Meedoen?

Als u patiënt bent in het UCP, kunt u gevraagd worden om deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek en eventueel het gebruik van uw lichaamsmateriaal en/of medische gegevens daarvoor. Dit soort onderzoek heeft tot doel om meer kennis te verkrijgen, bijvoorbeeld over de (bij)werking van een nieuwe behandeling. Uw bijdrage aan wetenschappelijk onderzoek wordt op prijs gesteld, maar u bent zeker niet verplicht om mee te doen. Onder Uitkomsten kunt u lezen over de resultaten van wetenschappelijk onderzoek dat door het UCP is uitgevoerd.

Meer informatie over de lopende onderzoeken bij het UCP kunt u vinden in onderstaande overzicht per aandoening.

Wetenschappelijk onderzoek psychiatrie

Depressie

Werkingsmechanismen van terugvalpreventie bij depressie: een fMRI studie

In deze studie wordt onderzocht wat de neurocognitieve werkingsmechanismen zijn van terugvalpreventie bij depressie. We onderzoeken hoe preventieve cognitieve therapie werkt en welke factoren bijdragen aan het verminderen van de kwetsbaarheid voor terugval na eerdere depressies. Hiervoor vergelijken we hersenactiviteit, pupilreacties en aandacht voor emotionele informatie van mensen die preventieve cognitieve therapie krijgen met mensen die dat niet krijgen. Hiervoor zoeken we deelnemers die in het verleden meerdere keren depressief zijn geweest, maar nu hersteld zijn. Ook zoeken we gezonde controledeelnemers, om te kunnen onderzoeken waarom mensen die depressief zijn geweest, vatbaar zijn om dat nog een keer te worden.

Meer informatie?

Lees onze brochure (pdf | 492kB)
Mail een vraag aan de onderzoeker:
In- en exclusiecriteria voor de behandelaar (pdf | 265kB)

ZELF-i onderzoek

Vaak duurt het even voordat een behandeling kan worden ingezet. Met het ZELF-I onderzoek willen we bepalen of deze wachtperiode beter benut kan worden, door mensen met depressieve klachten gebruik te laten maken van ZELF-i, een webapplicatie (‘app’) voor zelfmetingen op de mobiele telefoon.

Met de ZELF-i applicatie kunnen de deelnemers zelf hun stemming en omgevingsinvloeden onder de loep nemen. Buiten de spreekkamer, in het leven van alledag, op het moment zelf. Door meerdere keren per dag enkele vragen te beantwoorden op de mobiele telefoon, verzamelen deelnemers zelf belangrijke gegevens. Over die gegevens krijgen ze iedere week feedback. Bijvoorbeeld over schommelingen in stemming en de invloed van activiteiten daarop.

Meer informatie?

Lees onze brochure (pdf | 212kB)
Mail een vraag aan de onderzoekers:
In- en exclusiecriteria voor de behandelaar (pdf | 7,8kB)

Ketaminestudie

Ongeveer dertig procent van de mensen met een depressie is “therapieresistent”. Dit betekent dat reguliere behandeling onvoldoende effect heeft op de stemming. In de ketaminestudie onderzoeken wij of mensen met een therapieresistente depressie baat hebben bij het gebruik van orale ketamine, als aanvulling op de lopende depressiebehandeling.

Meer informatie?

Bezoek de hoofdpagina van de ketaminestudie
Lees onze brochure (pdf | 221kB)
Mail een vraag aan de onderzoekers:
In- en exclusiecriteria voor de behandelaar (pdf | 257kB)
Beluister op BNR het interview met Robert Schoevers over de studie (vanaf 1:16:35)

Inflammatie TRD

In dit onderzoek willen we bepalen of er bij patiënten met therapieresistente depressie geactiveerde immuuncellen aanwezig zijn in de hersenen. We hopen dat te weten te komen door PET scans van patiënten te vergelijken met scans van gezonde vrijwilligers. Wij vermoeden dat een ontstekingsproces in de hersenen een rol speelt bij therapieresistente depressie. Dit ontstekingsproces zou vergelijkbaar zijn met ontstekingsziekten van bijvoorbeeld reuma of de schildklier. De ontsteking zou komen door geactiveerde immuuncellen in de hersenen. Mogelijk moet zo'n depressie dus op een andere manier behandeld worden.

Meer informatie?

Lees onze brochure (pdf | 55kB)
Mail een vraag naar de onderzoeker:
In- en exclusiecriteria voor de behandelaar (pdf | 7kB)

TRANS-ID herstel

Het doel van TRANS-ID herstel is om de eerste signalen van herstel van depressieve klachten in het dagelijks leven in kaart te brengen. Dit wordt gedaan door veranderingen in stemming, gedrag, beweging, en hartritme heel nauwkeurig te meten tijdens de deeltijdbehandeling depressie. Deelnemers vullen dagelijks korte vragenlijsten in via de mobiele telefoon, dragen een polshorloge die beweging meet en meten hartritme elke ochtend en avond (4 maanden lang). Na afloop van het onderzoek kunnen deelnemers in een persoonlijk rapport teruglezen hoe hun stemming, gedrag, beweging, en hartritme veranderden over tijd.

Meer informatie?

