen virale hepatitis. Hoe vaak het voorkomt, mogelijke klachten en oorzaken, verschillen per type hepatitis.

  • Een besmetting met het hepatitis A-virus kan een leverontsteking veroorzaken. Het komt vooral bij kinderen voor, maar volwassenen kunnen de ziekte ook krijgen.

    Hoe vaak komt het voor?

    Ongeveer 10% van de jongeren in Nederland is ooit besmet geweest met het hepatitis A-virus. Ze hebben bijna geen klachten en zijn daarna levenslang beschermd tegen de ziekte. Volwassenen raken meestal besmet via kinderen of in gebieden waar hepatitis A veel vaker voorkomt dan in Nederland. Denk bijvoorbeeld aan Azië, Afrika en Zuid-Amerika.

    Oorzaak Hepatitis A

    Hepatitis A ontstaat door besmetting met het hepatitis A-virus. Hepatitis A is vooral tijdens de eerste 2 weken heel besmettelijk. Ook iemand zonder klachten kan anderen besmetten. Dit kan via besmet voedsel en water. Vooral in landen waar de hygiënische omstandigheden slecht zijn.

    Klachten en symptomen Hepatitis A

    In het begin heeft iemand vaak geen of weinig klachten. Jonge kinderen krijgen meestal helemaal geen klachten. Volwassenen krijgen vaak wel klachten na besmetting met het hepatitis A-virus. Deze klachten duren meestal niet langer dan 6 weken. Mogelijke klachten zijn:

    • misselijk
    • vaak moe en minder fit zijn
    • koorts
    • grieperig gevoel
    • pijn rechtsboven in de buik
    • minder zin in eten hebben
    • geelzucht, gele huid en geel oogwit
    • jeuk
    • lichtgekleurde ontlasting
    • donkere urine

    Hoe gevaarlijk is hepatitis A?

    Mensen die al een leverziekte hebben, zoals chronische hepatitis B, chronische hepatitis C of auto-immuunhepatitis, hebben een verhoogde kans op een ernstig verloop van de ziekte. Hoe ouder, hoe groter de kans op een ernstig ziekteverloop.

    Kun je genezen van hepatitis A?

    Er zijn geen medicijnen voor de behandeling van hepatitis A. De ziekte gaat na verloop van tijd vanzelf over. Wel is er een vaccin om de ziekte te voorkomen. Iemand die hepatitis A heeft gehad, is er immuun voor en krijgt het niet opnieuw.

  • Een besmetting met het hepatitis B-virus kan een leverontsteking veroorzaken. Er zijn 2 vormen:

    • acute hepatitis B, het virus zit minder dan 6 maanden in het lichaam
    • chronische hepatitis B, het virus zit langer dan 6 maanden in het lichaam. Ook zonder klachten blijft de ziekte besmettelijk. Er is een actieve vorm die lichte tot ernstige leverontsteking geeft. En een inactieve vorm waarbij periodes met en zonder leverontsteking elkaar afwisselen.

    Hoe vaak komt het voor?

    In Nederland hebben ongeveer 40.000 mensen chronische hepatitis B.

    Oorzaak Hepatitis B

    Mogelijke manieren om besmet te raken met het hepatitis B-virus zijn:

    • vrijen zonder condoom
    • via bloedcontact; bijvoorbeeld door besmette injectienaalden, scheermesjes of tandenborstels
    • via bloedtransfusie; in Nederland is besmetting tijdens bloedtransfusie uitgesloten omdat het bloed gecontroleerd wordt op hepatitis B, in niet-westerse landen gebeurt dit niet altijd

    Klachten en symptomen Hepatitis B

    Acute hepatitis B geeft meestal weinig of geen klachten. U bent wel besmettelijk voor anderen. Klachten ontstaan meestal 1-6 maanden na de besmetting. De ziekte gaat meestal vanzelf weer over.

    Chronische hepatitis B geeft bij de meeste mensen weinig klachten. De actieve vorm kan een lichte tot ernstige leverontsteking veroorzaken.

    Hoe gevaarlijk is hepatitis B?

    Chronische hepatitis B kan een ernstige leverontsteking geven. Hepatitis B kan de lever beschadigen. Dit kan uiteindelijk leiden tot cirrose. Cirrose verhoogt de kans op het ontstaan van leverkanker. Iemand die besmet is met het hepatitis B-virus kan ook zonder cirrose een verhoogde kans hebben op leverkanker.

