Circulatiestop
Hartdonatie was voorheen alleen mogelijk bij een hersendode donor. Bij meer dan de helft van het aantal overleden donoren (in 2020 bij 150 van de 250 donoren) was er echter sprake van donatie na een circulatiestilstand (DCD, Donation after Circulatory Death). Bij deze donoren was het niet mogelijk om het hart te transplanteren. Een landelijk tekort aan donorharten was de reden van de UMC’s om deze techniek in Nederland in te zetten in samenwerking met de NTS en het ministerie van VWS.
Wachtlijst donorhart
Er staan meer dan 140 hartpatiënten op de wachtlijst voor een donorhart. De sterfte op wachtlijst is hoog. Een op de zeven overlijdt omdat er niet tijdig een donorhart beschikbaar is.
Cardiothoracaal chirurg Niels van der Kaaij, UMC Utrecht ‘De 3 UMC’s hebben berekend dat DCD-hartdonatie landelijk uiteindelijk tot ongeveer veertig extra hartdonoren per jaar kan opleveren. Een verdubbeling van het aantal harttransplantaties dat op dit moment gedaan wordt. En dat is hard nodig, want door het enorme tekort aan donorharten sterven er jaarlijks mensen op de wachtlijst’.
DCD-hartdonatie wereldwijd
De DCD-hartdonatieprocedure is wereldwijd al in enkele landen (onder meer in Australië, USA, België, UK en Spanje) uitgevoerd. Recentelijk kwam de National Health Service (UK) naar buiten met een bericht dat zes kinderen tussen de 12 en 16 jaar gered waren dankzij DCD-hartdonatie.
Het projectteam
De procedure is mogelijk gemaakt dankzij subsidie van VWS en de samenwerking tussen drie UMC’s; UMC Utrecht, UMC Groningen en Erasmus MC. De NTS regelde de kaders waarbinnen het project nationaal uitgerold kon worden.
Expertise UMCG
Michiel Erasmus, thoraxchirurg in het UMCG, houdt zich al jaren bezig met de techniek om organen buiten het lichaam geschikt te maken of houden voor transplantatie. “Het UMCG is gespecialiseerd in deze techniek. We hebben er veel onderzoek naar gedaan en passen het al bij veel organen toe. In 2015 openden we op het operatiecentrum van het UMCG een van de eerste orgaanperfusie-ruimtes. Zo kunnen we meer organen geschikt maken voor transplantatie, en zelfs buiten het lichaam testen of het orgaan goed genoeg is voor transplantatie. Op dit moment doe ik ook onderzoek naar het gebruik van stilstaande harten, maar dan naar manieren om deze techniek te vereenvoudigen: hopelijk kan het in de toekomst eenvoudiger, sneller en ook goedkoper.”
Over de NTS
De Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) is bij wet aangewezen als orgaancentrum en werkt samen met ziekenhuizen en transplantatiecentra aan orgaan- en weefseldonatie en -transplantatie. Dit doen wij in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).