Bezoek de website van TRANS-ID herstel
Lees onze brochure (pdf | 2,87MB)
Mail een vraag naar de onderzoeker:
In- en exclusiecriteria voor de behandelaar (pdf | 97kB)

Bipolaire stoornissen

Swicht-BD: Slaap-waakpatronen in de verandering van stemming in bipolaire stoornis

Bij een bipolaire stoornis komen zowel (hypo)manische en depressieve episoden voor. Bipolaire stoornis bestaat uit verschillende klachten, waarvan problemen met het slaap-waak ritme er één is. In de SWITCH-BD studie onderzoeken we de relatie tussen slaap/waak patronen en stemming in patiënten met bipolaire stoornis. Deelnemers dragen een halfjaar lang een horloge die de activiteit en het slaappatroon meet. Daarnaast vullen ze dagelijks een dagboek in om de stemming te meten. Aan de hand van deze data kunnen we de relatie tussen slaappatronen en stemming verder onderzoeken.

Meer informatie?

Mail een vraag aan de onderzoeker:
In- en exclusiecriteria voor de behandelaar (pdf | 40kB)

Psychosen

Apathie bij vatbaarheid voor psychose

Voel je je lusteloos? Heb je moeite met initiatief nemen of dingen afmaken? Concentratieproblemen? Ervaar je weinig plezier? Apathie is een term die gebruikt wordt om deze klachten te omschrijven. In dit onderzoek worden drie mogelijke nieuwe behandelingen van apathie getest bij mensen met een vatbaarheid voor psychosen. Tegelijkertijd hopen wij door dit onderzoek beter te begrijpen welke hersengebieden betrokken zijn bij deze klachten.

Kunt u meedoen?

U kunt meedoen als:

u 18 jaar of ouder bent,
u vatbaar bent voor psychose,
u geen metalen implantaten hebt,
u geen splinters van metaal in uw oog heeft,
u geen epilepsie heeft,
(voor vrouwen) u niet zwanger bent.

Als dank voor uw deelname ontvangt u €50,-. Heeft u interesse om mee te doen of wilt u meer informatie? Bekijk dan de brochure of neem contact met ons op:

Meer informatie?

Lees onze brochure (pdf | 903kB)
Bezoek de website van de studie
Mail een vraag aan de onderzoeker:
In- en exclusiecriteria voor de behandelaar (pdf | 34kB)

Winterdepressie

Onderzoek naar cellulaire processen en de effecten van licht

In een samenwerkingsverband van de afdeling Chronobiologie van de Rijksuniversiteit Groningen en de winterdepressie polikliniek van het UMCG wordt wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de werking van de biologische klok. De biologische klok (die 24-uurs ritmes aan het lichaam oplegt) bevindt zich in de hersenen. Maar de processen in de cel die voor de 24-uurs ritmes zorgen, vinden in alle cellen van het lichaam plaats. Deze processen spelen ook een belangrijke rol in lichamelijke veranderingen die plaatsvinden onder invloed van de seizoenen, zoals in de winter. Sommige mensen krijgen dan last van een winterdepressie.

Wat is het doel van het onderzoek?

Het onderzoek richt zich op de 24-uurs processen in lichaamscellen bij winterdepressiepatiënten en gezonde controles. Dit onderzoek is alleen mogelijk met de medewerking van proefpersonen. Graag vragen wij uw hulp om aan ons onderzoek mee te werken.

Kunt u meedoen?

U kunt meedoen als:

u geen psychiatrische stoornissen heeft, anders dan winterdepressie,
u geen medicijnen medicijnen die de stemming of gevoeligheid voor licht beïnvloeden
u geen oogproblemen heeft en niet kleurenblind bent
u niet in ploegendienst werkt en heeft dit de afgelopen 3 maanden ook niet gedaan heeft
u de afgelopen maand geen vliegreizen heeft gemaakt naar een land met een andere tijdzone
u bereid bent om twee kleine huidbiopten te laten afnemen

Het is voor het onderzoek nodig dat u één nacht in het Centrum voor Levenswetenschappen in Groningen doorbrengt. U heeft een eigen slaapkamer met douche en toilet (roken is niet toegestaan).

Informatie voor de behandelaar

Voor het onderzoek zoeken wij deelnemers die voldoen aan onderstaande criteria:

Diagnose winterdepressie
18 t/m 64 jaar
Depressief toestandsbeeld
Deelnemer winterdepressieprogramma UCP
heeft geen andere DSM-IV AS-I diagnoses

Meer informatie?

Lees de brochure (pdf | 304kB)
Mail een vraag naar de onderzoeker:
Neem telefonisch contact op met de onderzoek (050) 363 20 26
In- en exclusiecriteria voor de behandelaar (pdf | 124kB)

Emotieverwerking

HOPES studie

Mensen die overgaan tot een poging tot zelfdoding doen dit mogelijk omdat ze anders omgaan met emoties dan mensen die niet nadenken over zelfdoding. Om dit te begrijpen willen wij meer te weten komen over de onderliggende biologische mechanismen.

Wij denken dat een aantal processen een rol spelen bij gedachten over zelfdoding. In de HOPES studie zijn wij geïnteresseerd in het verwerken (reguleren) van emoties, positieve toekomstige gebeurtenissen voor te kunnen stellen en het herkennen van emoties bij anderen. Wij willen nagaan wat er in de hersenen gebeurt tijdens deze processen bij mensen die kort geleden een poging tot zelfdoding hebben gedaan.

Wij willen drie verschillende groepen mensen onderzoeken en vergelijken:

mensen die recent een poging tot zelfdoding hebben gedaan,
mensen met vergelijkbare psychische klachten (bijvoorbeeld depressie) zonder gedachten over zelfdoding,
mensen zonder psychische klachten.

Het onderzoek bestaat uit interviews, vragenlijsten en een MRI-scan. Voor uw deelname krijgt u een vergoeding van 25 euro (per meting).

Alle deelnemers vragen we na een jaar nog een keer te komen zodat we de metingen kunnen herhalen.