Waarom was juist Ankara een goede plek om bijeen te komen?
“In veel landen is muziektherapeut een volwaardig beroep en is muziektherapie een gewaardeerd onderdeel van het behandelaanbod met een bewezen effect. Maar niet overal. In Turkije bijvoorbeeld wordt muziektherapie nog nauwelijks toegepast in verpleeghuizen en mag je muziektherapie alleen geven als je dokter bent. Door het internationale onderzoeksgezelschap in Ankara uit te nodigen hopen de Turkse voorstanders van muziektherapie ook in eigen land meer voet aan de grond te krijgen.”
Hoe wordt het MIDDEL-onderzoek dan in Turkije uitgevoerd?
Een alumna en inmiddels docent van ArtEZ, Yesim Saltik, heeft zes maanden lang de muziektherapie voor het MIDDEL-project aangeboden in Turkse verpleeghuizen. Voor de andere muziekinterventie, recreatief koorzingen, zijn Turkse koorleiders getraind door Yesim Saltik."Burçin Uçaner Çifdalöz is professor aan de Universiteit van Ankara en hoofd van de afdeling Musicologie, zij is degene die het MIDDEL-project in Turkije heeft opgezet en mogelijk heeft gemaakt. De hoop is dat de passie voor muziektherapie zich door het MIDDEL-project als een olievlek over de Turkse verpleeghuizen gaat verspreiden.”
Waarom is MIDDEL een internationale studie?
“Door het internationaal aan te pakken kunnen we veel meer mensen laten deelnemen aan het onderzoek. Inmiddels doen er inmiddels ruim 830 deelnemers in 71 verpleeghuizen in Europa en Australië' mensen mee, verspreid over verpleeghuizen in zes landen: Duitsland, Noorwegen, Australië, Engeland, Turkije en Nederland. Dankzij deze omvang zijn de uitkomsten van het onderzoek betrouwbaar en kunnen we straks dus wetenschappelijk vaststellen of de twee onderzochte muziekinterventies een bewezen positief effect hebben op mensen met dementie die depressieve klachten hebben.”
Hoe gaat het met het onderzoek in Nederland?
“Bij de eerste twee deelnemende zorgorganisaties van het UNO-UMCG – Noorderboog en Meander – is het onderzoek bijna afgerond. CarintReggeland en ZonnehuisgroepNoord zijn over de helft van het onderzoek en ZINN is de nulmeting aan het afronden. Tangenborgh is aan het voorbereiden om dit najaar te gaan starten. Naast UNO-UMCG-zorgorganisaties doen er ook een paar Nederlandse zorgorganisaties mee die niet bij ons netwerk zijn aangesloten.”
Hoe gaat het onderzoek in zijn werk?
“In het onderzoek worden groepsmuziektherapie, recreatief koorzingen en de combinatie van beide vergeleken met gebruikelijke zorg: wat is bij elke muziekinterventie het effect op de stemming en het gedrag van mensen met dementie? Dit doen de onderzoekers door op meerdere momenten bij de deelnemers de depressievragenlijst MADRS af te nemen. Ook wordt het effect van muziek op stress gemeten in Nederland, Duitsland en Noorwegen. Chronische of langdurige stress kunnen de onderzoekers in kaart brengen door cortisol in het hoofdhaar te meten. Directe stressreacties kunnen in kaart worden gebracht door de stofjes cortisol en alpha-amylase in het speeksel te meten.”
Hoe werkt zo’n speekseltest?
“Met behulp van een sabbelwatje nemen we bij drie groepen speeksel af. Om het voor de bewoners zo vertrouwd mogelijk te laten voelen, helpt bij deze speekselafname vaak een verzorgende mee. We doen een speekseltest tien minuten voor de muzieksessie of voorleessessie. En vervolgens ook nog een kwartier en een uur na afloop. De reeks van drie speekseltesten brengt het verloop van het stressniveau van de bewoner in kaart. Zo proberen we het effect van de muzieksessie of voorleessessie op het stressgehalte van de deelnemers te meten en maken we een vergelijking van de resultaten tussen de verschillende groepen.”
Meer over de MIDDEL-studie >