Bestond het maar: een dieet waarmee alle endometriose-klachten verdwijnen. Helaas is dat er niet, maar het kan wel zijn dat je klachten verminderen als je je voeding aanpast. Voor advies hierover kunnen patiënten terecht bij Linda Swart, diëtiste en lid van het Endometriose-behandelteam van het UMCG.
‘Patiënten komen bij mij als de gynaecoloog denkt dat een dieet misschien een goede aanvulling op hun behandeling is. Ook zijn er vrouwen die zelf met de wens komen om iets aan hun voeding te doen. Vaak omdat ze op internet informatie hebben gevonden over een endometriosedieet’, vertelt Linda.
Het is belangrijk dat je van alle voedingsstoffen genoeg binnenkrijgt. Zelf gaan experimenteren met andere voeding is niet verstandig. Ook is het vaak lastig om een dieet vol te houden. Daarom kunnen patiënten voor begeleiding terecht bij Linda. Ze kunnen bij haar op het spreekuur komen en als reizen te belastend is, kan het consult via beeldbellen.
Het eerste dat Linda haar patiënten vertelt, is dat hét endometriosedieet niet bestaat: ‘Want er is nog te weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan om te kunnen zeggen: als je dit dieet volgt, dan gaan je klachten over. Ook vertel ik dat ik niet kan beloven dat een dieet gaat helpen. Bij 80 procent van de patiënten verminderen de klachten. Ze hebben meer energie en minder last van hun darmen. Maar sommigen merken geen verschil. Of het volgen van een dieet blijkt niks voor ze te zijn.’
Veel patiënten hebben darmklachten. Ze hebben last van verstopping, diarree, een opgeblazen buik en buikpijn. ‘Als je buik is opgeblazen, kan die drukken op de endometriose waardoor je meer pijn hebt’, zegt Linda.
Een oplossing kan zijn om geen voeding met lactose meer te eten. ‘Dat zit in zuivel. Dus bijvoorbeeld in melk, vla en yoghurt. Je kunt dan kijken of je klachten verminderen als je lactosevrije zuivel neemt. Dat kun je gewoon in de supermarkt kopen.’
Een ander voorbeeld dat Linda noemt is stoppen met kant-en-klare producten en dingen uit pakjes en zakjes. ‘Je kunt beter veel verse groenten, fruit, noten, zaden en pitten eten. En Omega 3, dat zit in vette vis. De endometriose gaat hierdoor niet over. Wel remt het de ontstekingen die vaak bij de endometriosehaarden zitten. En vaak voel je je ook fitter.’
Samen met de patiënt zoekt Linda uit wat wel en niet helpt. Na elke aanpassing van de voeding vraagt ze hoe het met de klachten gaat. ‘Wat je iemand met een dieet aandoet, moet wel zin hebben. We moeten het niet ingewikkelder maken dan nodig.’
Ook kijkt ze met de patiënt wat haalbaar is. Een dieet kan extra kosten geven, kan een patiënt dat betalen? En heb je een gezin, kun je het dieet dan combineren met de gezinsmaaltijden? ‘Een patiënt twijfelde of een dieet wat voor haar is’, vertelt Linda. ‘Ze ging vaak met vriendinnen op stap, dan zou het vast niet lukken om zich aan het dieet te houden. Maar misschien helpt het dieet al als ze zich er een aantal dagen per week aan houdt en is er een tussenoplossing mogelijk.’
Wat als je graag eens een koekje of wat chips eet? ‘Dat zijn bewerkte producten met veel suiker, die kunnen dus klachten veroorzaken’, zegt Linda. ‘Bij de een is dat niet zo. Die kan best af en toe een koekje nemen. Maar een ander kan er al zo’n opgeblazen buik van krijgen dat de broek niet eens meer dicht wil. Als je zo veel klachten krijgt van een koekje, heb je er meestal niet zo’n zin meer in. Dan is een spelt-cracker met wat hummus een beter tussendoortje.’
Veel vrouwen hebben jaren met klachten rondgelopen voordat de diagnose endometriose is gesteld. Ze voelden zich lang onbegrepen en niet gehoord. Linda vindt het belangrijk om daar rekening mee te houden. ‘De aandoening is niet zo bekend en aan de buitenkant zie je er niks van. Voor anderen kan het moeilijk zijn er begrip voor op te brengen. Als je dan ook nog een dieet moet volgen, ben je weer de uitzondering. Ik vertel daarom aan mijn patiënten dat het niet erg is als ze zich niet helemaal aan het dieet houden. De endometriose wordt daar niet erger door. Ik wil niet dat ze zichzelf verwijten maken of zich schuldig voelen. Ik wil ze graag een beetje beschermen.’