Hemodialyse: behandeling bij nierfalen

Hemodialyse is een behandeling bij nierfalen. Bij nierfalen werken de nieren minder goed. Hierdoor blijven afvalstoffen in het lichaam zitten. Hemodialyse neemt dan de werking van de nieren over en haalt de afvalstoffen uit het bloed.

De nieren filteren het bloed. Het verwijdert zo afvalstoffen, zout en water uit het bloed. U plast dit vervolgens uit. Als de nieren niet goed werken, blijven de stoffen zitten. Hier kunt u erg ziek van worden. Hemodialyse is dan een van de mogelijke behandelingen.

Wanneer hemodialyse?

We doen hemodialyse bij chronisch nierfalen. Of als uw nieren plotseling minder goed werken. Bijvoorbeeld doordat u erg ziek bent geweest. Dit noemen wij acuut nierfalen. De nieren werken dan minder dan 10%.

Hoe werkt hemodialyse?

Hemodialyse gebeurt met een 'kunstnier'. Deze kunstnier filtert het bloed en haalt de afvalstoffen, zout en water voor een groot deel eruit. Hiervoor wordt u op een hemodialysemachine aangesloten. Via een slangetje in een bloedvat gaat het bloed naar de kunstnier en weer terug. Dit heet ook wel een dialysekatheter of centraal veneuze katheter en zit meestal in de hals. Een andere mogelijkheid is een shunt. Dit is een verbinding tussen een slagader en een ader. Hiervoor is eerst een operatie nodig. Meestal krijgt u een shunt als al een tijdje duidelijk is dat u uiteindelijk een dialysebehandeling krijgt. Of als acuut nierfalen niet meer over gaat. Dit noemen we chronisch nierfalen. U heeft dan blijvend hemodialyse nodig.

Het lukt niet om alle afvalstoffen uit het bloed te halen. Daarom houdt iedereen wel klachten, maar minder dan zonder hemodialyse. Klachten zijn bijvoorbeeld bijna niet meer plassen, jeuk of vermoeidheid.

Hemodialyse stap voor stap

  1. U krijgt een afspraakbrief en informatie van ons. Daarin staat hoe u zich op de behandeling voorbereidt.

  2. U gaat voor deze behandeling naar de Dialyseafdeling.

    Als u bent opgenomen in het UMCG, brengen we u naar de Dialyseafdeling. Als dat niet kan, komt de dialyseverpleegkundige langs bij de afdeling waar u bent opgenomen. Dan doen we de dialyse bij u.

  3. In de behandelzaal zit u op een speciale stoel of ligt u in bed. U kiest zelf wat u prettig vindt. De verpleegkundige sluit u vervolgens aan op het dialyseapparaat via de shunt of het dialysekatheter. Hierna start de dialyse. De verpleegkundige komt regelmatig langs om te kijken of alles goed gaat. En meet bijvoorbeeld uw bloeddruk en hartfrequentie. U kunt tijdens de dialyse andere dingen doen. Zo gaat de tijd voor uw gevoel sneller voorbij. Bijvoorbeeld televisie kijken, een boek lezen, muziek luisteren, een praatje maken met andere patiënten, werken of studeren. U mag ook bezoek ontvangen. Tijdens de dialyse krijgt u eten en drinken van ons. 

    De dialyse duurt ongeveer 3 tot 4 uur. Meestal komt u 3 keer per week naar de Dialyseafdeling voor een dialysebehandeling.

  4. De verpleegkundige maakt u los van het dialyseapparaat. Als het goed met u gaat, mag u gelijk naar huis. Als u bent opgenomen in het UMCG dan brengen we u weer naar de verpleegafdeling.

    U krijgt medicijnen mee naar huis. Het verschilt per persoon welke medicijnen nodig zijn. Bijvoorbeeld multivitamines, medicijnen tegen bloedarmoede of fosfaatbinders en vitamine D. De arts bespreekt dit met u.

    Ook is het belangrijk dat u op uw eten let. De dialyse haalt namelijk meer afvalstoffen uit het bloed. Bijvoorbeeld vitaminen en eiwitten gaan verloren. Het is daarom belangrijk de juiste voedingsstoffen binnen te krijgen. U krijgt hiervoor een dieet van de diëtist. Ook komt de diëtist regelmatig langs om te kijken hoe het met u gaat. Soms mag u ook minder drinken. We bespreken dit van te voren met u.

  5. Elke week komt de arts 1 keer bij u langs op de dialyseafdeling. Samen bespreken jullie hoe het met u gaat. Daarnaast vertelt de arts de uitslagen van het bloed en urine onderzoek. Die heeft u iedere maand. We controleren zo of de dialysebehandeling genoeg werkt.