    Kun je genezen van hepatitis B?

    Ongeveer 90% van de volwassenen met de ziekte geneest binnen een half jaar vanzelf. Bij ongeveer 10% gaat hepatitis B niet meer over. Door behandeling met medicijnen kan de kans op blijvende beschadiging van de lever afnemen. Er is een vaccin om hepatitis B te voorkomen.

    Hepatitis B en zwangerschap

    Bij 90% van de mensen die als baby besmet raken met het hepatitis B-virus, blijft het virus in het lichaam aanwezig. In Nederland testen we zwangere vrouwen daarom op hepatitis B.

    Als een zwangere vrouw hepatitis B heeft, dan krijgt de baby direct na de bevalling immunoglobulinen. Deze antistoffen beschermen de baby een poosje tegen hepatitis B. Ook krijgt de baby in de eerste week na de bevalling een hepatitis B-vaccinatie. Daarna krijgt een kind de vaccinaties van het Rijksvaccinatieprogramma als de baby 2, 3, 4, en 11 maanden is. Het geven van borstvoeding is veilig zolang er geen wondjes bij de tepels zijn.

  • Een besmetting met het hepatitis C-virus kan een leverontsteking veroorzaken. Meestal gaat de ziekte niet meer over. Er zijn 2 vormen:

    • acute hepatitis C, het virus zit minder dan 3 maanden in het lichaam
    • chronische hepatitis C, het virus zit langer dan 3 maanden in het lichaam

    Hoe vaak komt het voor?

    Ongeveer 80% van de volwassen die besmet raken met het hepatitis C-virus hebben chronische hepatitis C en zijn dan drager van het virus. In Nederland zijn dit zo'n 28.000 mensen.

    Oorzaak Hepatitis C

    Als je in aanraking komt met het bloed van iemand die drager is van het hepatitis C-virus kun je hepatitis C krijgen. Bijvoorbeeld:

    • via bloedtransfusie: in Nederland is besmetting tijdens bloedtransfusie uitgesloten omdat het bloed gecontroleerd wordt op hepatitis B, in niet-westerse landen gebeurt dit niet altijd
    • via besmette (drugs-) naalden
    • door onveilig vrijen als er bloed vrij komt
    • via niet goed gesteriliseerde medische of tandheelkundige apparatuur
    • bij het plaatsen van tatoeages
    • bij bijtwonden, als bloederig speeksel van een drager in de wond komt

    Klachten en symptomen Hepatitis C

    Acute hepatitis C geeft meestal geen of weinig klachten. Chronische hepatitis C kan verschillend verlopen. De meeste mensen hebben de eerste jaren geen klachten. Het kan wel 10 tot 40 jaar duren voordat iemand die besmet is, klachten krijgt. Mogelijke klachten zijn:

    • vaak moe en minder fit zijn
    • misselijk en overgeven
    • minder zin in eten hebben
    • een grieperig gevoel
    • gewrichtspijn
    • pijn rechtsboven in de buik
    • geelzucht, gele huid en geel oogwit
    • donkere urine
    • licht gekleurde ontlasting, grijs-wit

    Hoe gevaarlijk is chronische hepatitis C?

    Door een langdurige ontsteking van de lever kan de lever beschadigd raken. Bij ongeveer 20% van de mensen met chronische hepatitis C ontstaat daardoor cirrose. Bij ongeveer 17% van de patiënten met cirrose ontstaat binnen vijf jaar leverkanker.

    Kun je genezen van hepatitis C?

    Ongeveer 90% van de patiënten geneest van hepatitis C met medicijnen. Iemand die een hepatitis C-infectie heeft gehad, is daarna niet immuun voor het virus. Je kunt dus opnieuw besmet raken. Er is nog geen vaccin dat beschermt tegen hepatitis C.

  • Een besmetting met het hepatitis D-virus kan een leverontsteking veroorzaken. Alleen iemand die besmet is met het hepatitis B-virus, kan besmet raken met het hepatitis D-virus. Het Hepatitis D-virus heet ook wel delta-virus.

    Hoe vaak komt het voor?

    In Nederland komt hepatitis D weinig voor. Het komt vaker voor in landen rondom de Middellandse zee, Afrika, Azië, Oost-Europa en Latijns-Amerika.

