Naar hoofdinhoud Naar hoofdnavigatie

Sociale fobie: over de ziekte

Iemand met een sociale fobie is bang om raar of vreemd gevonden te worden door anderen. Deze angst is soms zo groot dat er een paniekaanval kan ontstaan. Een sociale fobie is een angststoornis en zorgt voor grote problemen in het dagelijks leven.

U bent bijvoorbeeld bang dat u zich belachelijk maakt als u gaat trillen, blozen of zweten. Alleen al de gedachte dat u naar een etentje of feestje zou moeten, geeft u grote angst. Sommige mensen raken in paniek als ze een presentatie voor een groep mensen moeten geven. We noemen dat podiumvrees.

Door de angst gaat u misschien niet naar feestjes, en geeft u die presentatie niet. Als u wel doorzet, voelt u daarbij een vreselijke angst. 

Bij sommige mensen is de angst er alleen in bepaalde situaties. Iemand heeft bijvoorbeeld podiumvrees, maar vindt uit eten gaan met veel mensen geen probleem. Anderen zijn bang in allerlei verschillende sociale situaties. Zo kan er grote angst ontstaan voor bepaalde sociale situaties, zoals:

  • om iemand te ontmoeten
  • om in het openbaar te spreken
  • om te bellen
  • om in een restaurant te eten
  • om naar plekken te gaan waar sociaal veel mensen samen zijn, zoals een bedrijfsfeestje of bruiloft

Iemand met een sociale fobie weet vaak zelf dat de angst overdreven of onredelijk is. Toch helpt dit niet om de klachten te verminderen. Sociale fobie noemen we ook wel sociale angststoornis.

  • Symptomen die horen bij een sociale fobie:

    • grote angst voor situaties waar iemand sociaal moet zijn
    • grote angst voor situaties waar iemand  in het openbaar moet spreken
    • grote angst voor situaties waar anderen kritiek kunnen leveren
    • bezorgd en bang zijn om een paniekaanval te krijgen

    Vaak heeft ook lichamelijke klachten, zoals: 

    • hartkloppingen, zweten, koude rillingen, duizeligheid en beven
    • benauwdheid, een vervelend gevoel in de borst
    • tintelingen of een doof gevoel in handen en/of voeten
    • droge mond, misselijkheid, maagpijn, braken of diarree
    • het gevoel dat de omgeving er anders uitziet
    • het gevoel dat u de controle over uzelf verliest, gek wordt of doodgaat

    Zo'n aanval van angst (paniek) kan minuten tot uren duren. Meestal gaan de klachten snel over als de situatie waarvoor u zo bang bent, is verdwenen.


  • Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor het ontstaan van een sociale fobie:

    • erfelijkheid. In sommige families komen angststoornissen vaker voor
    • een heftige gebeurtenis in het verleden. Bijvoorbeeld erg gepest zijn, of een opvoeding hebben gehad van strenge en overbezorgde ouders
    • erge spanning door een heftige gebeurtenis, een conflict of een grote verandering in het leven. Bijvoorbeeld een overlijden, een echtscheiding of ontslag

    Het is niet altijd duidelijk of sociale fobie de oorzaak of het gevolg is. U kunt bijvoorbeeld een sociale fobie krijgen doordat u zonder werk zit. Maar u kunt ook niet werken, juist omdat u een sociale fobie heeft.


Klachten en symptomen

Symptomen die horen bij een sociale fobie:

  • grote angst voor situaties waar iemand sociaal moet zijn
  • grote angst voor situaties waar iemand  in het openbaar moet spreken
  • grote angst voor situaties waar anderen kritiek kunnen leveren
  • bezorgd en bang zijn om een paniekaanval te krijgen

Vaak heeft ook lichamelijke klachten, zoals: 

  • hartkloppingen, zweten, koude rillingen, duizeligheid en beven
  • benauwdheid, een vervelend gevoel in de borst
  • tintelingen of een doof gevoel in handen en/of voeten
  • droge mond, misselijkheid, maagpijn, braken of diarree
  • het gevoel dat de omgeving er anders uitziet
  • het gevoel dat u de controle over uzelf verliest, gek wordt of doodgaat

Zo'n aanval van angst (paniek) kan minuten tot uren duren. Meestal gaan de klachten snel over als de situatie waarvoor u zo bang bent, is verdwenen.

Oorzaken

Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor het ontstaan van een sociale fobie:

  • erfelijkheid. In sommige families komen angststoornissen vaker voor
  • een heftige gebeurtenis in het verleden. Bijvoorbeeld erg gepest zijn, of een opvoeding hebben gehad van strenge en overbezorgde ouders
  • erge spanning door een heftige gebeurtenis, een conflict of een grote verandering in het leven. Bijvoorbeeld een overlijden, een echtscheiding of ontslag

Het is niet altijd duidelijk of sociale fobie de oorzaak of het gevolg is. U kunt bijvoorbeeld een sociale fobie krijgen doordat u zonder werk zit. Maar u kunt ook niet werken, juist omdat u een sociale fobie heeft.

Ondersteuning voor patiënten

Heeft u nog vragen?

U kunt de polikliniek Angst- en Dwangstoornissen bellen van maandag tot en met vrijdag, tussen 8.00 en 16.30 uur

Meer over sociale fobie