Naar hoofdinhoud Naar hoofdnavigatie

Colitis Ulcerosa: chronische ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm

Colitis ulcerosa is een chronische ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm. Samen met de ziekte van Crohn is Colitis Ulcerosa de belangrijkste en meest voorkomende vorm van chronische darmontsteking. Dit heet ook wel Inflammatory Bowel Disease (IBD).

Colitis ulcerosa betekent een 'ontsteking van de dikke darm'. Colon betekent dikke darm en -itis betekent ontsteking. Door die ontsteking ontstaan zweren in de darm, ulcerosa. De ontstekingen zitten in het slijmvlies aan de binnenkant van de dikke darm.

Colitis ulcerosa is een chronische ontsteking. Dit betekent dat het blijvend is, dus niet meer weggaat. 75% van de mensen met Colitis Ulcerosa heeft de ontsteking alleen in het linker deel van de dikke darm, een linkszijdige colitis. Er zijn ook mensen die alleen een ontsteking van de endeldarm hebben. We noemen dat proctitis ulcerosa. De ernst van de ziekte hangt niet altijd samen met waar de ontsteking zit.

Mensen met proctitis ulcerosa kunnen soms veel meer klachten hebben dan mensen bij wie de hele dikke darm is aangedaan.

Bekijk onze animatie over de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa.

  • In Nederland hebben ongeveer 90.000 mensen een chronische darmontsteking. Dit is ongeveer 1 op de 200 mensen. Hiervan heeft iets meer dan de helft Colitis Ulcerosa. Meestal wordt Colitis Ulcerosa ontdekt tussen 15 en 40 jaar. De ziekte komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.


  • De symptomen en klachten bij Colitis Ulcerosa verschillen per persoon. Vaak bestaan de klachten al een hele poos voordat duidelijk wordt dat iemand deze darmziekte heeft. Veel voorkomende klachten zijn:

    • diarree, tot soms 10 - 20 keer per dag en vaak ook ‘s nachts
    • bloed en slijm bij de ontlasting
    • een beetje buikpijn tot heel erge buikkrampen en het gevoel dat je naar de wc moet
    • pijnlijke anus, met soms bloed bij de anus
    • vermoeidheid
    • in ernstige gevallen kan koorts voorkomen
    • geen zin in eten
    • je niet lekker voelen

    Iemand kan ook andere klachten hebben. Welke dat zijn, hangt af van hoe erg het stuk darm ontstoken is en hoe lang al. En ook van op welke plek en hoeveel van de darm ontstoken is. Mogelijke klachten zijn:

    • bloedarmoede: door de ontsteking ontstaan wondjes in de darm waardoor bloedverlies bij de ontlasting kan optreden. Meer dan 90% van mensen met Colitis Ulcerosa zegt bloed bij de ontlasting te zien. Je kunt ook bloed bij de ontlasting verliezen zonder dat je het ziet. Hierdoor kan bloedarmoede ontstaan, wat soms vermoeidheid kan veroorzaken.
    • vernauwing (stenose): als ontsteking op een bepaalde plaats in de darm zeer heftig is (acute fase) of bij een langdurig onbehandelde ontsteking, kan er een vernauwing in de darm ontstaan. Bij herstel van deze ontstekingen in de darm kan ook littekenweefsel ontstaan. Ook dit littekenweefsel kan een vernauwing en zelfs afsluiting van de darm veroorzaken. Vernauwingen komen minder vaak voor bij colitis ulcerosa vanwege de oppervlakkige ontstekingen.
    • zweren: oppervlakkige zweervorming in het slijmvlies van de dikke darm.
    • pijnlijke gewrichten: een kwart tot een derde van de mensen met colitis ulcerosa heeft naast ontstekingen in het maag-darmkanaal, ook pijnlijke of ontstoken zwellingen van bijvoorbeeld knieën, ellebogen, enkels en polsen.

