Wil je een vruchtbaarheidsbehandeling, maar heb je veel overgewicht? Dan heb je minder kans om zwanger te worden en meer kans op complicaties tijdens een zwangerschap. Het is daarom beter dat je eerst afvalt. Dat is vaak niet makkelijk. Speciaal getrainde verpleegkundigen zoals Ineke Opperhuizen kunnen je daarbij helpen.
Je body mass index (BMI) is je gewicht gedeeld door je lengte in het kwadraat. Is die hoger dan 35, dan moet je eerst afvallen voordat je aan een vruchtbaarheidsbehandeling zoals IFV of inseminatie kunt beginnen. ‘Elk BMI-punt die je daalt, geeft 4% meer kans op zwangerschap’, vertelt Ineke. ‘De behandeling gaat vaak ook makkelijker. Want heb je veel overgewicht, dan is het bijvoorbeeld lastiger om echo’s te maken. Ook kan het bij bijvoorbeeld de terugplaatsing van een embryo, moeilijker zijn om de baarmoeder te zien.’
Bij veel overgewicht is er tijdens de zwangerschap ook meer kans op complicaties. Op problemen met de zwangere of baby, en op problemen bij de bevalling.
Vrouwen die moeten afvallen voordat ze een vruchtbaarheidsbehandeling krijgen, kunnen begeleiding krijgen van een verpleegkundige. Die zijn daar speciaal voor getraind. Zo heeft Ineke de opleiding tot gewichtsconsulent gedaan. Ze houdt haar eigen spreekuur en bepaalt samen met de patiënt hoe de begeleiding eruit gaat zien. ‘Je kunt eens in de 2, 3 of 4 weken komen’, zegt Ineke. ‘En je kunt bellen of mailen. Wat je maar wilt.’
Ineke geeft haar patiënten geen dieet, maar legt uit dat ze hun leefstijl moeten aanpassen: gezond eten en genoeg bewegen. Een stappenteller en de eetmeter van het Voedingscentrum kunnen daarbij helpen. ‘Met die eetmeter kun je bijhouden hoeveel calorieën je binnenkrijgt en zelf keuzes maken’, vertelt ze. ‘Als je ziet hoeveel calorieën een pizza bevat, heb je dat er dan voor over? Of eet je dan liever een halve en combineer je dat met rauwkost?’
Voor het afleren van slechte gewoontes en het aanleren van gezonder gedrag, geeft ze tips en trucs. ‘Ben je bijvoorbeeld gewend met een zak chips voor de tv te zitten? Ga er dan mee in de keuken aan tafel zitten. Het automatisme moet eruit. En ga elke dag een uur stevig wandelen of koop een crosstrainer en zet die voor je tv. Of kijk eens op YouTube, daar zijn veel leuke beweegprogramma’s te vinden.’
Soms is er meer begeleiding nodig, vertelt Ineke. Is iemand bijvoorbeeld een emotie-eter, dan verwijst ze door naar haar collega die daarin is gespecialiseerd. En moet iemand heel veel afvallen of gaat er geen gewicht meer af, dan verwijst ze naar de diëtist. ‘We werken heel goed samen. Sommige patiënten vinden het fijn om ook contact met mij te houden. Dat kan, dan bel ik ze bijvoorbeeld elke maand even op.’
Wat als het toch niet lukt om af te vallen? Ineke: ‘Ik weet dat het niet makkelijk is en probeer dan nieuwe moed in te praten. Het is wel eens gebeurd dat iemand toen huilend toegaf meer te eten dan ze vertelde. Daarna ging de knop om en ging het goed.’
Positief blijven is belangrijk. Ook bij een terugval. ‘Dan toon ik begrip en ga het vooral niet afstraffen. Tegen de patiënt zeg ik daarom: Jammer, maar morgen is er weer een nieuwe dag.’
Als het vrouwen eenmaal lukt de omslag te maken naar een gezondere leefstijl, raken ze steeds gemotiveerder. ‘Want ze zien het resultaat en vaak merken ze ook dat ze zich fitter voelen en beter in hun vel zitten’, vertelt Ineke. ‘Ze komen bij mij vanwege een kinderwens en als het dan lukt om genoeg af te vallen, is dat geweldig. Ik vind het altijd heel leuk om een vrouw die ik heb begeleid, terug te zien als ze voor een IVF of andere vruchtbaarheidsbehandeling komt.’