    Als u bent opgenomen vanwege acuut nierfalen, dan testen we een paar keer per week uw bloed en urine. De arts komt dan regelmatig bij u langs om de uitslag met u te bespreken.

    Soms herstellen de nieren zich goed genoeg om met de dialyse te kunnen stoppen. Dit gebeurt meestal als er plotseling dialyse nodig is. Bijvoorbeeld als iemand ernstig ziek is opgenomen op de intensive care. Bij chronisch nierfalen wordt de nier nooit weer beter.

  • Dialyse kan verschillende bijwerkingen geven. U kunt last krijgen van:

    • (bijna) niet meer plassen
    • hoofdpijn
    • vocht vasthouden
    • dorst
    • lagere of hogere bloeddruk
    • jeuk
    • meer kans op ontstekingen
    • vermoeidheid en minder fit zijn, dialysekater
    • tintelingen aan de vingers

    Wanneer bellen?

    Bel ons meteen als u:

    • Koorts heeft boven de 38,5 °C
    • Problemen heeft met uw dialysekatheter, bijvoorbeeld als hij los zit
    • Problemen heeft met uw shunt, bijvoorbeeld bij een nabloeding

    Bellen kan op maandag tot en met zaterdag van 8.00 tot 22.30 uur op het telefoonnummer (050) 361 23 77. Bel op zondag of andere tijden het algemene nummer (050) 361 61 61 en vraag naar de nefroloog die dienst heeft.

Bijwerkingen en risico's

Dialyse kan verschillende bijwerkingen geven. U kunt last krijgen van:

  • (bijna) niet meer plassen
  • hoofdpijn
  • vocht vasthouden
  • dorst
  • lagere of hogere bloeddruk
  • jeuk
  • meer kans op ontstekingen
  • vermoeidheid en minder fit zijn, dialysekater
  • tintelingen aan de vingers

Wanneer bellen?

Bel ons meteen als u:

  • Koorts heeft boven de 38,5 °C
  • Problemen heeft met uw dialysekatheter, bijvoorbeeld als hij los zit
  • Problemen heeft met uw shunt, bijvoorbeeld bij een nabloeding

Bellen kan op maandag tot en met zaterdag van 8.00 tot 22.30 uur op het telefoonnummer (050) 361 23 77. Bel op zondag of andere tijden het algemene nummer (050) 361 61 61 en vraag naar de nefroloog die dienst heeft.

Leefstijl: gezond leven bij dialyse

Als u chronisch nierfalen heeft u meer kans op hart- en vaatziekten. Gezond leven beschermt uw hart en bloedvaten. Ook helpt het tegen klachten die horen bij chronisch nierfalen. De arts, verpleegkundige en diëtist geven u advies en tips over hoe u dit doet, bijvoorbeeld:

  • eet gezond, u krijgt van de diëtist een persoonlijk dieet
  • drink weinig of geen koffie en alcohol
  • stop en begin niet met roken
  • zorg voor een gezond gewicht, een BMI tussen de 20 en 25 kg/m2 is prima
  • beweeg minstens 2,5 uur per week, waarbij je hart sneller klopt en je sneller ademhaalt

Hulp bij een gezonde leefstijl

Het kan lastig zijn om gezonder te gaan leven en dit ook vol te houden. Lukt dat niet? Bespreek dit dan met de arts of verpleegkundige. Samen kijken jullie naar wat wel lukt. En of u extra hulp nodig heeft.

Vast aanspreekpunt

U krijgt een verpleegkundige als vast aanspreekpunt. De verpleegkundige ondersteunt en begeleidt u bij uw behandeling. En is bijvoorbeeld ook bij de gesprekken die u met de nefroloog heeft. Ook doet deze verpleegkundige minstens 1 keer per week 1 van uw dialysebehandelingen.

Taxi

Een taxi kan u halen en brengen. De zorgverzekeraar vergoedt voor een groot deel de kosten. U betaalt zelf jaarlijks een vaste bijdrage. Wij kunnen de aanvraag voor een vergoeding regelen bij uw zorgverzekeraar. Ook maken we afspraken met het taxibedrijf over wanneer u vervoer nodig heeft. Geef bij de ontvangstbalie aan als u hier gebruik van wilt maken.

Video bekijken Scannen

Heeft u nog vragen?

U kunt de Dialyse afdeling bellen van maandag tot en met zaterdag tussen 8.00 en 22.30 uur.