Door een psychische aandoening kun je ongezonder gaan leven. Zo kan je eetlust toe- of juist afnemen, of heb je minder zin of puf om te bewegen. Marjolein en Marrit zijn verpleegkundige bij het Universitair Centrum Psychiatrie (UCP). Ze helpen patiënten die willen werken aan een gezonde(re) leefstijl.
Marjolein en Marrit werken op de polikliniek Psychose van het UCP. Hun patiënten volgen vaak therapie en slikken meestal ook medicijnen. ‘Soms geven die medicijnen bijwerkingen die je leefstijl veranderen’, vertelt Marjolein. ‘Zo kan het zijn dat je eetlust toeneemt.’
Ze vertellen dat patiënten die een psychose hebben, ook bang kunnen zijn om te gaan slapen of er de rust niet voor hebben. Sommigen zijn hele nachten wakker. Of ze zijn door de medicijnen erg suf en voelen zich ’s morgens nog heel moe. ‘Daardoor kan het gebeuren dat je minder zin in eten hebt en bijvoorbeeld ook geen puf hebt om boodschappen te doen en te koken’, noemt Marjolein als voorbeeld.
Voor de patiënten organiseren ze bijeenkomsten over voeding, beweging en ontspanning. Marrit: ‘Patiënten bepalen zelf of ze komen. En je kunt op elk moment besluiten dat je wilt meedoen. Wij hebben een programma, maar de vragen van de groep staan tijdens de bijeenkomsten centraal. Waar we het over hebben, hangt van de patiënten af.’
Tijdens de bijeenkomsten spelen de patiënten in de sportzaal van het UCP een potje voetbal of badminton. Ze doen een work-out of volgen een rustgevende meditatie. Of ze koken in de keuken iets gezonds en kijken onder het eten naar een tv-serie over gezond(er) leven. Ook wisselen ze tips uit. Bijvoorbeeld over handige apps en YouTube-kanalen die je kunnen helpen om thuis te bewegen en ontspannen. ‘Patiënten hebben tijdens de bijeenkomsten vaak mooie gesprekken met elkaar en delen hun ervaringen’, vertelt Marrtit.
Ze hebben een speciale training gevolgd zodat ze patiënten zo goed mogelijk leefstijlbegeleiding kunnen bieden. Ze werken al lang met deze patiëntengroep waardoor ze ook goed weten wat wel en niet werkt. ‘Het is gemakkelijk om met de vinger te wijzen. Om tegen patiënten te zeggen dat het aan henzelf is om gezonder te gaan leven. Maar wij weten dat dit heel moeilijk kan zijn’, zegt Marrit.
Het begrip. De tips. De gezelligheid. De deelnemers vinden dat fijn en belangrijk. ‘We zijn er om patiënten bewust te maken van hun leefstijl. En willen ze daar iets aan veranderen, dan vertellen we wat je allemaal kunt doen om gezonder te leven. We zijn er dus niet alleen om ze een gezellige avond te bieden. Daarin zoeken we altijd de balans’, legt Marjolein uit.
Patiënten hebben grote verschillen in leefstijl en interesses. De ene patiënt drinkt elke dag cola, de ander groene smoothies. De een wil tips over gezonde voeding, terwijl de ander beweging en ontspanning interessanter vindt. En er zijn patiënten die praktische tips willen, terwijl anderen zich liever meer verdiepen in de theorie. Marrit: ‘Je wilt ze allemaal iets bieden dus we kijken hoe we dat kunnen doen.’
De verpleegkundigen vertellen dat ontspanning, beweging en gezonde voeding steeds vaker onderdeel zijn van een behandeling bij het UCP. Marjolein: ‘Ik denk dat het belangrijk is dat we meteen samen met de patiënt goed kijken naar leefstijl. Maar ook naar bijwerkingen van medicatie. We willen patiënten vanaf het begin motiveren om goed voor zichzelf te zorgen. Om aandacht te hebben voor een gezonde leefstijl.’