Naar hoofdinhoud Naar hoofdnavigatie

Home Ziekte, Onderzoek en Behandeling

Bipolaire stoornis

Bij een bipolaire stoornis heeft u manische en depressieve periodes. Dan voelt u zich het ene moment heel actief en opgewekt óf opgejaagd. En het andere moment heel erg somber en vermoeid. Er zijn ook periodes dat deze stemmingswisselingen er niet zijn. Een bipolaire stoornis heeft veel invloed op het dagelijks leven, bijvoorbeeld in relaties, sociale contacten, werk of studie.

Bij een bipolaire stoornis heeft u periodes met heel verschillende stemmingen: manische periodes en depressieve periodes. Dit noemen we ook wel episodes:

  • Tijdens een manische periode bent u heel energiek en druk. U heeft het gevoel dat u alles kunt. Of u wordt heel snel boos. Dit kan tot grote problemen leiden.
  • Tijdens een depressie voelt u zich juist heel somber en onzeker. U heeft weinig energie en gewone dingen kosten grote moeite. U denkt dat u niets waard bent.
  • Vaak komt meteen na een manische periode een depressieve periode.
  • Na een manische of depressieve periode wordt uw stemming weer langere tijd normaal.

Manisch depressieve stemmingsstoornis is een ander woord voor bipolaire stoornis.

  • Bij een bipolaire stoornis heeft iemand manische periodes en depressieve periodes. Tussendoor zijn er periodes waarin iemand zich normaal voelt.

    Manie

    Wat voor kan komen tijdens een manie:

    • veel actiever en opgewekter zijn dan normaal,
    • sneller boos worden als iets niet gaat zoals u het wilt,
    • overdreven optimistisch zijn,
    • belangrijk en vol zelfvertrouwen voelen,
    • lichamelijk heel goed en sterk voelen,
    • nauwelijks behoefte aan slaap hebben,
    • meer en sneller praten dan normaal,
    • voortdurend allerlei gedachten hebben die niet stoppen,
    • makkelijker afgeleid dan normaal en duizend dingen tegelijk doen,
    • dingen doen en besluiten nemen zonder daar eerst goed over na te denken. Grote risico’s nemen zoals veel geld uitgeven.
    • dingen zien of horen die er niet zijn (hallucinaties) of dingen denken die niet kloppen (wanen).

    Het kan zijn dat u niet merkt dat u in een manische periode zit. U voelt zich dan namelijk juist heel goed. De mensen die u goed kennen merken meestal wel dat u manisch bent. Door uw gedrag kunt u problemen krijgen op uw werk, uw opleiding, bij het omgaan met andere mensen en in relaties. Een manische periode duurt vaak weken tot soms maanden.

    Hypomanie

    U kunt ook een lichte vorm van een manie hebben. Dit heet een hypomanie. De verschijnselen zijn hetzelfde, maar minder hevig. Ze zorgen niet echt voor problemen en duren meestal korter.

    Depressie

    Tijdens een depressie kunt u last hebben van:

    • een somber gevoel,
    • moeheid en geen energie hebben,
    • denken dat u niets waard bent,
    • onzekerheid en geen beslissingen kunnen nemen,
    • geen belangstelling meer voor anderen, voor werk of hobby’s.
    • moeilijk concentreren. U vergeet dingen,
    • lichamelijke klachten, zoals pijn of verstopping,
    • minder eetlust en slaapproblemen,
    • aan de dood of zelfs aan zelfmoord denken om van de depressie af te zijn.

    Een depressieve periode duurt meestal weken tot soms maanden.

  • De oorzaak van een bipolaire stoornis is niet bekend. Meestal zorgen verschillende omstandigheden samen ervoor dat u een bipolaire stoornis krijgt:

    • U kunt erfelijke aanleg hebben voor een bipolaire stoornis. Hoe iemand het precies van zijn ouders erft, is nog niet bekend. U kunt het dus niet laten testen met bijvoorbeeld DNA-onderzoek.
    • Spannende of stressvolle situaties kunnen ervoor zorgen dat u een depressie of manie krijgt. Maar dat gebeurt alleen als u daar gevoelig voor bent.

  • Hoe een bipolaire stoornis verloopt, verschilt van persoon tot persoon.