  • Colitis ulcerosa is een auto-immuunziekte. Bij auto-immuunziektes gaat er iets mis met de afweer van het lichaam. Normaal beschermt onze afweer ons lichaam tegen ziekteverwekkers zoals bacteriën. Bij een auto-immuunziekte valt de afweer delen van het eigen lichaam aan. Hierdoor kan de darm gaan ontsteken. Mensen bij wie Colitis Ulcerosa voorkomt in de familie, hebben meer kans het te krijgen.

    Er zijn meerdere factoren die van invloed kunnen zijn op de ernst en het verloop van de ziekte, zoals:

    • voeding
    • medicijngebruik
    • roken
    • stress

Hoe vaak komt het voor?

In Nederland hebben ongeveer 90.000 mensen een chronische darmontsteking. Dit is ongeveer 1 op de 200 mensen. Hiervan heeft iets meer dan de helft Colitis Ulcerosa. Meestal wordt Colitis Ulcerosa ontdekt tussen 15 en 40 jaar. De ziekte komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.

Klachten en symptomen

De symptomen en klachten bij Colitis Ulcerosa verschillen per persoon. Vaak bestaan de klachten al een hele poos voordat duidelijk wordt dat iemand deze darmziekte heeft. Veel voorkomende klachten zijn:

  • diarree, tot soms 10 - 20 keer per dag en vaak ook ‘s nachts
  • bloed en slijm bij de ontlasting
  • een beetje buikpijn tot heel erge buikkrampen en het gevoel dat je naar de wc moet
  • pijnlijke anus, met soms bloed bij de anus
  • vermoeidheid
  • in ernstige gevallen kan koorts voorkomen
  • geen zin in eten
  • je niet lekker voelen

Iemand kan ook andere klachten hebben. Welke dat zijn, hangt af van hoe erg het stuk darm ontstoken is en hoe lang al. En ook van op welke plek en hoeveel van de darm ontstoken is. Mogelijke klachten zijn:

  • bloedarmoede: door de ontsteking ontstaan wondjes in de darm waardoor bloedverlies bij de ontlasting kan optreden. Meer dan 90% van mensen met Colitis Ulcerosa zegt bloed bij de ontlasting te zien. Je kunt ook bloed bij de ontlasting verliezen zonder dat je het ziet. Hierdoor kan bloedarmoede ontstaan, wat soms vermoeidheid kan veroorzaken.
  • vernauwing (stenose): als ontsteking op een bepaalde plaats in de darm zeer heftig is (acute fase) of bij een langdurig onbehandelde ontsteking, kan er een vernauwing in de darm ontstaan. Bij herstel van deze ontstekingen in de darm kan ook littekenweefsel ontstaan. Ook dit littekenweefsel kan een vernauwing en zelfs afsluiting van de darm veroorzaken. Vernauwingen komen minder vaak voor bij colitis ulcerosa vanwege de oppervlakkige ontstekingen.
  • zweren: oppervlakkige zweervorming in het slijmvlies van de dikke darm.
  • pijnlijke gewrichten: een kwart tot een derde van de mensen met colitis ulcerosa heeft naast ontstekingen in het maag-darmkanaal, ook pijnlijke of ontstoken zwellingen van bijvoorbeeld knieën, ellebogen, enkels en polsen.

Oorzaken

Colitis ulcerosa is een auto-immuunziekte. Bij auto-immuunziektes gaat er iets mis met de afweer van het lichaam. Normaal beschermt onze afweer ons lichaam tegen ziekteverwekkers zoals bacteriën. Bij een auto-immuunziekte valt de afweer delen van het eigen lichaam aan. Hierdoor kan de darm gaan ontsteken. Mensen bij wie Colitis Ulcerosa voorkomt in de familie, hebben meer kans het te krijgen.

Er zijn meerdere factoren die van invloed kunnen zijn op de ernst en het verloop van de ziekte, zoals:

  • voeding
  • medicijngebruik
  • roken
  • stress

Extra informatie

Heeft u nog vragen?

U kunt naar polikliniek Buik bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.

Meer over colitis ulcerosa