Immunotherapie bij allergie

Immunotherapie is een mogelijke behandeling bij ernstige allergie. U krijgt injecties of tabletten met het stofje (allergeen) waarvoor u allergisch bent. Hierdoor leert het afweersysteem om niet meer te reageren op de stof waar u allergisch voor bent.

Hoe werkt immunotherapie bij allergie?

Allergeen immunotherapie (AIT) heet ook wel desensibilisatie. Met deze behandeling maken we het immuunsysteem minder gevoelig voor een allergeen. Het allergeen is de stof waar u allergisch voor bent, zoals stuifmeel of huisstofmijt. Bij AIT proberen we het afweersysteem af te leren om allergisch te reageren. Als dat lukt, heeft u ook na de behandeling minder last van uw allergie. Dit is anders dan standaard behandelingen voor allergie zoals anti-allergie tabletjes of neussprays. Die onderdrukken alleen de symptomen.

Een behandeling met AIT duurt 3 tot 5 jaar.

Wanneer allergeen immunotherapie?

Immunotherapie is een mogelijke behandeling bij mensen met ernstige allergische klachten, maar bij wie medicijnen of andere behandelingen niet goed genoeg werken. De behandeling werkt het beste bij allergische klachten aan de ogen, neus en keel (de bovenste luchtwegen). Het werkt minder goed als iemand meerdere allergieën heeft.

De start van de behandeling hangt af van de tijd van het jaar. Dit verschilt per allergie:

  • huisstofmijt: de meeste huisstofmijten zijn er in het najaar. Daarom start de behandeling meestal in het voorjaar
  • stuifmeel van bomen: bomen bloeien van februari t/m mei, de behandeling start vanaf juni
  • stuifmeel van grassen: grassen bloeien van mei t/m september, het beste moment om de behandeling dan te starten is in oktober

Bij een allergie voor katten en insecten kan de behandeling het hele jaar door starten.
Mensen met een allergie voor katten kunnen kunnen de behandeling alleen krijgen als ze met katten werken.

Soorten allergeen immunotherapie

Er zijn verschillende soorten immunotherapie: smelttabletten en injecties. Welke vorm het beste werkt, hangt af van het soort allergie dat iemand heeft. In de smelttabletten en injecties zit een klein beetje van de stof waar u allergisch voor bent, het allergeen.

Allergeen immunotherapie met tabletten

Immunotherapie met smelttabletten werkt goed voor mensen die allergisch zijn voor huisstofmijt, boompollen en/of graspollen. Deze behandeling heet ook wel sublinguale immunotherapie (SLIT).

Allergeen immunotherapie met injecties

Immunotherapie met injecties is mogelijk bij een allergie voor wespen- of bijengif, huisstofmijt, bomen of grassen. En soms ook bij een allergie voor katten. Dit heet ook wel subcutane immunotherapie (SCIT).

Wanneer geen immunotherapie bij ernstige allergie?

Het is niet altijd mogelijk om immunotherapie te krijgen bij een allergie. Het kan bijvoorbeeld niet altijd:

  • bij ernstige hart- en vaatziekten
  • als u een lage weerstand hebt
  • als u astma heeft, wat niet goed onder controle is
  • bij ziekten waarbij het afweersysteem het eigen lichaam aanvalt (auto-immuunziekten)
  • zwangerschap: in de eerste maanden van de behandeling is er een hoger risico op allergische reacties. Daarom starten we de behandeling niet als u zwanger bent. Het is wel veilig om tijdens de behandeling zwanger te worden, als u geen klachten heeft van de injecties of tabletten. En als u al in de onderhoudsfase van de behandeling zit. Dan kunnen we ook doorgaan met de behandeling. De injecties of tabletten zijn niet schadelijk voor de ongeboren baby.

Immunotherapie bij mastocytose

We kunnen ook immunotherapie doen bij mensen met mastocytose die allergisch zijn voor insecten. Patiënten met mastocytose en insectenallergie die immunotherapie krijgen, moeten hier hun hele leven mee doorgaan. Bij iemand met mastocytose en insectenallergie is de kans op een allergische reactie zonder immunotherapie ongeveer 90%. En tijdens immunotherapie ongeveer 20%. De allergische reacties zijn dan meestal minder erg. Immunotherapie behandelt de mastocytose niet.

Eerste gesprek

Voordat we beginnen met immunotherapie, heeft u een gesprek met uw arts. U krijgt uitleg over de behandeling en mogelijke bijwerkingen. En over de verwachte werking en effect van de behandeling. We bespreken ook welke vorm van immunotherapie voor u het beste is: injecties of smelttabletten. 

Uw huisarts of specialist kan u voor een eerste afspraak verwijzen naar de afdeling Allergologie.

