Invriezen en bewaren van eicellen

Er kunnen verschillende redenen zijn om eicellen in te vriezen en te bewaren. Bijvoorbeeld een ziekte of behandeling waardoor de eicellen beschadigen. Om toch later een kans te hebben om met eigen eicellen een kind te krijgen, kunnen vrouwen hun eicellen laten invriezen.

Er zijn verschillende redenen voor het invriezen en bewaren van eicellen, bijvoorbeeld omdat:

  • je wordt behandeld voor een kwaadaardige aandoening of chronische ziekte die je eierstokken of eicellen kunnen beschadigen
  • er een kans is dat je jong in de overgang raakt, bijvoorbeeld door een erfelijke afwijking of doordat je op jongere leeftijd chemotherapie hebt gehad
  • je een IVF-behandeling krijgt. Op de dag van de follikelpunctie moet er zaad zijn. Als dat er niet is, kan de ivf op een ander moment met ingevroren eicellen.
  • er meer eicellen zijn door een IVF-behandeling dan jij en je partner willen laten bevruchten uit morele of levensbeschouwelijke redenen
  • je eicellen wilt invriezen om te doneren aan je dochter omdat zij een afwijking heeft waardoor zij zelf geen eicellen heeft
  • je hormonen gaat gebruiken om van het vrouwelijk naar het mannelijk geslacht te gaan

Gesprek

Je hebt eerst een gesprek met een arts van Voortplantingsgeneeskunde. De arts legt uit wat je moet doen als je eicellen wilt laten invriezen en wat de kans op zwangerschap als je de eicellen later gebruikt.

Voor we de eicellen met een follikelpunctie kunnen aanprikken, krijg je eerst een behandeling met hormonen. Dat zorgt ervoor dat er meer eicellen tegelijkertijd rijpen. Die behandeling duurt 8 tot 12 dagen. Daarvoor geef je jezelf elke dag een injectie met hormonen. Je krijgt een prikcursus van een verpleegkundige. Tijdens de hormoonstimulatie doen we echo’s om te zien hoe de eiblaasjes groeien. Meestal moet je 2 of 3 keer naar het ziekenhuis voor een echo. Soms vaker. Dit hangt af van hoe snel de blaasjes groeien.

Als de eiblaasjes groot genoeg zijn, maken we een afspraak voor de follikelpunctie.

Zwangerschap

De kans op een zwangerschap hangt af van veel zaken, zoals van het aantal ingevroren eicellen en je leeftijd. Ook kan het zijn dat er ondanks de hormoonstimulatie weinig eiblaasjes zijn uitgerijpt. Dan is de kans op zwangerschap meestal lager. Ook kan de kwaliteit van de eicellen na het ontdooien of de bevruchting tegenvallen. De kans op zwangerschap per ontdooide eicel is ongeveer 5%.

  • Als we eicellen invriezen testen we je op infectieziekten zoals HIV, hepatitis B en hepatitis C. Als je uit het Caribisch gebied, Azië of Afrika (behalve Marokko) komt of daar vaak naartoe gaat, dan testen we je ook op HTLV1/2. Dat doen we met bloedonderzoek.

    De eicellen worden namelijk in een diepvriesvat bewaard, samen met eicellen van anderen. Om te voorkomen dat infectieziekten zich verspreiden, verplicht de wet ons om te testen. Als je besmet bent met een van deze ziekten, verwijzen we je de polikliniek Infectieziekten en bewaren we de eicellen in een apart vat.

    We verdelen we de eicellen over 2 verschillende vaten. Zo is de kans dat er iets mee gebeurt zo klein mogelijk.

  • De maximale bewaartermijn van eicellen is 5 jaar, soms langer:

    • als de eicellen worden ingevroren vanwege een eigen IVF-behandeling, duurt de bewaartermijn tot de vrouw 50 jaar is.
    • als de eicellen voor je dochter zijn, is er geen maximale bewaartermijn.

    Je krijgt elk jaar bericht van ons, met de vraag wat er met de eicellen moet gebeuren. Je kunt dus elk jaar de bewaartermijn verlengen. Vergeet daarom niet je adreswijziging door te geven het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde als je verhuist.

    Na het invriezen krijg je een rekening voor het invriezen en de jaarlijkse opslagkosten. Als je de eicellen hebt laten invriezen vanwege kanker of een chronische behandeling waardoor je eicellen beschadigen, gaat de rekening meteen naar je zorgverzekeraar. Vraag bij je zorgverzekeraar na of zij deze kosten vergoeden.