    • Sommige mensen hebben af en toe een manie of depressie.
    • Sommige mensen hebben naast depressies alleen hypomanieën, maar nooit een ernstige manie.
    • Sommige mensen krijgen eerst een manische periode en daarna een depressieve periode. Bij anderen is het andersom.
    • Sommige mensen hebben periodes waarin ze verschijnselen hebben van manie én van depressie. We noemen dit gemengde periodes.
    • Tussen de periodes door voelen de meeste mensen zich lange tijd normaal.
    • Bij een klein aantal mensen volgen de manieën en depressies elkaar snel op.

Wat zijn de klachten en symptomen bij een bipolaire stoornis?

Bij een bipolaire stoornis heeft iemand manische periodes en depressieve periodes. Tussendoor zijn er periodes waarin iemand zich normaal voelt.

Manie

Wat voor kan komen tijdens een manie:

  • veel actiever en opgewekter zijn dan normaal,
  • sneller boos worden als iets niet gaat zoals u het wilt,
  • overdreven optimistisch zijn,
  • belangrijk en vol zelfvertrouwen voelen,
  • lichamelijk heel goed en sterk voelen,
  • nauwelijks behoefte aan slaap hebben,
  • meer en sneller praten dan normaal,
  • voortdurend allerlei gedachten hebben die niet stoppen,
  • makkelijker afgeleid dan normaal en duizend dingen tegelijk doen,
  • dingen doen en besluiten nemen zonder daar eerst goed over na te denken. Grote risico’s nemen zoals veel geld uitgeven.
  • dingen zien of horen die er niet zijn (hallucinaties) of dingen denken die niet kloppen (wanen).

Het kan zijn dat u niet merkt dat u in een manische periode zit. U voelt zich dan namelijk juist heel goed. De mensen die u goed kennen merken meestal wel dat u manisch bent. Door uw gedrag kunt u problemen krijgen op uw werk, uw opleiding, bij het omgaan met andere mensen en in relaties. Een manische periode duurt vaak weken tot soms maanden.

Hypomanie

U kunt ook een lichte vorm van een manie hebben. Dit heet een hypomanie. De verschijnselen zijn hetzelfde, maar minder hevig. Ze zorgen niet echt voor problemen en duren meestal korter.

Depressie

Tijdens een depressie kunt u last hebben van:

  • een somber gevoel,
  • moeheid en geen energie hebben,
  • denken dat u niets waard bent,
  • onzekerheid en geen beslissingen kunnen nemen,
  • geen belangstelling meer voor anderen, voor werk of hobby’s.
  • moeilijk concentreren. U vergeet dingen,
  • lichamelijke klachten, zoals pijn of verstopping,
  • minder eetlust en slaapproblemen,
  • aan de dood of zelfs aan zelfmoord denken om van de depressie af te zijn.

Een depressieve periode duurt meestal weken tot soms maanden.

Oorzaak bipolaire stoornis

De oorzaak van een bipolaire stoornis is niet bekend. Meestal zorgen verschillende omstandigheden samen ervoor dat u een bipolaire stoornis krijgt:

  • U kunt erfelijke aanleg hebben voor een bipolaire stoornis. Hoe iemand het precies van zijn ouders erft, is nog niet bekend. U kunt het dus niet laten testen met bijvoorbeeld DNA-onderzoek.
  • Spannende of stressvolle situaties kunnen ervoor zorgen dat u een depressie of manie krijgt. Maar dat gebeurt alleen als u daar gevoelig voor bent.

Hoe verloopt een bipolaire stoornis?

Hoe een bipolaire stoornis verloopt, verschilt van persoon tot persoon.

  • Sommige mensen hebben af en toe een manie of depressie.
  • Sommige mensen hebben naast depressies alleen hypomanieën, maar nooit een ernstige manie.
  • Sommige mensen krijgen eerst een manische periode en daarna een depressieve periode. Bij anderen is het andersom.
  • Sommige mensen hebben periodes waarin ze verschijnselen hebben van manie én van depressie. We noemen dit gemengde periodes.
  • Tussen de periodes door voelen de meeste mensen zich lange tijd normaal.
  • Bij een klein aantal mensen volgen de manieën en depressies elkaar snel op.

Extra informatie

Heeft u nog vragen?

U kunt de polikliniek Bipolaire Stoornissen van het Universitair Centrum Psychiatrie bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur.

Meer over bipolaire stoornis