Als patiënt wil je de beste zorg en het liefst ook zo dicht mogelijk bij huis. Voor de hartzorg in Noord-Nederland staat dit onder druk. In Groningen en Drenthe overlijden meer mensen aan hart- en vaatziekten dan in de rest van Nederland. Ook hebben naar verhouding meer mensen een hartaandoening en groeit het aantal mensen dat hartzorg nodig heeft.
Redenen genoeg voor huisartsen, regionale ziekenhuizen en het UMCG om de hartzorg in Noord-Nederland anders te organiseren. Dat doen ze samen in een zogenaamde ‘netwerkorganisatie’. Zodat je als patiënt altijd kunt rekenen op goede zorg: thuis als het kan, in het dichtstbijzijnde ziekenhuis als het moet en soms iets verder weg in het UMCG.
Zorg is steeds vaker georganiseerd in netwerken zoals HartNet. Wat merk je als patiënt van deze andere manier van samenwerken? Samen met huisartsen, diverse collega’s in de regionale ziekenhuizen en het UMCG heeft onze cardioloog Michiel Rienstra gewerkt aan de veranderingen in de hartzorg. Hij vertelt je er meer over.
'We organiseren de hartzorg nu echt met elkaar. Dit betekent dat je bij klachten naar je huisarts gaat en daar je eerste onderzoek krijgt', licht Michiel toe. 'Vijf jaar geleden zag ik vooral patiënten die door hun huisarts verwezen waren. Nu komen patiënten vooral via 1 van de andere ziekenhuizen in de regio'.
Als het nodig is, verwijst de huisarts je naar een ziekenhuis in de buurt voor bijvoorbeeld een behandeling met medicijnen. Dit ziekenhuis verwijst je naar het UMCG voor een ingewikkelde ingreep, bijvoorbeeld een bypassoperatie. De nazorg gebeurt weer bij je eigen ziekenhuis. Als alles goed gaat, doet je eigen huisarts de controles. Je gaat als patiënt dus zoveel mogelijk naar je vertrouwde huisarts of ziekenhuis.
HartNet Noord-Nederland is een samenwerkingsverband tussen huisartsen en ziekenhuizen in de provincies Groningen en Drenthe.
In HartNet werken verschillende organisatie samen. Dat zijn: Huisartsen Groningen en Drenthe, Wilhelmina Ziekenhuis Assen, Treant Zorggroep, Martini Ziekenhuis Groningen, Ommelander Ziekenhuis Groningen, Universitair Medisch centrum Groningen (UMCG).
Deze partners zijn betrokken bij HartNet en voorstander van deze regionale samenwerking.
'Als cardioloog vind ik dit een hele goede ontwikkeling, maar het is niet gemakkelijk. Voor iedereen verandert er iets in het werk, ook voor mij. Patiënten kwamen voor een ingrijpende gebeurtenis in hun leven bij mij, en ik deed ook de nazorg en controles. Als cardioloog kon ik zo de levensloop van patiënten volgen. Het is fijn om te weten hoe het met mensen gaat. Die rol ligt nu veel meer bij de huisarts en de cardioloog in het regionale ziekenhuis. Hierdoor heb ik meer en sneller tijd voor patiënten die in het UMCG moeten zijn. Voor de nazorg en controles kan ik goed vertrouwen op onze collega's in de andere ziekenhuizen en de huisartsen. De hartzorg wordt er beter en goedkoper van. Het is heel mooi om te zien dat iedereen nu op de eigen deskundigheid wordt ingezet en dat we op elkaar kunnen vertrouwen. We versterken elkaar.'
Via spiegelbijeenkomsten of interviews kunnen patiënten meedenken. 'We bedenken bijvoorbeeld samen hoe je een zorgtraject voor alle patiënten met hartfalen het beste kunt organiseren. Ook patiëntenorganisaties zijn hier nauw bij betrokken. Daarnaast wordt bij sommige behandelingen met een uitgebreide vorm van Samen Beslissen gewerkt. Als patiënt beslis je dan samen met je verpleegkundige of arts welke behandeling het beste bij je past. Dit hangt helemaal af van wat in jouw leven belangrijk is. Je bent als patiënt in de eerste plaats betrokken bij je eigen behandeling en herstel, maar door je ervaringen te delen en vragenlijsten in te vullen, help je ook mee om de zorg voor andere patiënten te verbeteren.'