  • De eicellen zijn bedoeld om na bevruchting bij jezelf te plaatsen voor een zwangerschap. Dat leggen we vast in een bewaarovereenkomst. Daar staat in op welke dag en hoeveel eicellen we hebben opgeslagen.

    Je kunt ons altijd opdracht geven om de eicellen te vernietigen. Bijvoorbeeld als:

    • je dat schriftelijk aan ons vraagt
    • je met de jaarlijkse brief aangeeft dat de eicellen vernietigd moeten worden

    De eicellen worden vernietigd als:

    • de maximale bewaartermijn van 5 jaar voorbij is en je geen verlening wilt
    • je ouder dan 50 jaar bent, behalve als je de eicellen ingevroren hebt voor je dochter
    • als je komt te overlijden

    We vernietigen de eicellen ook als je een paar keer de rekening voor de opslag niet betaalt. We proberen dan natuurlijk wel eerst je op een andere manier te bereiken. Vergeet daarom niet je adreswijziging door te geven aan het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde als je verhuist.

    Je kunt de eicellen ook afstaan aan de afdeling Voortplantingsgeneeskunde UMCG voor wetenschappelijk onderzoek, kwaliteitscontrole van de labprocedure en scholing van het laboratoriumpersoneel. Daarvoor hebben we wel je toestemming nodig. Als jij dat niet wilt, vernietigen we de eicellen.

    Als je de eicellen laat invriezen voor je dochter, dan is het aan haar om later te beslissen of ze die eicellen wil gebruiken voor zichzelf.

De behandeling stap voor stap

  1. Je krijgt een afspraakbrief en informatie van ons. Daarin staat hoe je je op de punctie voorbereidt.

  2. Je gaat voor de punctie naar het Centrum voor Voorplantingsgeneeskunde.

  3. Je krijgt eerst nog uitleg over de punctie. Je krijgt een infuusslangetje in de arm waar we een sterke verdovende stof in spuiten als pijnstiller.

    Daarna ga je op de onderzoektafel liggen, met je benen in beensteunen. We maken de schede schoon met wat warm water. Met een holle naald prikken door de schedewand heen de eiblaasjes aan en zuigen we ze leeg. De vloeistof met daarin de eicellen komen in buisjes. De buisjes gaan direct na de punctie naar het IVF laboratorium.

    Invriezen en bewaren van eicellen

    In het laboratorium onderzoekt een analist of er eicellen in de buisjes met follikelvloeistof zitten. De eicellen die goed uitgerijpt zijn, vriezen we in. Daarvoor mengen we de eicellen met een cryoprotectant. Dit is een vloeistof die er voor zorgt dat de eicellen niet beschadigen door het invriezen en ontdooien. De eicellen gaan in rietjes, met daarop jouw UMCG-nummer. Die rietjes bewaren we in een diepvriesvat met vloeibare stikstof.

  4. Meestal kun je na een punctie meteen naar huis. Doe het de rest van de dag rustig aan. Je kunt 1-2 dagen een weeïg gevoel hebben. Daarover hoef je je geen zorgen te maken. De dag na het onderzoek kun je alles weer doen. Je kunt alleen beter de eerste 2 dagen na het onderzoek beter niet sporten of zwaar tillen.

  5. Als je later de ingevroren eicellen wilt gebruiken, ontdooien we ze eerst. Daarna bevruchten we de eitjes via Intra Cytoplasmatische Sperma injectie (ICSI) met 1 zaadcel van je partner. Als hieruit bevruchte eicellen ontstaan (embryo's) dan plaatsen we daarvan 1 of maximaal 2 in je baarmoeder.

Bijwerkingen en risico's

Er zijn geen aanwijzingen dat kinderen uit ingevroren eicellen een hoger risico lopen op en lager geboortegewicht of aangeboren afwijkingen.

Aansprakelijkheid

Het UMCG is niet aansprakelijk voor het verloren gaan of beschadigen van eicellen op welke wijze ook veroorzaakt, tenzij het UMCG grove schuld heeft. Het UMCG is ook niet aansprakelijk voor het verloren gaan of beschadigen van eicellen door overmacht, zoals technische tekortkomingen van apparatuur, brand, inbraak of diefstal.

Heb je nog vragen?

Je kunt bellen naar de polikliniek Voorplantingsgeneeskunde van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.