De behandeling stap voor stap

  1. U krijgt een afspraakbrief en informatie van ons. Daarin staat hoe u zich op de behandeling voorbereidt. 

    Als u immunotherapie krijgt, krijgt u meestal ook een recept voor antihistamine tabletten van ons. Uit onderzoek blijkt dat de behandeling door deze tabletten beter werkt. En dat mensen minder bijwerkingen krijgen tijdens de behandeling. De arts spreekt met u af wanneer u de antihistamine tabletten moet gebruiken. 

  2. Voor deze behandeling gaat u naar het functiecentrum Allergologie/Longfunctie in het UMCG. Dit is op de Polikliniek Long- en systeemziekten. Als u mastocytose heeft, gaat u naar het Dagcentrum.

    Kunt u niet komen voor een afspraak? Bel ons dan zo snel mogelijk. Het telefoonnummer staat hieronder en in de brief.

  3. Immunotherapie met tabletten

    U neemt de eerste tablet op het functiecentrum Allergologie/Longfunctie. Dan blijft u een uur in het ziekenhuis. Dit is omdat er een kleine kans is op een allergische reactie. De rest van de behandeling is thuis. U neemt dan elke dag 1 tablet. Die laat u onder uw tong smelten. Zo komt het allergeen direct bij het immuunsysteem bij uw slijmvliezen. Deze behandeling duurt 3 tot 5 jaar. Hoe lang precies hangt af van hoe goed de behandeling werkt bij u.

    We bellen u na 1 maand en na 3 maanden. We bespreken hoe het met u gaat.

    Immunotherapie met injecties

    Het allergeen is opgelost in een vloeistof. Dit geven we u met een injectie onder uw huid. De behandeling bestaat uit 2 fasen: de instelfase en de onderhoudsfase.

    • Instelfase: in deze fase krijgt u ongeveer 3 maanden lang elke week een injectie. Dit is altijd in het UMCG. Op de eerste dag van de behandeling krijgt u 3 injecties. De concentratie van het allergeen in de injectie maken we steeds een beetje hoger. Tussen de injecties zit 30 minuten. Na de laatste injectie moet u nog ongeveer 1 uur wachten, daarna mag u naar huis.
    • We bouwen de hoeveelheid allergeen in de injectie daarna elke week op (de concentratie), tot u de onderhoudsdosering heeft. Dit is de hoogste concentratie van het allergeen in de injectie. Dit is voor iedereen die immunotherapie krijgt hetzelfde.
    • Onderhoudsfase: in deze fase krijgt u 1 keer in de 4 of 6 weken een injectie. Hoe vaak precies hangt af van uw allergie. U krijgt de onderhoudsdosering. Na een injectie wacht u 30 minuten. Als u dan geen klachten heeft mag u naar huis. De onderhoudsfase duurt 3 tot 5 jaar. Als u geen bijwerkingen krijgt van de injecties, kan uw huisarts de behandeling overnemen.

    Doe na een injectie rustig aan. Ga die dag niet sporten of naar de sauna. 

    Controle

    U heeft 1 keer per jaar een afspraak. Dat kan in het UMCG zijn, of we maken een belafspraak. We bespreken dan hoe de behandeling gaat. En passen als het nodig is uw allergiemedicijnen aan. Als de behandeling 1 jaar na de start van de behandeling nog niet of niet goed genoeg werkt, heeft het meestal geen zin om door te gaan met de behandeling.

  4. Hoe lang de behandeling duurt, hangt af van de allergie. En van hoe erg uw allergische reacties nog zijn. Bij huisstofmijt-, stuifmeel- en kattenallergie duurt de behandeling 3 tot 5 jaar. Bij insectenallergie beslissen we na 3 jaar of u kan stoppen met de behandeling of nog 2 jaar moet doorgaan. Mensen met mastocytose en een allergie voor wespengif moeten hun hele leven doorgaan met immunotherapie.

  5. De behandeling werkt meestal goed. En blijft ook werken na het stoppen van de behandeling. Na immunotherapie heeft 1 op de 3 patiënten minder medicijnen tegen allergie nodig. Of kan daar zelfs helemaal mee stoppen. Bij 1 op de 3 patiënten werkt de behandeling niet of maar heel weinig.

  • Immunotherapie met tabletten

    Mogelijke bijwerkingen na immunotherapie met smelttabletten zijn:

    • zwelling, jeuk of tintelingen van de tong, mond of lippen. Dit verdwijnt meestal na een paar minuten
    • kriebelhoest of geïrriteerde keel. Dit verdwijnt meestal na een paar minuten
    • jeukende oren. Dit verdwijnt meestal na een paar minuten
    • loopneus, tranende ogen
    • huiduitslag
    • benauwdheid, zwelling van het gezicht, tong en lippen. Dit verdwijnt meestal weer na een half uur. Dit is waarom u de eerste tablet in het ziekenhuis neemt.
    • misselijkheid, buikpijn, verstopping of diarree
    • vermoeidheid

    Heeft u maagkrampen, pijn bij het slikken, pijn achter het borstbeen, of heeft u het gevoel dat het eten niet wil zakken? Bel dan uw huisarts.

