Ook al erven alle cellen in je lichaam hetzelfde DNA van je ouders, toch is er een grote diversiteit aan cellen in je lichaam: van huidcel tot hersencel. ‘Zelfs als we inzoomen op cellen van exact hetzelfde type en binnen dezelfde persoon, blijkt dat deze ogenschijnlijke gelijke cellen er van binnen toch steeds iets anders uit zien en zich ook iets anders gedragen. Het is grotendeels onduidelijk waar deze niet-genetische variatie tussen ogenschijnlijk gelijke cellen vandaan komt en hoe deze iemands gezondheid kan beïnvloeden', vertelt van der Wijst. ‘De oorsprong en mogelijke functie van die variatie wil ik onderzoeken.’
Met de Vidi-beurs gaat van der Wijst de niet-genetische variatie in ogenschijnlijk gelijke immuuncellen onderzoeken. Ze bekijkt de invloed van die variatie op hoe goed deze immuuncellen geheugen kunnen opbouwen na blootstelling aan ziekteverwekkers. ‘Ik verwacht dat variatie tussen immuuncellen een positieve invloed kan hebben op hun functioneren’ vertelt van der Wijst. ‘Wanneer er wat meer moleculaire variatie tussen deze immuuncellen aanwezig is, zullen ze ook eerder in staat zijn om te kunnen reageren op een ziekteverwekker die het lichaam nog niet eerder gezien heeft, zoals bijvoorbeeld het coronavirus. Met nieuwe experimentele technieken en internationale samenwerkingsverbanden zijn we nu voor het eerst in staat om op grote schaal deze moleculaire variatie te onderzoeken en dit direct te linken aan het functioneren van deze cellen. Door nu op grote schaal deze moleculaire variatie in kaart te brengen en te linken aan het functioneren van het immuunsysteem, en uiteindelijk ziekten, hoop ik nieuw licht te kunnen schijnen op hoe moleculaire variatie binnen een persoon tot ziekten kunnen leiden.’
De Vidi-financiering maakt samen met de Veni- en Vici-beurzen deel uit van het NWO-Talentprogramma. Binnen het Talentprogramma zijn onderzoekers vrij om hun eigen onderwerp voor financiering in te dienen. Op deze manier stimuleert NWO nieuwsgierigheidsgedreven en vernieuwend onderzoek. NWO selecteert onderzoekers op basis van de kwaliteit van de onderzoeker, het innovatieve karakter van het onderzoek, de verwachte wetenschappelijke impact van het onderzoeksvoorstel en mogelijkheden voor kennisbenutting.
