Verwijderen van (een deel van) het oog

Soms is het nodig om een oog of een deel van het oog weg te halen. Bijvoorbeeld door een ernstige ziekte of beschadiging.

We halen een (deel van het) oog weg als er geen andere behandeling meer mogelijk is. Bijvoorbeeld bij:

  • ernstige schade aan het oog door eerdere operaties of behandelingen
  • een kwaadaardige tumor in het oog

Er zijn 2 manieren waarop we kunnen opereren:

  • Evisceratie: bij een evisceratie halen we de inhoud van het oog weg. De oogbol en spieren aan het oog blijven zitten. U kunt uw oog daarna nog een beetje bewegen.
  • Enucleatie: dit doen we als er geen behandeling mogelijk meer is. Bijvoorbeeld door een tumor in het oog of bij heel erge schade aan het oog. We halen dan het hele oog weg. We plaatsen eerst een kunststof bolletje met donorweefsel terug. Hier kan later een oogprothese overheen. De oogspieren maken we vast aan het kunststof bolletje. Zo kunt u uw oog weer een beetje bewegen.

De oogarts bespreekt met u welke operatie in uw situatie het beste is.

De behandeling stap voor stap

  1. U krijgt een afspraakbrief met daarin de datum van uw operatie. 1 a 2 dagen voor uw operatie heeft u een telefonische afspraak waarin we u laten weten hoe laat we u op de dag van de operatie verwachten.

    U heeft ook een gesprek met een verpleegkundige. U krijgt hiervoor een afspraakbrief. In de afspraakbrief staat of dit telefonisch is of dat u hiervoor naar de polikliniek komt. Tijdens het gesprek krijgt u vragen over uw gezondheid en uitleg over de operatie. Heeft u nog vragen, dan kunt u die op dat moment stellen.

    Voor de operatie gaat u onder narcose. U heeft dan nog een afspraak bij de anesthesioloog. Hiervoor gaat u naar de Pre Operatieve Polikliniek Anesthesiologie (POPA).

    U mag geen make-up, gezichtscrème, nagellak en sieraden dragen op de dag van de operatie. Als u een gehoorapparaat heeft kunt u die het beste vlak voor de operatie uit uw oor halen.

  2. U gaat voor deze operatie naar het Operatief Dagbehandelingscentrum (ODBC).

  3. Bij evisceratie halen we het hoornvlies weg en daarna de inhoud van het oog. In het oog doen we een kunststof bolletje. Dit zorgt voor vulling van het oog. Zodra uw oog genezen is komt er een oogprothese over het kunststof bolletje. We halen uw oogbol niet weg. U kunt na het plaatsen van de oogprothese deze een beetje bewegen.

    Bij enucleatie halen we het hele oog weg. We maken de spieren en oogzenuw los. We plaatsen een kunststof bolletje met donorweefsel terug in de oogkas. Hier kan later een oogprothese over heen. De oogspieren maken we vast aan het kunststof bolletje. Zo kunt u uw oog weer een beetje bewegen.

  4. Na de operatie blijft u een nacht in het ziekenhuis. U heeft een stevig drukverband op het oog. De oogarts haalt de dag na de operatie het verband eraf. U krijgt oogzalf of druppels met een druppelschema mee naar huis. Ook krijgt u zo goed mogelijke pijnstilling. Thuis kunt u ook paracetamol gebruiken. Vraag uw oogarts om meer pijnstilling als dat nodig is.

    Waar de oogprothese komt, plaatsen we een plastic schaaltje. Als het schaaltje uit uw oog valt is dat niet erg. U kunt het schoonmaken met water en zeep en dit zelf terugzetten. Als u dit niet zelf durft, doen wij dit voor u op de volgende werkdag.

    Op de plek waar we het oog hebben weggehaald zit geen gat. Als u uw ooglid optilt kijkt u tegen het slijmvlies aan. Dit heeft in het begin een donkerrode kleur. Het is geen eng of bloederig gezicht. Totdat de oogprothese in uw oog zit, kunt u er een verbandgaasje of 'piratenlapje' overheen plakken. Ook kunt u uw brillenglas afplakken. Dit hoeft niet.