    Immunotherapie met injecties

    Mogelijke bijwerkingen na immunotherapie met injecties zijn:

    • op de plek van de injectie een zwelling, roodheid en/of warme huid. Dit komt vooral voor in de instelfase
    • moe zijn of je niet lekker voelen na de injectie. Dit duurt meestal een dag
    • een milde allergische reactie, met bijvoorbeeld galbulten of jeuk
    • een ernstige allergische reactie, met bijvoorbeeld overgeven, diarree, benauwd zijn of kort het bewustzijn verliezen (bijvoorbeeld flauwvallen)

    Wanneer bellen

    Bel het Functiecentrum Allergologie/Longfunctie als u:

    • zwanger denkt te zijn
    • niet naar een afspraak kan komen
    • griep of koorts heeft of heeft gehad kort voor het begin van de behandeling
    • andere of nieuwe medicijnen moet gebruiken van bijvoorbeeld uw huisarts

    Bellen kan op werkdagen tussen 8:30 tot 12:00 uur en tussen 13:00 en 16:00 uur op het telefoonnummer (050) 361 29 58.

    Heeft u een dringende vraag die niet kan wachten buiten deze tijden? Bel dan naar het algemene nummer (050) 361 61 61 en vraag naar de internist(-allergoloog) die dienst heeft.

Bijwerkingen en risico's

Immunotherapie met tabletten

Mogelijke bijwerkingen na immunotherapie met smelttabletten zijn:

  • zwelling, jeuk of tintelingen van de tong, mond of lippen. Dit verdwijnt meestal na een paar minuten
  • kriebelhoest of geïrriteerde keel. Dit verdwijnt meestal na een paar minuten
  • jeukende oren. Dit verdwijnt meestal na een paar minuten
  • loopneus, tranende ogen
  • huiduitslag
  • benauwdheid, zwelling van het gezicht, tong en lippen. Dit verdwijnt meestal weer na een half uur. Dit is waarom u de eerste tablet in het ziekenhuis neemt.
  • misselijkheid, buikpijn, verstopping of diarree
  • vermoeidheid

Heeft u maagkrampen, pijn bij het slikken, pijn achter het borstbeen, of heeft u het gevoel dat het eten niet wil zakken? Bel dan uw huisarts.

Immunotherapie met injecties

Mogelijke bijwerkingen na immunotherapie met injecties zijn:

  • op de plek van de injectie een zwelling, roodheid en/of warme huid. Dit komt vooral voor in de instelfase
  • moe zijn of je niet lekker voelen na de injectie. Dit duurt meestal een dag
  • een milde allergische reactie, met bijvoorbeeld galbulten of jeuk
  • een ernstige allergische reactie, met bijvoorbeeld overgeven, diarree, benauwd zijn of kort het bewustzijn verliezen (bijvoorbeeld flauwvallen)

Wanneer bellen

Bel het Functiecentrum Allergologie/Longfunctie als u:

  • zwanger denkt te zijn
  • niet naar een afspraak kan komen
  • griep of koorts heeft of heeft gehad kort voor het begin van de behandeling
  • andere of nieuwe medicijnen moet gebruiken van bijvoorbeeld uw huisarts

Bellen kan op werkdagen tussen 8:30 tot 12:00 uur en tussen 13:00 en 16:00 uur op het telefoonnummer (050) 361 29 58.

Heeft u een dringende vraag die niet kan wachten buiten deze tijden? Bel dan naar het algemene nummer (050) 361 61 61 en vraag naar de internist(-allergoloog) die dienst heeft.

Extra informatie

Veiligheid van de behandeling

Een behandeling met immunotherapie bij ernstige allergie is een veilige behandeling. En zorgt er meestal voor dat mensen een betere kwaliteit van leven krijgen.

Immunotherapie en vakanties of buitenland

In de instelfase stellen we de injecties niet uit. Tijdens de instelfase kunt u dus niet voor langere tijd naar het buitenland.

In de onderhoudsfase kan dit vaak wel. We kunnen de injectie dan vlak vóór uw vakantie plannen. U krijgt de injectie dan iets eerder. Als er meer dan 6 weken tussen de injecties zit, moet u misschien een stap terug in de dosering. Bij immunotherapie bij insectenallergie is dat als er langer dan 8 weken tussen de injecties zit. Dan bouwen we dit na de vakantie weer op.

Als u voor langere tijd naar het buitenland gaat, kunt u alleen immunotherapie krijgen als een lokale arts of kliniek de behandeling kan overnemen.

Heeft u nog vragen?

U kunt polikliniek Long- en systeemziekten bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.30 en 12.00 uur en tussen 13.00 en 16.00 uur.

Heeft deze informatie je geholpen?