Naar hoofdinhoud Naar hoofdnavigatie

Dwangstoornis: over de ziekte

Iemand met een dwangstoornis heeft last van dwanggedachten en dwanghandelingen. We noemen het ook wel obsessieve compulsieve stoornis.

Dwanggedachten (obsessies) zijn steeds terugkomende gedachten of beelden die voor angst of spanning zorgen. Bijvoorbeeld de angst om grote fouten te maken of de angst voor besmetting door een ziekte.

Dwanghandelingen (compulsies) zijn dingen die iemand wil doen om de dwanggedachte de baas te blijven. Bijvoorbeeld steeds controleren of de deur wel goed dicht zit (controledwang) of het wassen van de handen of schoonmaken van het huis (smetvrees).

Deze dwanghandelingen kosten veel tijd, omdat ze steeds opnieuw en op dezelfde manier herhaald worden. Vaak de hele dag door. Het hebben van een dwangstoornis zorgt voor grote problemen in het dagelijks leven.

  • Ongeveer 1 op de 100 mensen in Nederland heeft een dwangstoornis. Vrouwen hebben vaker last van een dwangstoornis dan mannen.


  • Iemand met een dwangstoornis heeft vaak ook lichamelijke klachten. Bijvoorbeeld:

    • spierspanningen (zenuwachtig zijn)
    • hartkloppingen
    • zweten
    • trillen of beven
    • misselijk of buikklachten
    • duizelig zijn of licht in het hoofd
    • hyperventilatie

    Andere symptomen zijn:

    • gevoelens van walging over eigen gedachten
    • angst om controle over jezelf te verliezen

  • Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor het ontstaan van een dwangstoornis:

    • erfelijkheid. Familieleden hebben ook een psychische aandoening
    • persoonlijkheidskenmerken. Bijvoorbeeld karakter en hoe iemand omgaat met problemen
    • een heftige gebeurtenis in het verleden. Bijvoorbeeld lichamelijke mishandeling, seksueel misbruik, het overlijden van een naaste of veel gepest zijn
    • erge spanning door een heftige gebeurtenis, een conflict of een grote verandering in het leven. Bijvoorbeeld een overlijden, een echtscheiding of ontslag

Hoe vaak komt het voor?

Ongeveer 1 op de 100 mensen in Nederland heeft een dwangstoornis. Vrouwen hebben vaker last van een dwangstoornis dan mannen.

Klachten en symptomen

Iemand met een dwangstoornis heeft vaak ook lichamelijke klachten. Bijvoorbeeld:

  • spierspanningen (zenuwachtig zijn)
  • hartkloppingen
  • zweten
  • trillen of beven
  • misselijk of buikklachten
  • duizelig zijn of licht in het hoofd
  • hyperventilatie

Andere symptomen zijn:

  • gevoelens van walging over eigen gedachten
  • angst om controle over jezelf te verliezen

Oorzaken

Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor het ontstaan van een dwangstoornis:

  • erfelijkheid. Familieleden hebben ook een psychische aandoening
  • persoonlijkheidskenmerken. Bijvoorbeeld karakter en hoe iemand omgaat met problemen
  • een heftige gebeurtenis in het verleden. Bijvoorbeeld lichamelijke mishandeling, seksueel misbruik, het overlijden van een naaste of veel gepest zijn
  • erge spanning door een heftige gebeurtenis, een conflict of een grote verandering in het leven. Bijvoorbeeld een overlijden, een echtscheiding of ontslag

Extra informatie

Heeft u nog vragen?

U kunt de polikliniek Angst- en Dwangstoornissen bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.

Meer over dwangstoornis