Andere patiënten kunnen zo een betere keuze maken. We krijgen steeds meer inzicht in hoe patiënten een behandeling ervaren, bijvoorbeeld op het gebied van pijn, weer mobiel zijn of mentaal welbevinden. Deze inzichten helpen ons ook weer om behandelingen verder te verbeteren.
Michiel vertelt dat er binnen de pilot 'Samen Beslissen' bij HartNet altijd aan patiënten gevraagd wordt óf ze samen willen beslissen. Sommige patiënten geven aan dit liever niet te willen en laten de beslissing aan de arts over. Als patiënten wel samen willen beslissen hebben zowel de patiënt als zorgverlener een duidelijke rol.
‘Patiënten weten alles over hun eigen gezondheidsklachten en hoe deze invloed hebben op hun dagelijks leven. Als arts weet ik welke mogelijkheden er zijn. En ik kan steeds beter vertellen over hoe onze patiënten bepaalde behandelingen ervaren hebben. Bijvoorbeeld hoe lang ze pijn hebben gehad of hoe snel ze weer op de been waren. Ook weten we meer over medische uitkomsten, bijvoorbeeld hoe vaak een wondinfectie is voorgekomen of een heroperatie. Als arts brengen we dit allemaal goed in kaart, zodat je als patiënt de voor jou beste keuze kunt maken. Het is niet zo dat we een soort menukaart aan behandelingen geven, we proberen een behandeling op maat te maken. We worden getraind in het voeren van deze gesprekken, zodat we de mogelijkheden goed kunnen schetsen, patiënten goed begrijpen en ook samen goed kunnen afwegen.'
Samen Beslissen is een pilot binnen HartNet. Het UMCG ontwikkelt Samen Beslissen op steeds meer afdelingen.
Door deze andere manier van werken, ontstaat er ook ruimte voor vernieuwing. Michiel vertelt dat 'Samen Beslissen' een belangrijke verandering is. Maar ook telemonitoring en monitoring op afstand (van implanteerbare pacemakers of drukmonitors) zijn mooie ontwikkelingen.
'Hierdoor hoef je als patiënt minder vaak naar het ziekenhuis. Nu kijken we of de hartzorg dichtbij de huisarts kunnen uitbreiden, voordat er zorg in het ziekenhuis nodig is. Deze vernieuwingen helpen om de zorg dichtbij huis en soms zelfs bij patiënten thuis te organiseren.'
Vanuit de samenwerking wordt continu aan wetenschappelijk onderzoek gewerkt om behandelingen verder te verbeteren en meer inzicht in hartziekten te krijgen.
De huisarts verzorgt de intake en eerste diagnose.
Het algemene ziekenhuis in de buurt doet het onderzoek en stelt de diagnose. Ook de behandeling met medicijnen en de voorlichting over een ingreep of de zorg in het UMCG worden hier gegeven.
Het UMCG geeft de academische zorg. Daar doen we de operatie of ingreep aan het hart.
Na de ingreep of operatie in het UMCG verzorgt het algemene ziekenhuis in de buurt de cardiologische nazorg.
De huisarts verzorgt de controles.
Herstel heeft een belangrijke plek binnen de hartzorg. Het gaat om je kwaliteit van leven. Daarom is leefstijl een belangrijk onderwerp.
'Soms kan het helpen om je leefstijl aan te passen om zo hartklachten in de toekomst te voorkomen. Of om je gewoon fitter te voelen. Je leefstijl aanpassen is niet gemakkelijk. Daarom helpen we hierbij. Ook hier geef je als patiënt zelf aan wat belangrijk is in jouw leven. De een heeft meer baat bij fysieke training, de ander meer bij aangepaste voeding. Revalidatieprogramma’s of verdere begeleiding door een fysiotherapeut, diëtist of psycholoog kunnen je dan goed helpen.'
In deze video vertelt cardioloog Robert Tieleman (Martini Ziekenhuis en UMCG) over de oprichting van HartNet.
Er is al veel veranderd, wat valt er nog te verbeteren in de hartzorg? ‘Als cardioloog wil ik dat deze zorg voor alle patiënten met hartziekten in Noord-Nederland beschikbaar komt. We kunnen onze behandelingen ook nog verder verbeteren. We zijn wat betreft de hartzorg voor mijn gevoel op de helft. We gaan samen met patiënten en ons regioteam hard aan de slag voor het vervolg. Door onze samenwerking en motivatie heb ik er alle vertrouwen in!'
Het samenwerkingsverband HartNet bestaat sinds 2018 en is nog in ontwikkeling.