    4 weken na de operatie kunt u een afspraak maken bij de prothesemaker. De oogarts of verpleegkundige van de polikliniek kan u hier informatie over geven.

  5. 1 week na de operatie komt u terug voor controle naar de polikliniek. Daarna komt u 3 maanden na de operatie terug voor controle.

Druppelschema

U krijgt oogdruppels en een druppelschema mee naar huis. Om goed en snel te genezen is het belangrijk dat u dit schema volgt. Houd er rekening mee dat u voor een langere periode, meerdere keren per dag moet druppelen. Lukt het niet om zelf te druppelen? Vraag dan van tevoren iemand om u hierbij te helpen. Bijvoorbeeld een familielid of de thuiszorg. U begint de dag na de operatie met het druppelschema.

Druppelschema na het verwijderen van (een deel van) het oog

Bijwerkingen en risico's

Klachten die vaak voorkomen zijn:

  • Pijn na de operatie. Dit houdt ongeveer 24-48 uur aan. Hiervoor kunt u pijnstillers krijgen.
  • Blauwe en gezwollen oogleden in de eerste twee weken na de operatie.
  • Het geplaatste schaaltje valt uit uw oog. Maak het schoon met water en zeep en plaats het terug. Durft u dit niet, neem dan contact met ons op.

Bij elke operatie kunnen er achteraf problemen zijn. Ook als de operatie zelf goed is gegaan. Deze problemen noemen we complicaties. Mogelijke complicaties zijn:

  • Pijn die niet over gaat. Als u voor de operatie al veel pijn had, is de kans 5% dat de pijn blijft.
  • Het geplaatste kunststof bolletje wordt afgestoten. Dit komt bijna nooit voor.

Wanneer bellen?

Bel ons na de operatie als:

  • u erge pijn heeft en een paracetamol niet helpt
  • u koorts heeft, hoger dan 38,5° graden

Bellen kan van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 16.30 uur met (050) 361 25 18. Bel buiten deze dagen en tijden naar het centrale nummer van het UMCG (050) 361 61 61. Vraag naar de oogarts die dienst heeft.

U kunt ook bellen naar het verpleegkundig spreekuur, van 9.00 tot 10.00 uur en van 13.30 tot 14.30 uur op het telefoonnummer (050) 361 25 03.

Leefregels

Na deze behandeling moet u de eerste week met een paar dingen rekening houden:

  • doe de 1e week rustig aan
  • wrijf niet in de operatiewond
  • u mag niet bukken of tillen
  • u mag niet sporten of naar de sauna gaan
  • u mag geen make up dragen
  • als we het hele oog hebben weggehaald of als u niets meer ziet met het oog, mag u 3 maanden niet autorijden. Daarna mag u hier weer voorzichtig mee beginnen. Dit mag alleen als het andere oog goed werkt. U moet dit officieel melden bij het CBR.
  • u kunt wel tv kijken, lezen of op de computer werken
  • douchen en haren wassen kan. Voorkom dat er water in het oog komt.

Oogprothese

Als u een oogprothese wilt, kunt u 4 weken na de operatie een afspraak plannen bij de oogprothesemaker (ocularist).

Draag de prothese dag en nacht. In het begin haalt u de prothese 1 keer in de 2 weken de prothese uit om deze schoon te maken. Op de website van Vereniging Oog in Oog staat informatie over het verzorgen en in- en uitdoen van de oogprothese.

Kies de eerste keer voor een kunststof prothese. Kiest u namelijk voor een glazen prothese en u laat deze het eerste jaar kapot vallen, dan krijgt u geen vergoeding voor een nieuwe prothese.

Kosten oogprothese

Meestal krijgt u 1 keer in de 2 jaar een vergoeding voor een nieuwe oogprothese. Vraag uw zorgverzekeraar of dat voor u ook geldt en wat de voorwaarden zijn.

Video bekijken Scannen

Heeft u nog vragen?

U kunt polikliniek Oogheelkunde bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.

Heeft deze informatie je geholpen?