    Oorzaak Hepatitis D

    Hepatitis D ontstaat door besmetting met het hepatitis D-virus. Dit kan alleen als iemand al besmet is met het hepatitis B-virus. Mogelijke manieren om besmet te raken:

    • vrijen zonder condoom
    • via bloedcontact: bijvoorbeeld door besmette injectienaalden, scheermesjes of tandenborstels
    • via bloedtransfusie: in Nederland is besmetting tijdens bloedtransfusie uitgesloten omdat het bloed gecontroleerd wordt op hepatitis B, in niet-westerse landen gebeurt dit niet altijd

    Klachten en symptomen Hepatitis D

    Hepatitis D geeft meestal weinig of geen klachten. U bent wel besmettelijk voor anderen. Mogelijke klachten ontstaan meestal 1-6 maanden na de besmetting. Het hepatitis D-virus verergert de klachten van een hepatitis B-infectie. Mogelijke klachten zijn:

    • vaak moe en minder fit zijn
    • misselijk en overgeven
    • minder zin in eten hebben
    • spier- en gewrichtspijn
    • jeuk
    • pijn in de bovenbuik
    • geelzucht, gele huid en geel oogwit
    • donkere urine
    • licht gekleurde ontlasting, grijs-wit

    Hoe gevaarlijk is hepatitis D?

    Het hepatitis D-virus verergert de klachten van een hepatitis B-infectie. Het kan daardoor de lever sneller beschadigen en eerder cirrose veroorzaken. Bij ongeveer 17% van de patiënten met cirrose ontstaat binnen vijf jaar leverkanker.

    Kun je genezen van hepatitis D?

    Momenteel kunnen we hepatitis D nog niet behandelen. 

  • Een besmetting met het hepatitis E-virus kan een leverontsteking veroorzaken. Het lichaam ruimt het virus meestal zelf op. Er zijn 4 types van het virus: type 1, 2, 3 en 4. In Nederland komt alleen hepatitis E type 3 voor.

    Hoe vaak komt het voor?

    In Nederland komt hepatitis E weinig voor. Het aantal besmettingen neemt de laatste jaren wel toe. De oorzaak daarvan is onbekend.

    Oorzaak Hepatitis E

    Het is niet precies bekend hoe mensen in Nederland besmet raken. De kans op besmetting van mens op mens is heel klein. Het virus kan in vlees en ontlasting van bijvoorbeeld varkens, herten en wilde zwijnen zitten. Zo kan iemand besmet raken door besmet varkensvlees te eten dat onvoldoende verhit is. Of via besmet bloed. In ontwikkelingslanden komt besmetting via vervuild drinkwater het meeste voor.

    Klachten en symptomen Hepatitis E

    Iemand heeft meestal geen of weinig klachten na besmetting met het hepatitis E-virus. Mogelijke klachten zijn:

    • misselijk
    • vaak moe en minder fit zijn
    • weinig zin in eten hebben
    • koorts
    • spier- en gewrichtspijnen
    • een grieperig gevoel
    • pijn boven in de buik aan de rechterkant
    • geel worden van het oogwit en de huid
    • donkere urine
    • lichtgekleurde ontlasting (grijs-wit)

    Hoe gevaarlijk is hepatitis E?

    De meeste mensen met hepatitis E krijgen geen klachten en genezen binnen 1-4 weken. Mensen met een verminderde weerstand kunnen wel ziek worden. Bij een sterk verminderde weerstand kan hepatitis E chronisch worden, de ziekte gaat dan niet meer over.

    Mogelijke oorzaken van een verminderde weerstand:

    • medicijnen gebruiken die de afweer onderdrukken, bijvoorbeeld na een transplantatie
    • chemotherapie
    • een ernstige ziekte

    Kun je genezen van hepatitis E?

    De meeste mensen genezen binnen 1-4 weken van hepatitis E. Er is nog geen vaccin dat beschermt tegen hepatitis E.

Gecertificeerd hepatitisbehandelcentrum

De Nederlandse Vereniging van Maag-, Darm- en Leverartsen en de Nederlandse Internisten Vereniging hebben het UMCG aangewezen als gecertificeerd hepatitisbehandelcentrum. Dat betekent dat patiënten bij ons terecht kunnen voor onderzoek en behandeling van alle vormen van virale hepatitis.

Heeft u nog vragen?

U kunt polikliniek Buik bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.