Voedingsmaatregelen kunnen een belangrijke rol spelen in de behandeling van chronische ziekten en kunnen in belangrijke mate bijdrage aan gezondheidswinst. De grootste gezondheidswinst is haalbaar bij de behandeling van cardio-metabole ziekten (zoals hart- en vaatziekten, nierziekte, en diabetes type 2). Gezonde voeding heeft niet alleen een positief effect op de chronische ziekte, maar ook op de algehele gezondheid. Voeding biedt daarmee een uniek voordeel boven farmacotherapie. Dit is de conclusie van een rapport over de rol van voeding in de behandeling van chronische ziekten. Nefroloog Gerjan Navis was projectleider.

Onderzoekers van Wageningen University & Research en het UMCG hebben in opdracht van ZonMw de actuele kennis over de rol van voeding in de behandeling van chronische ziekten gebundeld. In het rapport gaan ze in op voedingsadviezen in behandelrichtlijnen en de toepassing van voedingsadviezen in reguliere zorg. Ook worden barrières benoemd die effectieve inzet van dieetbehandelingen in de weg staan. De onderzoekers geven aanbevelingen voor onderzoek, beleid en praktijk.

Voedingsadviezen in behandelrichtlijnen

Voedingsadviezen in de huidige behandelrichtlijnen worden vrijwel niet ingezet ter behandeling van chronische ziekte maar vooral aangewend ter preventie van ziekte, of om progressie en/of complicatie van ziekte en gerelateerde klachten te voorkomen, zo blijkt uit de kennissynthese. De richtlijnen Goede Voeding bieden een goed vertrekpunt voor voedingsadvies en kunnen waar nodig worden gecombineerd met ziektespecifieke aanpassingen. De wetenschappelijke onderbouwing van de meeste voedingsadviezen in behandelrichtlijnen is gebaseerd op korte termijn studies of op onderzoek waarbij de onderzoeker slechts waarneemt. Het gebrek aan harde feiten over het effect van voeding bij de behandeling van ziekte belemmert optimale benutting van voeding als behandeloptie.

Voedingsadviezen in reguliere zorg

Voeding kan een belangrijke rol spelen in de behandeling van chronische ziekte zoals cardio-metabole aandoeningen, darmziekten, longaandoeningen en kanker. Voorwaarde hiervoor is dat voeding onderdeel is van algemene en duurzame leefstijlinterventies.

Realiseren van goede voedingszorg

De onderzoekers concluderen dat voeding een prominentere plaats in de behandeling van chronische ziekten verdient. Om dit te bereiken is meer aandacht nodig voor het belang van voeding in de opleiding van zorgprofessionals zoals artsen, verpleegkundigen en praktijkondersteuners, en systematische evaluatie van effectiviteit van voedingsadviezen. De rol en expertise van diëtist moet hierin ook worden meegenomen.