Chemotherapie is een effectieve therapeutische optie voor verschillende soorten kanker, maar het kan ook nevenschade aan normale cellen en weefsels veroorzaken. Schade aan normale cellen leidt vaak tot bijwerkingen - een fenomeen dat chemotoxiciteit wordt genoemd - en tot versnelde verouderingsprocessen bij patiënten. Tot de meest voorkomende en doeltreffende chemotherapie behoort een klasse van verbindingen die anthracyclinen worden genoemd. Evenals voor de andere chemotherapeutische middelen geldt dat behandeling met anthracyclines via betrekkelijk onbekende mechanismen diverse bijwerkingen op korte en lange termijn in de hand werkt.
In de afgelopen jaren is uit werk van het laboratorium van Dr Marco Demaria en anderen gebleken dat anthracyclines de opeenhoping van senescente cellen versnellen; dit zijn cellen die het vermogen verliezen om te prolifereren en die schadelijke functies krijgen.
Het hoofddoel van Marco's onderzoek is nu farmacologische anti-senescentie-interventies te identificeren en te valideren die de versnelling van veroudering als gevolg van anthracyclinebehandeling tegengaan. In zijn onderzoek zullen Demaria en zijn lab senescentiemechanismen analyseren in biopten van met anthracycline behandelde kankerpatiënten en muizen. Zij zijn van plan deze analyses te gebruiken om te bepalen welke soorten verbindingen het meest effectief zijn in het selectief elimineren van senescente cellen. Aansluitend willen zij deze nieuwe therapeutische optie testen in preklinische modellen.
Aanknopingspunten voor minder schadelijke interventies bij kankerpatienten
Volgens Demaria zal deze studie meer kennis opleveren over de werkzaamheid van anti-senescentieverbindingen die leiden tot de vermindering van de negatieve langetermijneffecten van anthracyclines. Bovendien zal de studie duidelijkheid verschaffen over de aard en locatie van senescente cellen en mogelijk nieuwe biomarkers opleveren om deze cellen te identificeren. Dr. Demaria streeft ernaar aanknopingspunten te bieden voor het gebruik van nieuwe, krachtiger en minder schadelijke interventies voor kankerpatiënten.
In totaal zijn door KWF 21 onderzoeksprojecten gehonoreerd; allemaal onderzoeken die meer fundamenteel van aard zijn, gericht op het ontstaan en mechanisme van kanker. Meer over de toekenningen van KWF is hier te lezen.
Meer over Marco Demaria en zijn onderzoek is hier te lezen.
Begin 2022 won Marco Demaria de UMCG Innovatieprijs Onderzoek. Hij kreeg deze prijs voor zijn onderzoek naar de bijdrage van cellulaire veroudering aan verworven gehoorverlies. In bijgaand filmpje ligt hij dit onderzoek toe.